Anne Sütü ve Sirkadiyen Ritm

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 1, 194 - 205, 28.04.2023

Emine Temizkan Sekizler , Rojjin Mamuk

https://doi.org/10.54803/sauhsd.1168032

Öz

Anne sütü, bebeklerin beslenmesi için en ideal besindir. Anne sütünün bileşimi, bebeğin fizyolojik olarak değişen ihtiyaçlarını karşılamak için değişken olup, annenin metabolik sağlığı gibi özelliklerine, bebeğin cinsiyeti, doğum ağırlığı, doğum haftası gibi özelliklerine, emzirme, elle sağma, pompa ile sağma gibi mekanik faktörlere göre değişmekte, hatta gün içerisinde de değişiklik göstermektedir. Anne sütü içeriğinin gün içerisinde değişmesi, sirkadiyen ritim ile ilişkisi doğrultusunda açıklanmaktadır. Fetüste sirkadiyen ritmin ilk belirtileri gebeliğin 30. haftasından itibaren gözlemlenmektedir. Yenidoğanın sirkadiyen ritminin ekstrauterin ortamla senkronizasyonu, aydınlık/karanlığa maruz kalma, annenin davranışsal etkileri ve beslenme zamanlaması gibi dış ipuçlarına bağlıdır. Anne sütü bileşimindeki sirkadiyen dalgalanmaların, anneden bebeğe gündüz ve gece ile ilgili bilgi aktardığı tahmin edilmektedir. Anne sütü ile sirkadiyen ritmin ilişkili olması, anne sütündeki hormon içeriği, makro ve mikro besin içeriği, anne sütünü sağma zamanı ile bebeğin beslenme zamanı, anne sütü ile beslenen bebeklerin uyku süresi ve infantil kolik gibi durumları etkilediği belirtilmektedir. Anne sütünün sirkadiyen ritmi, bebek sağlığı, gelişimi ve davranışı açısından önem taşıdığından, hemşirelerin emzirme danışmanlığında üzerinde durmaları gereken bir konudur.

Anahtar Kelimeler

Anne sütü, emzirme, hemşire, sirkadiyen ritim, yenidoğan

Breast Milk and Circadian Rhythm

Öz

Breast milk is the most ideal food for infants. The composition of breast milk is variable in order to meet the physiologically changing needs of the baby and show changes according to the characteristics of the mother such as metabolic health, the characteristics of the baby such as gender, birth weight, week of birth, mechanical factors such as breastfeeding, manual milking, pumping and even changes during the day. The change in breast milk content during the day is explained in line with its relationship with the circadian rhythm. First signs of circadian rhythm in the fetus are observed from the 30th week of pregnancy. Synchronization of the newborn's circadian rhythm with the extrauterine environment depends on external cues such as light/dark exposure, maternal behavioral influences and feeding timing. It is estimated that circadian fluctuations in breast milk composition transmit information about day and night from mother to baby. It is stated that the relationship between breast milk and circadian rhythm affects the hormone content, macro and micronutrient content in breast milk, the time of expressing breast milk and the feeding time of the infant, the sleep duration of breastfed infants and infantile colic. Since the circadian rhythm of breast milk is important for infant health, development and behavior, it is an issue that nurses should focus on in breastfeeding counseling.

