KOPENHAG OKULU ÇERÇEVESİNDE 2020 ve SONRASI DÜNYA POLİTİKASININ YENİ SORUNU: İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ve İKLİM GÖÇMENLERİ

Yıl 2021, Sayı: 41, 273 - 302, 31.12.2021

Füsun Özerdem Burhan Barlas

Öz

İnsanların göç etme süreci finans, sosyal yaşam, politik durumlar, savaşlar ve çevre sorunları gibi birçok nedene bağlıdır. Çevre sorunları sebebiyle ortaya çıkan geçici veya sürekli yer değiştirme durumu, insanlık tarihinin başından beri var olan bir olgudur. İklim krizi ile göç kavramının boyutlarında değişiklikler meydana gelmiş olup küresel iklim değişikliği yaşam koşullarına doğrudan etki etmiştir: Kutupların erimesi sonucunda deniz seviyesinin yükselmesi, aşırı yağış veya kuraklık sonucunda tarım arazilerinin verimsizleşmesi ve ortaya çıkan doğal afetler sonucunda yaşadıkları bölgeleri terk etmek zorunda kalan iklim göçmenleri, son yıllarda daha belirgin bir şekilde görülmektedir. Bu bireylerin çevresel faktörler nedeniyle hareket etmek zorunda kalma durumlarını, yaşayacakları riskleri bir şekilde azaltarak, dayanıklılık oluşturarak ve önleyici tedbirler alarak etkilerini azaltmak mümkündür. Devletler, küresel sorunlara karşı tek başlarına mücadele vermeye çalışırken istenilen başarıya ulaşamamaktadır. Kyoto Protokolü sırasında yaşanan bu durumu engellemek adına 2015 Paris Anlaşması’yla devletlerin hepsinin sorumluluk almasına çalışılmıştır. Hatta bu düzenlemenin bir adım ötesi olarak görülen ve 2050 yılına kadar karbon nötr hedefine ulaşmaya çalışan Avrupa Yeşil Mutabakatı ise tam bir meydan okumadır. Bu çerçevede küresel iklim değişikliği sonucunda iklim göçmenlerinin yeni güvenlik tehditlerini hangi çerçeveden irdelemek gerekmektedir düşüncesi de ayrı bir önem arz etmektedir. Bu sebeple güvenlik algısını tartışırken devlet merkezci güvenlik teorileri yerine güvenliği daha geniş bir perspektifte irdeleyen modern güvenlik teorilerinden yararlanmak gerekmektedir. Bunların temelini ise Kopenhag Okulu teorileri oluşturmaktadır. Bu çalışmada öncelikle güvenlik kavramının dönüşümü Kopenhag Okulu çerçevesinde irdelenecektir ardından ise yaşanan küresel iklim değişikliği ve iklim göçmenleri olgusu ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Küresel İklim Değişikliği, İklim Göçmenleri, Çevre Güvenliği, Paris İklim Anlaşması, Avrupa Yeşil Mutabakatı

Destekleyen Kurum

YOK

Proje Numarası

YOK

Teşekkür

YOK

Kaynakça

• Algan, Nesrin ve Özlen Künçek (1998), “Transboundary Population Movements: Refugees Environment and Politics”, The Turkish Yearbook of International Relations, 28: 75-103.
• Brown, Oli (2008), Migration and Climate Change, IOM Migration Research Series, No: 31, (Geneva: International Organization for Migration).
• Buzan, Barry, Ole Weaver ve Jaap de Wilde (1998), Security: A New Framework for Analysis. London: Pinter Publisher.
• Cerit-Mazlum, Semra (2019), Küresel İklim Politikaları, İklim Değişikliği Eğitim Modülleri Serisi 2, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü, Ankara
• Doyle, Timothy ve Sanjay Chaturvedi (2012), Climate Refugees and Security: Conceptualizations, Categories, and Contestations (Oxford: Oxford University Press).
• Ekşi, Nuray (2016), İklim Mültecileri. Göç Araştırmaları Dergisi, 10-58.
• European Commission (2019), The European Green Deal. Brussel: European Commission.
• Foresight (2011), Migration and Global Environmental Change. Final Project Report. The Government Office for Science, London.
• Gönenç, Defne, ve Ayşegül Kibaroğlu (2017), “İklim Güvenliği Kavramının Türkiye İklim Politikasındaki Yeri”, Alternatif Politika, 1-26.
• Özerdem, Füsun (2020), “Çatışmadan Kaynaklı Göç ve Çatışma Yaratan Göç Paradoksu Üzerine Bir İnceleme”, Tarih Boyunca Uluslararası Göç ve Göçmenlik, (S. Fedakar, A. Karadağ ve A S. Erkul Yağcı, ed.): 297-310.
• Reuveny, Rafael (2007), “Climate change-induced migration and violent conflict”, Political Geography, 656-673.