AVRUPA BİRLİĞİ-TÜRKİYE İLİŞKİLERİNDE ENERJİ DİYALOĞU

Yıl 2019, Sayı: 34, 124 - 139, 31.08.2019

Cemal Kakışım Timuçin Kodaman

Öz

Türkiye ve Avrupa Birliği (AB) arasındaki ilişkiler,
1959 yılında Türkiye’nin Avrupa Ekonomik Topluluğu’na ortaklık başvurusu ile
başlamış ve 1963 yılında imzalanan Ortaklık Anlaşması ile yasal bir zemine
oturmuştur. Günümüze kadar Gümrük Birliği ve üyelik müzakereleri temelinde
inişli çıkışlı devam eden ilişkiler, 17 Aralık 1994 tarihinde taraflar arasında
imzalanan Enerji Şartı Anlaşması ile enerji alanında gelişmeye başlamıştır.
2000’li yıllarla birlikte bölgesel siyasi krizlerin etkisiyle AB’nin daha fazla
enerji arz güvenliği endişesi yaşamaya başlaması, AB’nin güvenlik riskini
azaltacak şekilde alternatif tedarikçi ülkelere erişim sağlama ihtiyacını
ortaya çıkmıştır. Bu açıdan Türkiye’nin alternatif tedarikçi ülkeler ile AB
arasındaki coğrafi konumu, enerji ilişkilerinin gelişiminde önemli bir rol
oynamıştır. Bu kapsamda çalışmada, Türkiye ve AB arasındaki enerji
ilişkilerinin gelişimi analiz edilecektir.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, Avrupa Birliği, Enerji İlişkileri, Doğal Gaz, Karşılıklı Bağımlılık

Kaynakça

• Atiyas, I., Çetin, T., Gülen, G., (2012). Reforming Turkish Energy Markets: Political Economy, Regulation and Competition in the Search for Energy Policy. Newyork: Springer.
• Bloomberg HT, (2017). Canete: Doğu Akdeniz Gazının Türkiye’den Geçmesiyle Oyun Değişecek, http://www.bloomberght.com/haberler/haber/1851507-canete-dogu-akdeniz-gazinin-turkiyeden-gecmesiyle-oyun-degisecek.
• British Petroleum, (2018). BP Statistical Review of World Energy June 2018, 67th Edition.
• Demir, E., (2017). Enerji Şartı Anlaşması. T.C. Dışişleri Bakanlığı, http://www.mfa.gov.tr/enerji-sarti-anlasmasi.tr.mfa.
• Dickel, R., Hassanzadeh, E., Henderson, J., Honore, A., El-Katiri, L., Pirani, S., Rogers, H., Stern, J. & Yafimava, K., (2014). Reducing European Dependence on Russian Gas. The Oxford Institute For Energy Studies.
• European Commision, (2015). A Framework Strategy for a Resilient Energy Union with a Forward-Looking Climate Change Policy, http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=COM%3A2015%3A80%3AFIN, 10 Aralık 2017.
• European Commission, (2004). Baku Initiative, http://ec.europa.eu/dgs/energy_transport/international/regional/caspian/energy_en.htm, 10 Aralık 2017.
• European Commision, (2016). EU and Turkey Strengthen Energy Ties, https://ec.europa.eu/energy/en/news/eu-and-turkey-strengthen-energy-ties, 10 Aralık 2017.
• European Commision (2008). Second Strategic Energy Review – An EU Energy Security and Solidarity Action Plan, http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=celex:52008DC0781, 10 Aralık 2017.
• European Commision, (2012). Turkey-EU Positive Agenda Enhanced EU-Turkey Energy Cooperation, https://ec.europa.eu/energy/sites/ener/files/documents/20120622_outline_of_enhanced_cooperation.pdf, 10 Aralık 2017.
• Eurostat, (2017). Consumption of Energy, http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Consumption_of_energy, 11 Aralık 2017.
• Inogate, (2017a). In Brief, http://www.inogate.org/pages/1?lang=en, 10 Aralık 2017.
• Inogate, (2017b). Inogate & Turkey, http://www.inogate.org/countries/10?lang=en, 10 Aralık 2017.
• Kakışım, C., (2017). Türkiye’nin Enerji Politikaları Açısından Türk Akımına Yönelik Bir Değerlendirme. Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (50). 517-527.
• Pirani, S., Yafimava, K., (2016). Russian Gas Transit Across Ukraine Post-2019: Pipeline Scenarios, Gas Flow Consequences, and Regulatory Constraints. The Oxford Institute for Energy Studies.
• Republic of Turkey Ministry of EU Affairs, (2017). Current Situation, http://www.ab.gov.tr/index.php?p=65&l=2, 06 Aralık 2017.
• Republic of Turkey Ministry of Foreign Affairs, (2017). Turkey-EU Relations, http://www.mfa.gov.tr/relations-between-turkey-and-the-european-union.en.mfa, 06 Aralık 2017.
• Rzayeva, G., (2015). The Outlook for Azerbaijani Gas Supplies to Europe: Challenges and Perspective, The Oxford Institute for Energy Studies.
• Rzayeva, G., (2017). Turkey’s Gas Demand Decline: Reasons and Consequences, The Oxford Institute For Energy Studies.
• Tagliapietra, S., Zachmann, G., (2015). Designing A New EU-Turkey Strategic Gas Partnership, Bruegel Policy Contribution, Issue 2015.
• T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, (2015). 2015-2019 Strateji Planı.
• The Energy Charter Treaty, (2017). http://www.energycharter.org/process/energy-charter-treaty-1994/energy-charter-treaty/, 10 Aralık 2017.
• Türkiye Petrolleri, (2016). Ham Petrol ve Doğal Gaz Sektör Raporu Mayıs 2016.
• Uysal, C., (2001). Türkiye – Avrupa Birliği İlişkilerinin Tarihsel Süreci ve Son Gelişmeler, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, 1, 2001, 140-153.