Anahtar Kelimeler

Breast milk, breastfeeding, nurse, circadian rhythm, newborn

Kaynakça

• Kurt NC. Anne sütüne ve emzirmeye genel bakış. Klinik Tıp Pediatri Dergisi. 2020;12(1):20-25.
• Kikuchi S, Nishihara K, Horiuchi S, Eto H. The influence of feeding method on a mother's circadian rhythm and on the development of her infant's circadian rest-activity rhythm. Early Human Development. 2020;145:105046. doi:10.1016/j.earlhumdev.2020.105046
• Paulaviciene IJ, Liubsys A, Molyte A, Eidukaite A, Usonis, V. Circadian changes in the composition of human milk macronutrients depending on pregnancy duration: A cross-sectional study. International breastfeeding journal. 2020;15(1):1-9. doi:10.1186/s13006-020-00291-y
• Moyo GT, Thomas-Jackson SC, Childress A, Dawson J, Thompson LD, Oldewage-Theron W. Chrononutrition and breast milk: a review of the circadian variation of hormones present in human milk. Clinical Lactation. 2021;12(3):114-123. doi:10.1891/CLINLACT-D-20-00035
• Öney B, Balcı Ç. Sirkadiyen ritmin sağlıktaki rolü. Türkiye Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi. 2021;4(2):64-75. doi:10.51536/tusbad.922995
• Yüksel A. Sirkadiyen ritim ile yeme zamanı ilişkisi. Sağlık Profesyonelleri Araştırma Dergisi. 2019;1(1):38-43.
• Tar E, Küçükoğlu S. Anne sütünün yenidoğanlarda sirkadiyen ritimdeki rolü. Gevher Nesibe Journal of Medical and Health Sciences. 2022;7(18):74-80. http://dx.doi.org/10.46648/gnj.409
• Temizsoy E, Uysal G. Preterm bebeklerin beslenmesinde kronobiyolojik yaklaşim modeli: sirkadiyen beslenme. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi. 2022;26(1):27-34.
• Thomas KA, Burr RL, Spieker S. Maternal and infant activity: Analytic approaches for the study of circadian rhythm. Infant Behavior and Development. 2015;41:80-87. doi:10.1016/j.infbeh.2015.08.002
• Wong SD, Wright Jr KP, Spencer RL, Vetter C, Hicks LM, Jenni OG, LeBourgeois MK. Development of the circadian system in early life: maternal and environmental factors. Journal of Physiological Anthropology. 2022;41(1):22. doi:10.1186/s40101-022-00294-0
• Yates J. Perspective: the long-term effects of light exposure on establishment of newborn circadian rhythm. Journal of Clinical Sleep Medicine. 2018;14(10):1829-1830. doi:10.5664/jcsm.7426
• Kilci Erciyas Ş. Anne sütünün içeriği. Özsoy, S., editör. Emzirme ve anne sütü ile beslemede danışmanlık/güncel yaklaşımlar. 1. Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri. 2021;32-9.
• Settle M, Francis K. Does the infant-driven feeding method positively impact preterm infant feeding outcomes. Adv Neonatal Care. 2019;19(1):51-55. doi:10.1097/ANC.0000000000000577
• White RD. Circadian variation of breast milk components and implications for care. Breastfeeding Medicine. 2017;12(7):398-400. doi:10.1089/bfm.2017.0070
• Italianer MF, Naninck EF, Roelants JA, van der Horst GT, Reiss IK., Goudoever JBV., ..., Vermeulen MJ. Circadian variation in human milk composition, a systematic review. Nutrients. 2020;12(8):2328. doi:10.3390/nu12082328
• Akkurt B, Gül A. Emziren annelerin anne sütü saklama koşullarına ilişkin bilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi. Journal of Contemporary Medicine. 2020;10(2):275-280. doi:10.16899/jcm.654831
• Saxbe D, Hahn-Halbrook J. Human breast milk may help babies tell time via circadian signals from mom 2019. https://dornsife.usc.edu/news/stories/3060/breast-milk-helps-babies-tell-circadian-rhythm-from-mom/ (Erişim tarihi: 17 Ağustos 2022).
• Bükülmez A. Anne sütü alternatifleri: hangi formülü ne zaman kullanmalı? Pediatric Practice and Research. 2020;8(2):50-56. doi:10.21765/pprjournal.777415
• Moran-Lev H, Mimouni FB, Ovental A, Mangel L, Mandel D, Lubetzky R. Circadian macronutrients variations over the first 7 weeks of human milk feeding of preterm infants. Breastfeeding Medicine. 2015;10(7):366-370. doi:10.1089/bfm.2015.0053
• Qin Y, Shi W, Zhuang J, Liu Y, Tang L, Bu J, ..., Bei F. Variations in melatonin levels in preterm and term human breast milk during the first month after delivery. Scientific Reports. 2019;9(1):1-5. doi:10.1038/s41598-019-54530-2
• Hahn-Holbrook J, Saxbe D, Bixby C, Steele C, Glynn L. Human milk as “chrononutrition”: implications for child health and development. Pediatric research. 2019;85(7):936-942. doi:10.1038/s41390-019-0368-x
• Cohen Engler A, Hadash A, Shehadeh N, Pillar, G. Breastfeeding may improve nocturnal sleep and reduce infantile colic: potential role of breast milk melatonin. European journal of pediatrics. 2012;171(4):729-732. doi:10.1007/s00431-011-1659-3
• Aparici-Gonzalo S, Carrasco-García Á, Gombert M, Carrasco-Luna J, Pin-Arboledas G, Codoner-Franch P. Melatonin content of human milk: The effect of mode of delivery. Breastfeeding Medicine. 2020;15(9):589-594. doi:10.1089/bfm.2020.0157
• Infant and young child feeding (2021). World Health Organisation. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/infant-and-young-child-feeding#:~:text=WHO%20and%20UNICEF%20recommend%3A,years%20of%20age%20or%20beyond. (Erişim tarihi: 17 Ağustos 2022).
• Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, (2019). Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı ve TÜBİTAK, Ankara, Türkiye. (Erişim tarihi: 17 Ağustos 2022).
• Tiryaki Ö, Altınkaynak S. Emzirme danışmanlığında hemşirenin rolü. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi. 2021;30(3):218-224. doi:10.17942/sted.627192
• Kartal T, Gürsoy E. Sürdürülebilir kalkınma amaçlarında (2015-2030) emzirmenin önemi ve türkiye’deki mevcut durum işığında hemşireye düşen görevler. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi. 202;10(2):147-153. doi:10.31020/mutftd.676389