An Analyticl Studies on the Tapers Related wıth Social Studies/Social Scences Teachıng Areas Presented in Scientific Meeting in Türkiye (1987-2005

Yıl 2010, Cilt: 1 Sayı: 5, 91 - 112, 01.06.2010

Yaşar Kop Gül Tuncel

Öz

Anahtar Kelimeler

-

TÜRKİYE’DE SOSYAL BİLGİLER/BİLİMLER ÖĞRETİMİ ALANLARINDA BİLİMSEL TOPLANTILARDA SUNULAN BİLDİRİLER ÜZERİNE ANALİTİK BİR ÇALIŞMA (1987-2005

Öz

Sosyal bilgiler/bilimler öğretiminin amacının bireyin, sosyal olayların ve insan ilişkilerinin araştırıldığı faaliyet alanı olduğu düşünülürse, bu konuda yapılan bilimsel araştırmaların ne denli önemli olduğu ortaya çıkmaktadır. Sosyal bilgiler öğretim programının tarih ve coğrafya derslerine göre daha yeni bir alan olduğuna dikkat edilirse, bu yeni programın toplumsal ve uluslararası gelişmelere paralel, demokratik gelişmelere uygun ve son gelişmeleri gerekmiştir/gerekecektir. Bu nedenle, yaptığımız çalışmada sosyal bilimler konu alanının geniş kapsamından, alanı sınırlı tutarak ulaşabildiğimiz sempozyumlarda sunulan sosyal bilgiler, tarih ve coğrafya öğretimi ile ilgili bildiriler tespit edilmiştir. Elde edilen veriler doğrultusunda, bildiriler çalışmanın kapsamı yönünden sınıflandırılmıştır. Bildirilerin nicel ve nitel olarak oranları ortaya konulmuş ve yapılan araştırmalarda örneklemin evreni ne kadar temsil ettiği araştırılmıştır. Bunun yanı sıra sonuçların genellenebilir olma özelliği üzerinde durulmuştur. Bu araştırmanın, bundan sonra yapılacak olan araştırmaların planlanmasında nasıl bir strateji izlenmesi gerektiği konusunda bir katkı sağlayacağı düşünülmektedir

