Hemodiyaliz Hastalarında Sıvı Kontrolü İle Semptom Şiddeti İlişkisi

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 1, 61 - 70, 30.04.2024

İkbal Demiralp , Feride Taşkın Yılmaz

https://doi.org/10.54803/sauhsd.1415058

Öz

Amaç: Bu çalışma, hemodiyaliz hastalarında sıvı kontrolü ve semptom şiddetini belirlemek, ilişkili faktörleri ortaya koymak, sıvı kontrolü ve semptom şiddeti arasındaki ilişkiyi saptamak amacıyla yapılmıştır.
Yöntemler: Tanımlayıcı ve ilişki arayıcı olarak gerçekleştirilen araştırma, 01-30 Nisan 2022 tarihleri arasında İstanbul’da özel bir hemodiyaliz merkezinde tedavi gören 150 hasta ile gerçekleştirilmiştir. Veriler hasta tanılama formu, Hemodiyaliz Hastalarında Sıvı Kontrol Ölçeği (HHSKÖ) ve Diyaliz Semptom İndeksi (DSİ) kullanılarak elde edilmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde Mann Whitney U testi, Kruskal Wallis testi ve Spearman Korelasyon analizi kullanılmıştır.
Bulgular: Hastaların HHSKÖ puan ortalaması 50,75±8,13’tür. Hastaların yaşı arttıkça sıvı kontrolüne yönelik bilgi düzeyinin azaldığı, bununla birlikte kadın, diyetine dikkat eden ve sağlık kontrolünü düzenli yaptıran hastaların sıvı kontrol düzeyinin daha yüksek olduğu tespit edilmiştir (p<0,05). Hastaların DSİ puan ortalaması 19,09±17,08’dir. Sağlık kontrollerine ailenin zorlaması ile giden, rutin kontrollerini yaptırmayan ve diyetine uymayan hastaların semptom şiddetinin yüksek olduğu belirlenmiştir (p<0,05). Ayrıca HHSKÖ ile DSİ puan ortalamaları arasında negatif yönlü zayıf düzeyde ilişki olduğu bulunmuştur (r = -0,349; p<0,05).
Sonuç: Hemodiyaliz hastalarının sıvı kontrolünün genel olarak orta düzeyde olduğu, semptom şiddetinin ise oldukça düşük olduğu, sıvı kontrolüne yönelik bilgi, davranış ve tutum düzeyi arttıkça semptom düzeyinin azalabileceği belirlenmiştir. Hemşirelerin hemodiyaliz hastalarına sıvı kontrolünün önemi konusunda düzenli aralıklarla eğitim vermesi ve danışmanlık yapması, sıvı kontrolüne uyumda hastanın yakından takip edilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Hemodiyaliz, sıvı kontrolü, semptom şiddeti, hemşire

Etik Beyan

Bu çalışma, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Etik Kurulu (24.02.2022 tarih, 2022/ 02 sayı) tarafından onaylandı.

Relationship Between Fluid Control and Symptom Severity in Hemodialysis Patients

Öz

Objective: This study was conducted to determine fluid control and symptom severity in hemodialysis patients, to reveal related factors, and to determine the relationship between fluid control and symptom severity.
Methods: The descriptive and correlational study was conducted with 150 patients receiving treatment in a private hemodialysis center in Istanbul between 01-30 April 2022. Data were obtained using a patient identification form, the Fluid Control Scale in Hemodialysis Patients and the Dialysis Symptom Index.
Results: The mean Fluid Control Scale in Hemodialysis Patients score of the patients was 50.75±8.13. The mean Dialysis Symptom Index score of the patients was 19.09±17.08. In addition, it was found that there was a weak negative correlation between the mean scores of the Fluid Control Scale in Hemodialysis Patients and the Dialysis Symptom Index (r=-0.349; p<0.05).
Conclusion: It has been determined that the fluid control of hemodialysis patients is generally at a moderate level, the symptom severity is quite low, and the symptom level may decrease as the level of knowledge, behavior, and attitude toward fluid control increases. It is recommended that nurses should regularly educate and counsel hemodialysis patients about the importance of fluid control and closely monitor the patient's compliance with fluid control.

