İşgörenlerin Paternalist Liderlik Algılarının Duygusal Emek Düzeyleri Üzerine Etkisi: İstanbul'daki Yiyecek İçecek İşletmeleri Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2017, Cilt: 2017 Sayı: 2, 68 - 77, 03.12.2017

Hasan Cinnioğlu Hamide Salha

Öz

Yapılan alan yazın araştırması sonucunda paternalist liderliğin hem duygusal emek üzerinde hem de yiyecek içecek işletmelerinde çalışan işgörenler üzerinde etkisinin çok fazla incelenmediği tespit edilmiştir. Bu nedenle bu araştırmanın temel amacı yiyecek içecek işletmelerinde çalışan işgörenlerin algıladıkları paternalist liderlik davranışının duygusal emek üzerindeki etkisini belirlemektir. Araştırmada veri toplama aracı olarak daha önce güvenirliliği ve geçerliliği sağlanmış ölçekten ve demografik sorulardan oluşturulmuş bir anket formu kullanılmıştır. Toplam 450 anket basit tesadüfi örneklem yöntemi ile işgörenlere dağıtılmış, bunlardan 402 ankette geri dönüşüm sağlanmış ancak hatalı ve eksik anketler araştırmadan çıkarılarak toplamda 388 anket araştırmaya dahil edilmiştir. Araştırma sonucunda işgörenlerin paternalist liderlik algısının ve duygusal emek düzeylerinin orta seviyede olduğu ve işgörenlerin algıladıkları paternalist liderlik davranışının duygusal emek düzeyleri üzerinde pozitif ve anlamlı bir etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir. Bu bilgiler ışığında çalışma sonucunda işletme yöneticilerine ve gelecekte yapılabilecek çalışmalara öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Paternalist Liderlik, Duygusal Emek, Turizm, Yiyecek-İçecek İşletmeleri

