KURUMSAL GELİŞME VE İKTISADİ BÜYÜME: DOĞU AVRUPA GEÇİŞ EKONOMİLERİ ÖRNEĞİ

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 20, 245 - 262, 31.12.2020

Seymur Ağazade , Seyfettin Artan , Pınar Hayaloğlu

Öz

Bu çalışmada kurumsal yapının büyüme üzerindeki etkisi 12 Doğu Avrupa geçiş ekonomisi için incelenmiştir. 1990’lı yıllarda planlı ekonomiden serbest piyasa ekonomisine geçiş yapmış olan bu ülkelerde piyasa ekonomisine ilişkin reformlar yanında kurumsal arka planın oluşturulmasının ekonomik performansı nasıl etkileyeceği önem arz etmektedir. Çalışmanın ele alınan ülkelerde bu doğrultuda uygulanacak politikalara ışık tutması amaçlanmaktadır. Bu çalışmada kurumsal yapının büyüme üzerindeki etkisi 12 Doğu Avrupa geçiş ekonomisi için incelenmiştir. 1990’lı yıllarda planlı ekonomiden serbest piyasa ekonomisine geçiş yapmış olan bu ülkelerde piyasa ekonomisine ilişkin reformlar yanında kurumsal arka planın oluşturulmasının ekonomik performansı nasıl etkileyeceği önem arz etmektedir. Çalışmanın ele alınan ülkelerde bu doğrultuda uygulanacak politikalara ışık tutması amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kurumsal İktisat, Ekonomik Büyüme, Geçiş Ekonomileri

INSTITUTIONAL DEVELOPMENT AND ECONOMIC GROWTH: THE CASE OF EASTERN EUROPEAN TRANSITION ECONOMIES

Öz

The institutional approach to economic theory, claiming that the economy cannot be evaluated
independently of the effect of the institutional, has been frequently included in the growth literature since
the 1990s. In line with this view, the effects of institutional structure on economic growth were investigated
for the Eastern European transition economies sample. The study, in which panel data analysis was
used, covers the years 2006-2017. In the study, indices related to the institutional structures of the
countries, obtained from the World Economic Forum Global Competitiveness Index were used. Analysis
results show that institutional quality and quality of public institutions affect economic growth positively.
Accordingly, 1% change in the institutional quality index affects the GDP by approximately 0.29% and the
GDP per capita by 0.37% in the same direction. The effect of 1% change in the quality of public institutions
index was determined to be approximately 0.35% and 0.43%, respectively. According to the findings, it
can be said that the implementation of policies that will encourage institutional development in the sample
countries will play an important role in ensuring a sustainable economic growth.

