Ameliyat Öncesinde Yaşanan Kaygının Uyku Kalitesine Etkisi

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 2, 112 - 121, 15.08.2022

Pelin Okyar Çiğdem Şen Tepe Gülgün Durat

https://doi.org/10.54803/sauhsd.1092064

Cited By: 2

Öz

Amaç: Hastanede yatarak tedavi görmek ve ameliyat olmak hastalarda kaygı oluşturan durumlardır. Kaygı, yaşamın pek çok alanını etkilediği gibi günlük yaşam aktivitelerinden uyku düzenini de etkileyen önemli bir faktördür. Bu araştırma, ameliyat öncesinde yaşanan kaygının uyku kalitesi üzerine etkisini belirlemek amacıyla yapıldı.
Yöntem: Yapılan araştırma tanımlayıcı ve ilişki arayıcı tiptedir. Araştırmanın evrenini bir devlet hastanesinde 2021 yılı itibariyle ameliyathane ortamında ameliyat öncesi dönemde olan hastalar oluşturmaktadır. Çalışma, katılmaya gönüllü olan 100 birey üzerinde yapıldı. Veriler yüz yüze görüşme yöntemi ile araştırmacı tarafından toplandı. Veri toplama aracı olarak Kişisel Bilgi Formu, Ameliyata Özgü Kaygı Ölçeği ve Richard-Campbell Uyku Ölçeği kullanıldı. Verilerin istatistiksel değerlendirilmesinde sayı, yüzde, frekans dağılımı, ortalama, standart sapma, Kolmogorov-Smirnov testi, Independent Sample t test, One Way Anova, Pearson korelasyon testi kullanıldı.
Bulgular: Yapılan istatistiksel değerlendirmenin sonucunda hastaların Ameliyata Özgü Kaygı Ölçeği ve Richard-Campbell Uyku Ölçeği puan ortalamaları arasında negatif yönde yüksek düzeyde istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğu saptandı. Kaygı düzeyi yüksek olanların uyku kalitesinin düşük olduğu bulundu.
Sonuç: Yapılan araştırmanın sonucunda, ameliyat öncesinde yaşanan kaygının uyku kalitesini olumsuz olarak etkilediği belirlendi.

Anahtar Kelimeler

Ameliyat, kaygı, pre-operatif, uyku kalitesi

The Effect of Pre-operative Anxiety on Sleep Quality

Öz

Objective: Inpatient treatment and surgery are conditions that cause anxiety in patients. There are many factors that affect sleep patterns. Anxiety is an important factor affecting sleep patterns. This study was carried out to determine the effect of pre-operative anxiety on sleep quality.
Method: The research conducted is descriptive and relationship-seeking type. The population of the research consists of patients who are in the pre-operative period in the operating room environment in a state hospital as of 2021. The study was conducted on 100 individuals who volunteered to participate in the study. The data were collected by the researcher by face-to-face interview method. Personal Information Form, Surgical Anxiety Scale and Richard-Campbell Sleep Scale were used as data collection tools. Number, percentage, frequency distribution, mean, standard deviation, Kolmogorov-Smirnov test, Independent Sample t test, One Way Anova, Pearson correlation test were used in the statistical evaluation of the data.
Results: As a result of the statistical evaluation, it was determined that there was a statistically significant and negative correlation between the patients' surgery-specific anxiety scale and Richard-Campbell Sleep Scale mean scores.
Conclusion: As a result of the research, it was determined that the anxiety experienced before the surgery negatively affects sleep quality.

Anahtar Kelimeler

Anxiety, pre-operative, sleep quality, surgery

Kaynakça

• 1. Gedik A. Nöroşirurji hastalarında ameliyat öncesi ve sonrası kaygı düzeylerinin belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 2015.
• 2. Fındık ÜY, Yıldızeli Topçu S. Cerrahi girişime alınış şeklinin ameliyat öncesi anksiyete düzeyine etkisi. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi. 2012;22-33.
• 3. Çetinkaya F, Karabulut N. Batın ameliyatı olacak yetişkin hastalara ameliyat öncesi verilen eğitimin kaygı ve ağrı düzeyine etkisi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2010;13(2):20-26.
• 4. Atay S. Transürektal prostat rezeksiyonu (TURP) girişimi öncesi anksiyetenin, ameliyat sonrası ağrı ve uyku kalitesine etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kırklareli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kırklareli, 2019.
• 5. Çevik Acar E, Yıldız Fındık Ü. Ameliyathanede hastaların hemşirelik bakım kalitesi hakkında düşüncelerinin ve kaygı düzeylerinin değerlendirilmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2015;18(4):268-273.
• 6. Karadağ Arlı Ş. Ameliyat öncesi anksiyetenin APAIS ve STAI-I ölçekleri ile değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2017;4(3):38-47.
• 7. Bulut Ş. Cerrahi operasyon geçirecek hastaların ameliyata özgü kaygılarının ve etkileyen faktörlerin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Malatya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Malatya, 2017.
• 8. Akpınar D. Cerrahi hastalarında ameliyat sonrası uykuyu etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 2014.
• 9. Ertekin Ş. Hastanede yatan hastalarda uyku kalitesinin değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sivas, 1998.
• 10. Yılmaz E, Koca Kutlu A, Çeçen D. Cerrahi kliniklerinde yatan hastaların uyku durumlarını etkileyen faktörler. Yeni Tıp Dergisi. 2008;25:149-156.
• 11. Cici R. Nöroşirurji servisinde yatan hastaların uyku kalitesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Malatya, 2014.
• 12. Kalaycıoğlu O, Akhanlı SE. Sağlık araştırmalarında güç analizinin önemi ve temel prensipleri: Tıbbi çalışmalar üzerinde uygulamalı örnekler. Turk J Public Health. 2020;18(1):103-112.
• 13. Karanci AN, Dirik G. Predictors of pre- and postoperative anxiety in emergency surgery patients. J Psychosom Res. 2003;55(4):363-369.
• 14. Karaman Özlü Z, Özer N. Richard-Campbell uyku ölçeği geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Türk Uyku Tıbbi Dergisi. 2015;2:29-32.
• 15. Yilmaz M, Sezer H, Gürler H, Bekar M. Predictors of preoperative anxiety in surgical in patients. J Clin Nurs. 2012;21(7‐8):956-964.
• 16. Biçersoy G. Günübirlik cerrahi hastalarının ameliyat öncesi kaygı düzeyleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Malatya, 2015.
• 17. Önler E, Yılmaz A. Cerrahi birimlerde yatan hastalarda uyku kalitesi. İ.Ü.F.N. Hem. Derg. 2008;16(62):114-121.
• 18. Zaybak A, Khorshid L, Eşer İ. Hastaneye yatan hastaların uyku düzenini etkileyen etmenlerin incelenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi. 2002;18(1-3):31-41.