Anahtar Kelimeler

Sosyal bilgiler, tarih öğretimi, coğrafya öğretimi

Kaynakça

• A-ARAŞTIRMA ESERLERİ: ALAYLIOĞLU, R. ve A. FERHAN, O. (1976). Ansiklopedik Eğitim Sözlüğü.
• İstanbul: İnkılâp ve Aka Yayınları. ALTUNIŞIK, R., COŞKUN, R., BAYRAKTAROĞLU, S. ve YILDIRIM, E. (2004). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. (3. baskı). Sakarya: Sakarya Kitabevi.
• BALCI, A. (2001). Sosyal Bilimlerde Araştırma; Yöntem, Teknik ve İlkeler. (3. baskı). Ankara: PegemA Yayıncılık.
• BAŞ, T. ve AKTURAN, U. (2008). Nitel Araştırma Yöntemleri NVivo 7.0 ile Nitel
• Veri Analizi. Ankara: Seçkin Yayıncılık. BAYKUL, Y., GELBAL, S. ve KELECİOĞLU, H. (2001). Araştırma Teknikleri.
• Ankara: MEB Yayınları. BİLGİLİ, A. S. (2008). “Geçmişten Günümüze Sosyal Bilimler ve Sosyal Bilgiler”.
• A. S. BİLGİLİ (Ed.). Sosyal Bilgilerin Temelleri. (s. 1–34). Ankara: Pegem A Yayıncılık. BİNBAŞIOĞLU, C. (1981). Özel Öğretim Yöntemleri. Ankara: Binbaşıoğlu Yayınevi.
• ÇEPNİ, S. (2009). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş. (4. baskı). Trabzon.
• DEMİREL, Ö. (2003). Planlamadan Değerlendirmeye Öğretme Sanatı. (5. baskı).
• Ankara: PegemA Yayıncılık. DİLEK, D. (2001). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Basılmamış Ders Notları. İstanbul.
• EKİZ, D. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. (2. baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• ERDEN, M. (tz). Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara: Alkım Kitapçılık-Yayıncılık. GÜNGÖRDÜ, E. (2001). İlköğretim Okullarında Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler
• Öğretimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. KARASAR, N. (1995). Araştırmalarda Rapor Hazırlama. (8. baskı). Ankara: 3A
• Araştırma Eğitim Danışmanlık. KARASAR, N. (2004). Bilimsel Araştırma Yöntemi. (13. baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• KÖSTÜKLÜ, N. (1999). Sosyal Bilimler ve Tarih Öğretimi. (2. baskı). Konya: Günay Ofset.
• KUŞ, E. (2003). Nicel-Nitel Araştırma Teknikleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• MEB. (2005). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi Programı ve Kılavuzu. Ankara:
• Devlet Kitapları Müdürlüğü Basımevi. ÖZTÜRK, C. (2006a). “Sosyal Bilgiler Öğretim Programı: Kuramsal Temeller
• Yapısal Özellikler ve Planlama İçin Yol Haritası”. K. Kıroğlu (Ed.). İlköğretim Programları (1–5) Sınıflar. (s. 761–781). Ankara: Pegem A Yayıncılık. ÖZTÜRK, C. (2006b). “Sosyal Bilgiler: Toplumsal Yaşama Disiplinler arası Bir
• Bakış”. C. ÖZTÜRK (Ed.). Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi. (s. 21–50). Ankara: Pegem A Yayıncılık. PEHLİVAN, H. (2006). Eğitimde Temel Kavramlar. Ankara: Asil yayın Dağıtım.
• SÖNMEZ, V. (2005) Hayat ve Sosyal Bilgiler Öğretimi-Öğretmen Kılavuzu.
• Ankara: Anı Yayıncılık. TAN, Ş. ve ERDOĞAN, A. (2004). Öğretimi Planlama ve Değerlendirme. (6. baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• TOK, T. N. (2006). “Etkili Öğretim İçin Yöntem ve Teknikler”. A. Doğanay ve E.
• KARİP (Ed.). Öğretimde Planlama ve Değerlendirme. (2. baskı). (s.131–180). Ankara: Pegem A Yayıncılık. YILDIRIM, A. ve Şimşek H. (2000). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri.
• Ankara: Seçkin Yayıncılık. YILMAZ, L. (2000). “Tarih Nasıl Yazılmalı? Ya da Yazılmalı mı?” Z. A.
• Kızılyaprak (Ed.). Tarih Yazımında Yeni Yaklaşımlar: Küreselleşme ve Yerelleşme. (s. 73–83). İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayınları. B- SEMPOZYUM BİLDİRİLERİ: Gazi Üniversitesi Eğitim ve Teknik Eğitim Fakültesi, Öğretmen Yetiştiren Yüksek Öğretim Kurumlarının Dünü Bugünü ve Geleceği Sempozyumu, Ankara, 8–11 Haziran 1987
• Derneği Yayınları, Ankara 1995)
• GÜNGÖRDÜ, E. “İlköğretim okullarında Sosyal Bilgiler Dersi Öğretiminin Sorunları”. Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, II. Ulusal Eğitim Sempozyumu, stanbul, 18–20 Eylül 1996
• ÖZTÜRK, C. ve Sağlam, H. İ. “İlköğretim okullarında T.C. İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük Dersinde Başarıyı Etkileyen Faktörler”, s. 322–329. H. BÖLL Vakfı, Defter Dergisi ile Toplum ve Bilim Dergisinin Düzenlediği Sosyal Bilimleri Yeniden Düşünmek Adlı Sempozyum, İstanbul, 26–28 Şubat 1998
