KOBİ’lerde Kurumsallaşma Düzeyinin Muhasebe Bilgi Sistemi Üzerine Etkisi: İstanbul’da Faaliyet Yürüten İmalatçı KOBİ’ler Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2019, Cilt: 9 Sayı: 17, 79 - 102, 28.06.2019

Tansel Hacıhasanoğlu Ali Erdoğan

Öz

Son yıllarda işletmelerde kurumsallaşmanın önemi bütün
dünyada olduğu gibi ülkemizde de daha fazla anlaşılmaktadır. Özellikle büyüklük
olarak belli bir ölçeğe ulaşmış işletmelerin günümüz rekabet koşullarında güçlü
bir şekilde ayakta kalabilmeleri ve rakiplerine kıyasla başarılı olabilmeleri
için kurumsallaşma düzeylerini belirli bir seviyeye çıkarmış olmaları
gerekmektedir. Kurumsallaşmış işletmeler sistemleşmiş işletmelerdir.
Sistemleşen işletmelerde bilgi çok önemli bir hammadde olarak kabul
edilmektedir. Bilginin etkin kullanılmasıyla işletmeler hedeflerine daha kolay
ulaşabilmektedir. Bilgiden en etkili şekilde yararlanabilmek için bilgisayar
destekli bilgi sistemleri geliştirilmiştir. Bilgi sistemleri arasında en çok
kullanılan bilgi sistemi Muhasebe Bilgi Sistemleridir. Bu çalışmada, KOBİ’lerin
kurumsallaşma düzeyleri ile Muhasebe Bilgi Sisteminin etkin kullanımı
arasındaki ilişki anket yöntemi ile araştırılmıştır. Araştırma kapsamında
hazırlanan ankette demografik bilgilerin yanı sıra işletmelerin kurumsallaşma
düzeylerini belirlemeye yönelik 14 ifadeye ve muhasebe bilgi sistemi
kullanımına ilişkin 16 ifadeye yer verilmiştir. İstanbul ilindeki imalatçı
KOBİ’ler üzerinde yapılan bu araştırma kapsamında katılımcılar tarafından
doldurulan 769 adet anket değerlendirilmeye alınmıştır.  Araştırma neticesinde işletmelerin
kurumsallaşma düzeyleri ile muhasebe bilgi sisteminin etkin kullanımı arasında
pozitif bir ilişkinin olduğu aynı zamanda işletmelerin kurumsallaşma
düzeylerinin muhasebe bilgi sisteminin etkin kullanımı üzerinde olumlu yönde
etkisinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

KOBİ, Muhasebe Bilgi Sistemi, Kurumsallaşma

The Effect of the Level of Institutionalization of Smes to the Accounting Information System: A Study on Manufacturing Smes Who Have Activity in Istanbul

Öz

The main purpose of this study is to investigate the effects of the institutionalization level of the small and medium size enterprises (SMEs) which operate in Istanbul on the accounting information system and to examine the relationship between the level of institutionalization on the accounting information system. The primary data of sample firms has been obtained from SMEs. In the questionnaire prepared within the scope of the research, in addition to the demographic information, 14 statements about the institutionalization levels of the enterprises and 16 statements regarding the use of the accounting information system are included. 769 completed questionnaire which filled by the respondents were investigated in this study. According to results, there is statistically significant relationship between effective use of accounting information system and institutionalization level. Also, it has been concluded that the institutionalization levels of enterprises have a positive effect on the effective use of accounting information system.

