Kalp Yetersizliği Olan Hastalarda Yorgunluk ve Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 2, 256 - 268, 31.08.2023

Irmak Aktan Serap Ünsar

https://doi.org/10.54803/sauhsd.1262688

Öz

Amaç: Tanımlayıcı ve kesitsel bu araştırma kalp yetersizliği hastalarının yorgunluk ve yaşam kalitesini değerlendirmek ve etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla yapıldı.
Yöntem: Araştırma; Trakya Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kardiyoloji Anabilim Dalında kalp yetersizliği tanısı konulmuş, 138 hasta ile gerçekleştirildi. Araştırmanın verileri, “Minnesota Kalp Yetmezliği ile Yaşam Anketi” ve “Piper Yorgunluk Ölçeği” kullanılarak toplandı.
Bulgular: Kalp yetersizliği hastalarının yorgunluk düzeyi ile yaşam kalitesi arasında negatif yönde istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulundu. Hastaların yorgunluk düzeyi arttıkça yaşam kalitesinin kötüleştiği belirlendi (p<0,05). Yapılan regresyon analizinde hastalarda yaşam kalitesi ve yorgunluk üzerine etkili bağımsız faktörler; yaş, tanı süresi, NYHA sınıflaması olarak belirlendi. Hastaların yaş, tanı süresi, NYHA sınıflaması arttıkça yaşam kalitesinin kötüleştiği ve yorgunluk düzeylerinin arttığı bulundu (p<0,01).
Sonuç: Sonuç olarak; hemşirelerin kalp yetersizliği olan hastaların yaşam kalitesi ve yorgunluk düzeylerini geçerli ve güvenilir ölçeklerle değerlendirmesi, hastaların yaşam kalitesini iyileştirmek ve yorgunluğunu azaltmak için uygun hemşirelik bakımının bireysel olarak planlaması ve psikososyal destek sağlanması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kalp yetersizliği, yorgunluk, yaşam kalitesi