• KÖKSAL, F. “Evrim Kuramı ve Sosyal Bilimler”, s. 42–48. ÖZLEM, D. “Evrenselcilik Mitosu ve Sosyal Bilimler”, s. 53–69. ÖZEL, O. “Bir Tarih Okuma ve Yazma Pratiği Olarak Türkiye’de Osmanlı Tarihçiliği”, s. 147–161. ÖĞÜN, S. “Türk Politik Kültürünün Şekillenmesinde Tarihin Konumu”, s. 180–198. Osmanlı Devletini 700. Kuruluş Yıldönümü Münasebetiyle Osmanlı Dünyasında Eğitim ve Öğrenme Uluslararası Kongresi, İstanbul, 12–15 Nisan 1999 (Bildiri Özetleri)
• ERGÜN, M. “Batılılaşma Dönemi Osmanlı Eğitim Sisteminin Gelişimine Mukayeseli Bir Bakış”, s. 58–59. HIZLI, M. “Osmanlı Sıbyan Mekteplerinde Okutulan Dersler (Klasik Dönem Bursa Örneği)”, s. 74. Karadeniz Teknik Üniversitesi Fatih Eğitim Fakültesi, VIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Trabzon, 1–3 Eylül 1999
• GÜLER, A. “Eğitimin Tarihi Temellerinde İnsan Kavramı ve Yurttaş Olmak”, s. –356. ÖZTÜRK, C. ve ADIGÜZEL, Y. “Sosyal Bilgiler Derslerinde Öğretim Materyalleri Etkinliklerinin Kalıcılığının Arttırılmasında Kullanılması”, s. 495–511. ÖZTÜRK, C. ve diğerleri, “Drama Etkinliklerinin Sosyal Bilgiler Öğretiminde Kullanımının Öğrencilerin Dersle İlgili Algısı Üzerindeki Etkisi”. DİLEK, D. “İlköğretimde ve Tarih Konularının öğretiminde Kullanılan Tekniklere Göre Öğretmen Tipleri”. XIII. Türk Tarih Kongresi, Ankara, 4 – 8 Ekim 1999 (III. C.II. K )
• YILDIRIM, S. “Öğretmen Yetiştiren Yüksek Öğretim Kurumlarında Entegrasyon Modelleri ve Yaklaşımları (Merkezli, Kültürel, Teknoloji ve Bilişim Kültürüne Dayalı Yaklaşımlar)”, s. 33–51. UÇAN, A. “Eğitim Fakültelerindeki Bazı Bölümlerin Anabilim Dalına İndirilmesi”, s. 81–83. Yerel Tarih Konferansı, Türkiye’de Yerel Tarihçilik ve Sivil Bir Çaba Örneği Olarak Yerel Tarih Grupları, İstanbul, 16–17 Kasım 2001
• DURAKBAŞA, A. “Tarih Yazımının Yeni Olanakları, Aile Tarihi ve Yerel Tarih”, s. 156–172. TEKELİ, İ. ve diğerleri, “Yerel Tarih Çalışmalarına Gençlerin Katılımı ve Tarih Eğitimi”, s. 186–213. Bilgi Üniversitesi IV. Uluslar arası Tarih Kongresi, İstanbul, 12–14 Ekim 2001
• TEKELİ, İ. “Tarih Yazımında Anı ve Yaşam Öykülerinden Yararlanılması Sorununun Tanımı” YETKİN, S. “Günlükler Mahrem Kayıtlar ve Tarih Yazılımı”. Marmara Üniversitesi, Uluslararası Katılımlı 2000’li Yıllarda 1.Öğrenme ve Öğretme Sempozyumu, 29–31 Mayıs 2002 (Bildiri Özetleri)
• DİLEK, D.“Sosyal Bilimler Öğretiminde Öğrencilerin Yeteneklerine Dayalı Konu Merkezli Öğretim (Dursun Dilek) Tekniği”. Kıbrıs Yakın Doğu Üniversitesi, XI Eğitim Bilimleri Kongresi, Lefkoşe, 23–26 Ekim 2002 (Bildiri Özetleri)
• YETKİN, S. ve YILMAZ, F. “Tarih Öğretiminde Yeni Bir Uygulama: İzmir Liseleri Kent Tarihi Konferansları” DİLEK, D.ve YAPICI, G. “Öykülerle Tarih Öğretimi Yaklaşımı” KOÇ, İ. C. “Ulusal Kimlik Globalleşen Dünya ve Tarih Eğitimi” ÖZEL, A. “Tarih Öğretiminde Minyatürlerin Kullanılması” AKSOY, M. ve Dilek, D. “Öğretmen Adaylarının ve Tarihin Ne’liği Hakkında Görüşleri” DEMİRCİOĞLU, İ.ve Kaya, N. “Tarih ve Coğrafya Öğretiminde Ezberin Nedenleri Üzerine Bir Araştırma” GÖKDEMİR, O. “Devrim Tarihi Ders Kitaplarında Yakın Dönem Öğretimi 1938-?”
• AYDIN, H. ve diğerleri, “Türkiye’de Kavram Yanılgısı Adı İle Yapılan Araştırmalar Üzerine Bir Değerlendirme: Bir Kavram Yanılgısının Kendisi Bir Kavram Yanılgısı mı? ”, s. 53. SARACALOĞLU, A. S. ve diğerleri, “Eğitim Bilimleri Enstitüsü Lisansüstü Öğrencilerinin Problem Çözme Becerilerinin Karşılaştırılması”, s. 54. ÇUBUKÇU, Z. “Lisanüstü Eğitimde Düşünme Becerilerilerinin Kazandırılmasının Önemi”, s. 54. Omep Dünya Konsey Toplantısı ve Konferansı, Bildiri Özetleri, Kuşadası, 05–11 Ekim 2003
• GÜVEN, Y. ve diğerleri, “Proje Temelli Eğitimle Kavram Kazanımı”, s. 186–187. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, XII. Eğitim Bilimleri Kongresi, Ankara, 15–18 Ekim 2003
• DEMİRKAYA, H. “İşbirlikli Coğrafya Öğreniminde Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin Kullanımı”. BÜLBÜL, H. İ. ve diğerleri, “Öğretmenlere Yönelik Proje Tabanlı Bilgisayar Destekli Eğitim”. ŞAHİN, E. ve İŞMAN, A. “Tarih Öğretimi ve Eğitim Teknolojileri”.