Anahtar Kelimeler

Institutional Development, Economic Growth, Transition Economies

Kaynakça

• Acaravcı, Ali ve Erdoğan, Sinan (2017) “The Relationship between Institutional Structure and Economic Growth: A Comparative Analysis for Selected Countries”, International Journal of Economics and Financial Issues, 2017, 7(6), 141-146.
• Acemoğlu, Daron ve Robinson, James (2012), Why Nations Fail: The Origins of Power, Prosperity and Poverty, New York: Crown Publishers.
• Ağazade S. (2016), "Doğu Avrupa Geçiş Ekonomilerinde Rekabet ve Gelir Düzeyi İlişkisi", Rekabet Dergisi, 17(2) :120-146.
• Akçay, Selçuk (2002), “Corruption and Economic Growth: Across-National Study” Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 57(1), 1-13.
• Artan, Seyfettin ve Hayaloğlu, Pınar (2013) “Ülkelerarası Büyüme Farklılıklarının Açıklanmasında Kurumsal Yapının Rolü: Panel Veri Analizi” ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ İİBF DERGİSİ, ARALIK 2013, 8(3), 31- 54.
• Artan, Seyfettin ve Hayaloğlu, Pınar (2014) Kurumsal Yapı ve İktisadi Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği, Sosyoekonomi, 22: 348-366.
• Asteriou, Dimitrios ve Price, Simon (2000), “Political Instability and Economic Growth: Uk Time Series Evidence”, Scottish Journal of Political Economy, 48(4), 383- 399.
• Baltagi, B. H. (2013), Econometric Analysis of Panel Data, 5th ed., John Wiley and Sons Ltd., UK.
• Baltagi, B. H. ve P. X. WU (1999), “Unequally Spaced Panel Data Regressions With AR(1) Disturbances”, Econometric Theory, No: 15(6), s. 814-823.
• Barro, Robert J. (1991), “Economic Growth in a Cross Section of Countries”, Quarterly Journal of Economics, 106 (2), 407-444.
• Bhargava, A., L. Franzini ve W. Narendranathan (1982), “Serial Correlation and the Fixed Effects Model”, The Review of Economic Studies, No: 49(4), s. 533-549.
• Butkiewicza, James L ve Yanikkaya, Halit (2006) Institutional quality and economic growth: Maintenanceof the rule of law or democratic institutions, or both? Economic Modelling, Volume 23, Issue 4, July 2006, Pages 648-661.
• Darby, Julia ve diğerleri (2000), “Political Uncertainty, Public Expenditure and Growth”, Cesifo Working Paper Series, Working Paper No. 310.
• Dawson, John W. (2003), “Causality in the Freedom–Growth Relationship” European Journal of Political Economy, 19, 479–495.
• De Haan, Jakob ve Siermann, Clemens L.J. (1995), “New Evidence on the Relationship between Democracy and Economic Growth”, Public Choice 86, 175-198.
• Devereux, Michael B. ve Wen, Jean-François (1998), “Political Instability, Capital Taxation and Growth” European Economic Review 42, 1635-1651.
• Driscoll, J. C. ve A. C. Kraay (1998), “Consistent Covariance Matrix Estimation with Spatially Dependent Panel Data”, The Review of Economics and Statistics, No: 80(4), s. 549-560.
• Fabro, Gema ve Aixalá, José (2012) Direct and Indirect Effects of Economic and Political Freedom on Economic Growth, Journal of Economic Issues, 46:4, 1059-1080, DOI: 10.2753/JEI0021-3624460411
• Góes, Carlos (2016) Institutions and growth: A GMM/IV Panel VAR approach, Economics Letters, Volume 138, January 2016, Pages 85-91
• Gökalp, M. Faysal ve Baldemir, Ercan (2006) Kurumsal yapı ve ekonomik büyüme ilişkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal. Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(1), 212-226.
• Hausman, J. (1978), “Specification Tests in Econometrics”, Econometrica, No: 46(6), s. 1251-1271. Kasper, Wolfang (2007), Ekonomik Özgürlük ve Gelişme, Mülkiyet Hakları, Rekabet ve Refah Üzerine Bir İnceleme, (Çev. Bahadır Akın), Ankara: Liberte Yayınları. Koçak, Emrah ve Uzay, Nisfet (2018) Demokrasi, Ekonomik Özgürlükler ve Ekonomik Büyüme: Kurumların Rolü Üzerine Bir Araştırma, Sosyoekonomi, 26(36), 81-102
• Leschke, Martin (2000), “Constitutional Choice and Prosperity: A Factor Analysis”, Constitutional Political Economy, 11, 265-279.
• Levin, A., C.-F. LIN ve C.-S. J. CHU (2002), “Unit Root Tests in Panel Data: Asymptotic and Finite-sample Properties”, Journal of Econometrics, No: 108(1), s. 1-24.
• Mauro, Paolo (1995), “Corruption and Growth”, The Quarterly Journal of Economics, 110, 681-713.
• Murphy, Ryan H. ve O’Reilly, Colin (2018), Applying panel vector autoregression to institutions, human capital, and output, Empirical Economics, pp 1–20 https://doi.org/10.1007/s00181-018-1562-0
• North, Douglass C. (2002), “Kurumlar, Kurumsal Değişim ve Ekonomik Performans”, (Çev. Gül Çağalı Güven), İstanbul: Sabancı Üniversitesi Yayınevi.
• Pesaran, M. H. (2004), General Diagnostic Tests for Cross Section Dependence in Panels, Cambridge Working Papers in Economics, No: 0435.
• Pesaran, M. H. (2007), “A Simple Panel Unit Root Test in the Presence of Cross-section Dependence”, Journal of Applied Econometrics, No: 22(2), s. 265-312.
• Scully, W. Gerald (2002), “Economic Freedom, Government Policy and the Trade-Off between Equity and Economic Growth”, Public Choice 113, 77–96.
• Siddiqui, Danish Ahmed ve Ahmed, Qazi Masood (2010), “Institutions and Economic Growth: A Cross Country Evidence”, Mpra Paper No. 19747.
• Svensson, Jakob (1998), “Investment, Property Rights and Political Instability: Theory and Evidence”, European Economic Review 42, 1317-1341.
• Tanzi, Vito ve Davodi, Hamid (1997), “Corruption, Public Investment and Growth” IMF Working Paper.
• Tatoğlu, F. Y. (2012), Panel Veri Ekonometrisi, Beta Basım, İstanbul.
• Tavares, J. ve R. Wacziarg (2001), “How Democracy Affects Growth”, European Economic Review, 45, 1341-1378.
• Ulubaşoğlu, Mehmet A. ve Doucouliagos, Chris (2004), “Institutions and Economic Growth: A Systems Approach”, Econometric Society 2004, Australasian Meetings Paper No. 63.
• Yalçınkaya, Ömer ve Yazgan, Şekip (2016), “Kurumsal Yapının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkileri: G-20 Ülkeleri Üzerinde Bir Uygulama (1996-2014)”, Business and Economics Research Journal, 7(4): 31-49.
• Yapraklı, Sevda (2008), “Kurumsal Yapının Ekonomik Büyümeye Etkisi: Üst Orta Gelir Düzeyindeki Ülkeler Üzerine Bir Uygulama”, Ege Akademik Bakış/Ege Academic Review, 8 (1), 301–317.