Kaynakça

• Kınıcı E, Gürdoğan EP. (2022). Hopelessness, Health Behaviors, and Quality of Life in Patients with Chronic Heart Failure. Journal of Education and Research in Nursing, 2022:19(1), 49-55.
• World Health Organization. The top 10 causes of death. 2017. http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs310/en/ Erişim tarihi: 29.10.2019.
• Çaloğlu A. Tıp Fakültesi Kardiyoloji Servisinde Kalp yetersizliği Nedeniyle Yatan Hastaların Yaşam Kalitesi ve Evde Bakım Gereksinimleri (tez). Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2012.
• Karaca S, Mert H. Kalp yetersizliği olan hastaların hastaneye tekrar yatış sıklığı ve nedenlerinin incelenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2011: 14(3),1-7.
• Değertekin M, Erol Ç, Ergene O, Tokgözoğlu L, Aksoy M, Erol MK, ve ark. Türkiye’deki kalp yetersizliği prevalansı ve öngördürücüleri: HAPPY çalışması. Türk Kardiyol Dern Arş 2012:40(4),298-308.
• Benjamin EJ, Blaha MJ, Chiuve SE, Cushman M, Das SR, Deo R, et al. Heart disease and stroke statistics-2017 update: a report from the American Heart Association. Circulation 2017:135(10),e146-e603.
• Song EK, Moser DK, Rayens MK, Lennie TA. Symptom clusters predict event-free survival in patients with heart failure. J Cardiovasc Nurs. 2010:25(4),284-291.
• Oğuz S, Enç N, Yiğit Z. Kronik kalp yetersizliği olan hastalar için inanç ve uyum ölçeklerinin Türkçeye uyarlanması. Türk Kardiyoloji Derneği Araştırması 2010:38(7),480-485.
• Heart Failure Association (HFA) of the European Society of Cardiology (ESC). 2016 ESC Guidelines for the diagnosis and treatment of acute and chronic heart failure. European Heart Journal 2016:37,2129-2200.
• Kılınç G, Yıdız E, Kavak F. Kalp yetersizliği hastalarında sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve umutsuzluk arasındaki ilişki. Journal of Cardiovascular Nursing 2016:7(13),114-126.
• Yurtsever S. Kronik hastalıklarda yorgunluk ve hemşirelik bakımı. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2000:4(1),16-20.
• Mock V. Evidence-based treatment for cancer-related fatique. J Natl Cancer Inst Monogr 2004:32,112-118.
• Usta Yeşilbakan Ö, Durmaz A ve ark. Kemoterapi Uygulanan Hastalarda Eğitimin Yorgunluk Düzeyine ve Yaşam Kalitesine Olan Etkisinin İncelenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 21 (1) : 13-31, 2005
• Gün Y, Korkmaz M. Hipertansif hastaların tedavi uyumu ve yaşam kalitesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi 2014:7(2),98-108.
• Zambroski CH, Moser DK, Bhat G, Ziegler C. Impact of symptom prevalence and symptom burden on quality of life in patients with heart failure. European Journal of Cardiovascular Nursing 2005:4,198-206.
• Olgun N., Efe F. (2011). Kalp yetersizliği olan hastalarda dispne, yorgunluk ve yaşam kalitesi üzerine eğitimin etkisi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi (2011), s:1-13.
• Çıtlık Sarıtaş S, Tan M. Kalp Yetersizliği Olan Hastalarda Egzersizin Dispne ve Yorgunluk Üzerine Etkisi. Türkiye Klinikleri İç Hastalıkları Hemşireliği - Özel Konular. 2016:2(3),30-6.
• Can G.,Durna Z.,Aydiner A. Assessment of fatigue in and care needs of Turkish women with breast cancer Cancer Nursing, 2004: (27),2,153-161.
• Uzunhasanoğlu Z. Minnesota Kalp yetersizliği ile Yaşam Anketinin Türkçe Geçerlilik ve Güvenilirliği (tez). Ankara: Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2013.
• Ermiş N, Kasar Sayın K, Karaman E, Yıldırım Y. Kronik Kalp Yetersizliği Olan Hastalarda Öz Bakım Gücü ve Yorgunluk. Kardiyovasküler Hemşirelik Dergisi 2018:9(20),105-112.
• Iqbal J, Francis L, Reid J, Murray S, Denvir M. Quality of life in patients with chronic heart failure and their carers: a 3-year follow-up study assessing hospitalization and mortality. European Journal of Heart Failure 2010:12(9),1002-8.
• Son Y, Song Y, Nam S, Shin W, Lee S, Jin D, Factors associated with health-related quality of life in elderly Korean patients with heart failure. Journal of Cardiyovascular Nursing 2012:27(6),528-38.
• Saccomann ICR, Cintra FA, Gallani MCBJ. Quality of life in older adults with heart failure: assessment with a spesific instrument. Acta Paul Enfern 2011:24(2),179-84.
• Alaloul F, AbuRuz ME, Moser DK, Hall LA, Al-Sadi A. Factors associated with quality of life in Arab patients with heart failure. Scandinavian Journal of Caring Sciences 2017:31(1),104-11.
• Song EK, Moser DK, Rayens MK, Lennie TA. Symptom clusters predict event-free survival in patients with heaart failure. J Cardiovasc Nurs. 2010:25(4),284-291.
• Unsar S, Sut N, Durna Z. Health-related quality of life in patients with coronary arter disease. Journal of Cardiovascular Nursing. 2007:22(6),501-507.
• Akın S, Durna Z. Kalp Yetersizliği Hastalarının Psikososyal Uyumu. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2006:10(2),1-8.
• Polikandrioti M, Kalafatakis F, Koutelekos I, Kokoularis D. Fatigue in heart failure outpatients: levels, associated factors, and the impact quality of life. Arch Med Sci Atheroscler Dis. 2019:4,e103-e112.
• Demir M, Unsar S. Assessment of quality of life and activities of daily living in Turkish patients with heart failure. Int Journal of Nursing Practice. 2011: 17(6), 604-614.
• Walthall H, Floegel T, Boulton M, Jenkinson C. Patients experience of fatigue in advanced heart failure. Contemp Nurse. . 2019: Feb;55(1),71-82.
• Özer S, Argon G. Kalp yetersizliğinde sağlık davranışları, sağlığa verilen önem ve yaşam kalitesi ilişkisinin incelenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2005:21(1),63-77.