Anahtar Kelimeler

SMEs, Accounting Information System, Institutionalization, Production

Kaynakça

• Al_Sufy, F., Almbaideen, H., Al_abbadi, H., & Makhlouf, M. (2013). Corporate Governance and Its Impact on the Quality of Accounting Information in the Industrial Community Shareholding Companies Listed in Amman Financial Market- Jorda,. International Journal of Humanities and Social Science, 3(5), 184-195.
• Awosejo, O., Kekwaletswe, R., Pretorius, P., & Zuva, T. (2013). The Effect of Accounting Information Systems in Accounting, International Journal of Advanced Computer Research, ISSN (print): 2249-7277, 142-150.
• Aydemir, B., Seymen, O., & Taşçi, A. (2004). Aile İşletmelerinde Kurumsallaşma Süreci ve Sektörel Bir Uygulama, Kongre Kitabı, İstanbul: İstanbul Kültür Üniversitesi Yayını.
• Aylan, S. & Koç, H. (2016). İşletmelerin Kurumsallaşma Kriterlerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Ölçek Geliştirme Çalışması, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 564-585.
• Aylan, S. & Koç, H. (2017). İşletmelerin Kurumsallaşma Kriterlerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Ölçek Geliştirme Çalışması, Gazi Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(2), 564-585.
• Aysan, M. (2007). Muhasebe ve Kurumsal Yönetim, Mufad Journal, Sayı: 35, 17-24.
• Bourgeois, D. (2014). İnformation Systems For Business and Beyond, htt:// www.saylor.org/site/textbooks/, Erişim Tarihi: 17.04.2018.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör Analizi: Temel Kavramlar ve Ölçek Geliştirmede Kullanımı, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetim Dergisi, 470-480.
• Büyüköztürk, Ş. (2015). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. İstatistik, Araştırma Deseni SPSS Uygulamaları ve Yorum (21. baskı): Pegem Akademi Yayınları.
• Cevher, E. (2014). Kurumsallaşma Küçük İşletmeler İçin Bir Çözüm Müdür Yoksa Yok Olma Nedeni midir?, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(32), 583-594.
• Dehghanzade, H., Moradi, M., & Raghibi, M. (2011). A Survey of Human Factors’ Impacts on the Effectiveness of Accounting Information Systems, International Journal of Business Administration, 2(4), 166-174.
• Demir, Ö., & Sezgin, E. (2014). Kurumsal Yönetim Anlayışında Muhasebenin Yeri Ve Önemi: TRB1 Bölgesinde Yapılan Bir Uygulama, The Journal of Academic Social Science Studies, Number: 28, 207-223.
• Dinç, E. & Abdioğlu, H. (2009). İşletmelerde Kurumsal Yönetim Anlayışı ve Muhasebe Bilgi Sistemi İlişkisi: İMKB–100 Şirketleri Üzerine Ampirik Bir Araştırma, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(21), 157-184.
• Dinç, E. & Karakaya, A. (2014). Muhasebe Bilgi Sistemi Ve Kurumsallaşma Düzeyi Abraşındaki İlişkiye Yönelik Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 14(27), 21-50.
• Ekanayake, A., Perera, S. & Perera, H. (2010). Contextual Relativity Of The Role Of Accounting In Corporate Governance: Evidence From The Banking Industry In Sri Lanka, Macquarie University Faculty of Business and Economics, 1-27.
• Güngör Ak, B. (2010). Aile İşletmelerinde Kurumsallaşmanın İşletme Başarısına Etkileri, Doktora Tezi. Aydın: Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Güngör Ak, B. (2010). Aile İşletmelerinde Kurumsallaşmanın İşletme Başarısına Olan Etkileri: Aydın İlinde Faaliyet Gösteren Aile İşletmeleri Örneği, Yüksek Lisans Tezi. Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kasasbeh, F. O. (2017). Impact of Corporate Governance on the Effectiveness of Accounting Information System in Jordanian Industrial Companies, International Business Research, 10(10), 1-9.
• Laudon, K. & Laudon, J. (2014). Management Information System, http://dinus.ac.id/repository/docs/ajar/Kenneth_C.Laudon,Jane_P_.Laudon_-_Management_Information_Sysrem_13th_Edition_.pdf., Erişim Tarihi: 17.04.2018.
• Man, M. & Ciurea, M. (2016). Transparency of Accounting Information in Achieving Good Corporate Governance. True View and Fair Value, Social Sciences and Education Research Review, 3(1), 41-62.
• Mizrahi, R. (2011). KOBİ'lerde Muhasebe Bilgi Sisteminin Etkin Kullanımı Üzerine Bir Araştırma. Organizasyon Ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(2), 307-316.
• Neogy, T. (2014). Evaluation of Efficiency of Accounting Information Systems: A Study on Mobile Telecommunication Companies in Bangladesh, Global Disclosure of Economics and Business, 3(1), 40-55.
• Paul, R. J. (2010). What an Information System Is, and Why Is It Important to Know Thi,. Journal of Computing and Information Technology, 95-99.
• Peters, J., Krishnan, R., Padman, R. & Kaplan, D. (2007). On Data Quality Assesment in Accounting Information Systems, The R.H. Smith School Of Business, University of Maryland, College Park, MD., 1-35.
• Ramazani, M. & Allahyari, A. (2013). Compatibility and Flexibility of Accounting Information Systems, Journal of Emerging Trends in Computing and Information Sciences, 4(3), 290-295.
• Sajady, H., Dastgir, M. & Nejad, H. (2008). Evaluation Of The Effectiveness Of Accounting Information Systems, International Journal of Information Science and Technology, 6(2), 49-59.
• Türk, Uğur. (2007). KOBİ’lerde Kurumsallaşma ve Kurumsallaşma Düzeyinin Belirlenmesi (Sakarya 1. ve 2. OSB Uygulaması), Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Uyar, A., Güngörmüş, A. H. & Kuzey, C. (2017). Impact of the Accounting Information System on Corporate Governance: Evidence from Turkish Non-Listed Companies, Australasian Accounting, Business and Finance Journal, Volume 11-2, 7-27.
• Varıcı, İ. (2007). Muhasebe Bilgi Sisteminin Kurumsallaşma Üzerine Etkisi: Orta ve Doğu Karadeniz’deki KOBİ’ler üzerine Bir Uygulama, Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yazıcıoğlu, İ. & Koç, H. (2009). Aile İşletmelerinin Kurumsallaşma Düzeylerinin Belirlenmesine Yönelik Karşılaştırmalı Bir Araştırma, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 21, 497-507.
• Yılmaz, F. Ö. (2015). Kurumsal Yönetim ve Muhasebenin Sosyal Sorumluluğu Açısından Muhasebe Bilgi Sisteminin İşletmelerdeki Rolü, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(39), 1011-1018.