Anahtar Kelimeler

Hemodialysis, Fluid control, Symptom severity, Nursing care

Kaynakça

• Ersoy FF. Hemodiyalizin fiziksel temelleri: Hemodiyaliz. Hekim El Kitabı 3.Baskı, Samsun; 2010.
• Taşkın Yılmaz F, Sert H, Karakoç Kumsar A, Aygin D, Sipahi S, Genç A. Evaluatıon of hope, symptom control, and medication compliance/adherence in hemodialysis patients. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2020;11(1):35-43. doi: 10.31067/0.2019.197
• Topbaş E, Bingöl G. With the psychosocial persperctive, dialysis treatment and nursing interventions towards adaptation process. Nefroloji Hemşireliği Dergisi. 2017;12(1):36-42.
• Özkurt S, Sağlan Y, Gölgeli H, et al. Assessment of compliance with treatment in hemodialysis patients. Ankara Med J. 2017;4:275-283. doi:10.17098/amj.364140
• Alkın Demir C, Özer Z. The relationship of symptoms and comfort in patients receiving hemodialysis. Nefroloji Hemşireliği Dergisi. 2022;17(1):10-27.
• Yangöz ŞT, Özer Z. The effect of motivational ınterviewing on adherence to fluid ıntake, diet and drug management in the ındividuals receiving hemodialysis treatment: Systematic review. Türkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri Dergisi. 2020;12(3):419-429.
• Görgen Ö, Topbaş E, Bingöl G. Turkey in dialysis nursing curriculum ınvestigations of nursing course contents and student views of this course. Nefroloji Hemşireliği Dergisi. 2018;2(13):62-70.
• Güçlüel Y, Güneş N. Fluid control and affecting factors in ındividuals undergoing hemodialysis treatment. Nefroloji Hemşireliği Dergisi. 2023;18(3):144-150.
• Kavala A, Enç N. Importance of nutrition education and alternative methods in patients with chronic kidney failure. Nefroloji Hemşireliği Dergisi. 2022;17(1):29-38. doi: https://doi.org/10.47565/ndthdt.2022.51
• Doğan S, Bardak Perçinci N. The effect of nutrition education on some biochemical parameters and diet compliance in hemodialysis patients. Türkiye Sağlık Araştırmaları Dergisi. 2021;2(1):16-25.
• Washington T, Hain D, Zimmerman S, Ney IL. Identification of potential mediators between depression and fluid adherence in older adults undergoing hemodialysis treatment. Nephrol Nurs J. 2018;45(3):251-258.
• Kaplan A, Karadağ S. The determination of adherence to fluid control and symptoms of patients undergoing hemodialysis. Afr Health Sci. 2022;22(3):359-368. doi: 10.4314/ahs.v22i3.38
• Atik D, Karatepe H, Özcan Yüce U. The relationship between fluid control and disease adaptation levels with symptoms in patients undergoing hemodialysis. Journal of Basic and Clinical Health Sciences. 2020;4(3):264-270.
• Akbal Y, Nural N. Nursing Approaches in Intradialitic Complications. In. Urinary System Diseases and Nursing Approaches. Türkiye Klinikleri, Ankara; 2021. s.56-62.
• Önsöz HB, Usta Yeşilbalkan Ö. Reliability and validity of the Turkish version of the Dialysis Symptom Index in chronic hemodialysis patients. Turk Nephrology Dialysis and Transplantation Journal. 2013;22(1):60-67.
• Karabulutlu EY, Yılmaz MÇ. Level of concordance with fluid restriction in individuals receiving hemodialysis. Acibadem Universitesi Sağlık Bilimleri. 2019;10(3):390-398. doi: 10.31067/0.2018.97
• Coşar AA, Pakyuz SC. Scale development study: The fluid control in hemodialysis patients. Japan Journal of Nursing Science. 2016;13(1):174-182.
• Kulaksız AT, Arslan S. Adaptation to liquid ıntake restriction by persons undergoing hemodialysis treatment. STED. 2018;27(6):407-414.
• Balım S, Çınar Pakyüz S. Evaluation of hemodialysis patients' compliance with fluid restriction. Nefroloji Hemşireliği Dergisi. 2016;11(1):34-42.
• Özkan ZK, Ünver S, Çetin B, Ecder T. Determining of compliance of patients receiving hemodialysis for fluid control. Nefroloji Hemşireliği Dergisi. 2019;14(1):10-16.
• Dikmen RD, Aslan H. The effects of the symptoms experienced by patients undergoing hemodialysis treatment on their comfort levels. Journal of Clinical Nephrology and Renal Care. 2020;6:60.
• Akgöz N, Arslan S. Examination of symptoms in patients who are on hemodialysis treatment. Nefroloji Hemşireliği Dergisi. 2017;12(1):20-28.
• Demiroğlu S, Bülbül E. The relationship of patients receiving hemodialysis with depression, anxiety, stress conditions and dialysis symptoms. Nefroloji Hemşireliği Dergisi. 2021;16(3): 124-133. doi:https://doi.org/10.47565/ndthdt.2021.40
• Zamanian H, Kharameh ZT. Translation and psychometric properties of the Persian version of the dialysis symptom index in hemodialysis patients. Nephro-Urology Monthly. 2014; e23152. doi:10.5812/numonthly.23152
• Kurt YT, Erdem E, Karataş A, Arık N. The effect of education given to hemodialysis patients on blood pressure and weight gain. Türk Nefroloji Transplantasyon Dergisi. 2011;21(1):39-44.
• Correa S, Pena-Esparragoza J, Scovner K, Causland F. Predictors of intradialytic symptoms: an analysis of data from the hemodialysis study. Am J Kıdney Dis. 2020;76(3):331-339. doi: 10.1053/j.ajkd.2020.01.004