Kaynakça

• Austin J.E. & Timothy, C.P. Dore & Katharine M. O’Donovan. (2008). Associations of Personality and Eemotional Intelligence with Display Rule Perceptions and Emotional Labor. Personality and Individual Differences, 44, 679–688. Ashforth, E.B.& Humphrey, H. R.(1993). Emotional Labor in Service Roles: Influence of Identity, Academy of Management Review, 18, 88-115. Basım, N & Memduh B.(2012). Çalışma Yaşamında Duygusal Emek: Bir Ölçek Uyarlama Çalışması, Yönetim ve Ekonomi, Cilt:19 Sayı:1, 77-90. Bıyık, Y. & Enver A.(2014). Duygusal Emek İle Örgütsel Vatandaşlık Davranışı İlişkisi: Bir Araştırma, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16/3, 159-180. Buckner, E.J. & Kevin T.M.(2012). Individual Differences and Emotional Labor: An Experiment on Positive Display Rules”, Personality and Individual Differences, 53(3), 251-256. Cheng, B.-S. & Li-Fang C. & Tsung-Yu W. & Min-Ping H. & Jiing-Lih F.(2004). Paternalistic Leadership And Subordinate Responses: Establishing A Leadership Model İn Chinese Organizations”, Asian Journal of Social Psychology, 7, 89–117. Chu, Kay Hei-Lin; Suzanne K. Murrmann. (2006).Development and Validation of the Hospitality Emotional Labor Scale”, Tourism Management, 27, 1181–1191. Demircan, P. & Ömer T. (2017). İş-Aile Çatışması-Duygusal Emek İlişkisinde Lider Desteğinin Rolü: Eğitim Üzerine Bir Araştırma, İGÜ Sos. Bil. Derg., 4 (1), 41-76. Erben, G. S. & Ötken, A. B. (2014). Paternalist Liderlik ve İşe İlişkin İyilik İlişkisinde İş-Yaşam Dengesinin Rolü”, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi – Sayı:22, 103-121. Eroğlu, Şeyma Gün.(2014). “Örgütlerde Duygusal Emek ve Tükenmişlik İlişkisi Üzerine Bir Araştırma, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 19, 147-160. Goodwin, E.R. & MarkusGroth & Stephen J.F. (2011). Relationships Between Emotional Labor, Job Performance and Turnover, Journal of Vocational Behavior, 79 (2), 538-548. Hayek, M. & Novicevic, M. & M.; Humphreys, J., H. & Jones, N. (2010). Ending the Denial of Slavery in Management History: Paternalist Leadership of Joseph Emory Davis”, Journal of Management History, 16(3), 367-379. Hochschild, A. R. (1979). Emotion Work, Feeling Rules and Social Structure, American Journal of Sociology, 85 (3), 551-75. İslamoğlu, A. H. & Alnıaçık, Ü. (2014). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, Beta Basım, İstanbul Işık, C. & Zennube I.& Leyla T. (2016). Turizm Amaçlı Konaklama İşletmelerinde Duygusal Emek ile Bireysel Yenilikçilik İlişkisi: Palandöken Örneği, Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, 2 (2), 117-133 Jackman, R.M. (1994). The Velvet Glove, Paternalism and Conflict in Gender, Class and Race Relations, Berkeley University of California Press. Kiffin-Petersen, A.Sandra; Catherine L.Jordan; Geoffrey N.Soutar. (2011).The Big Five, Emotional Exhaustion And Citizenship Behaviors İn Service Settings: The Mediating Role of Emotional Labor”, Personality and Individual Differences, 50(1), 43-48. Köksal, O. (2011). Bir Kültürel Liderlik Paradoksu: Paternalizm”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15, 8, 101-122. Kurt, İ. (2013). Paternalist Liderlik İle Çalışanların İşlerine Yaratıcı Katılım Algıları Arasındaki İlişkiyi Araştırmaya Yönelik Bir Çalışma, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, Cilt 5, No 1, 321-330. Morris, J.A. & Feldman, C.D. (1996). The Dimensions, Antecedents, and Consequences of Emotional Labor, Academy of Management Review, 21, 986-1010. Northhouse, Peter, G. (1997). Leadership: Theory and Practice. Sage Publications, CA. Padavic, I. & William, R.E. (1994). Business Dimensions to Organizational Counseling, Counselling Psychology Quarterly, 7(3), 275–285. Pellegrini, K. E & Terri, A. S. (2008). Paternalistic Leadership: A Review and Agenda for Future Research, Journal of Management, 34, 3, 566-593. Paoching, C & Hung, C. (2009). The Relationship of Paternalistic Leadership and Organizational Citizenship Behavior: The Mediating Effect of Upward Communication”, The Journal of Human Resource and Adult Learning, Vol. 5, Num. 2, 66-73. Poachin, C. (2010). A Study of the Influence of Paternalistic Leadership and Subordinate-Supervisor Relationship on Working Morale, Journal of Global Business Management, 6,2, 1-8. Sheer, Vivan, C. (2010). Transformational and Paternalistic Leaderships in Chinese Organizations: Construct, Predictive, and Ecological Validities Compared in a Hong Kong Sample, Intercultural Communication Studies, XIX: 1, 21-140. Şendoğdu, A.A & Erdirençelebi, M.. (2014). Paternalist Liderlik İle Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişkiye Yönelik Bir Araştırma”, Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Yıl: 14 / Sayı: 27, Nisan, 253-274. Tang, C.& Craig, R. S. & Stefani, E. N & Krystal, M. (2013). Emotional Labor: The Role of Employee Acting Strategies on Customer Emotional Experience and Subsequent Buying Decisions, International Review of Management and Marketing, Vol.3, No.2, 50-57. Tetik, H. T. & Köse, S. (2015). Örgüt Çalışanlarının Paternalistik Liderlik Algıları Ve Öğrenilmiş Güçlülük Düzeyleri Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, Cilt 11, Sayı 26, 29-56. Uhl Bien, M. & Pamela, S.T. & George, B.G.& Mitsuru, W. (1990). Company Paternalism and the Hidden-Investment Process: Identification of the “Right Type” for Line Managers in Leading Japanese Organizations”, Published in Group Organization Management, 15, 4, 414-430. Ünlü, O. & Yürür, S. (2011). Duygusal Emek, Duygusal Tükenme ve Görev/ Bağlamsal Performans İlişkisi: Yalova’da Hizmet Sektörü Çalışanları İle Bir Araştırma”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 184 Sayı: 37, Ocak-Haziran, 183-207. Wu, M., Huang, X., Li, C. & Liu, W. (2012). Perceived İnteractional Justice And Trust in Supervisor As Mediators For Paternalistic Leadership”., Management and Organization Review, 8(1), 97-121. Yazıcıoğu, Y. & Erdoğan, E. (2014). S.P.S.S. Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri, 4. Baskı, Detay Yayıncılık, Ankara. Yeşiltaş, M. (2013). Paternalist Liderliğin Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Üzerindeki Etkisinde Dağıtım Adaletinin Aracılık Rolü”, İşletme Araştırmaları Dergisi, 5/4, 50-70. Zhang, Y. & Ming-yun H. & Yun-hui Xie. (2015). Paternalistic Leadership And Employee Voice in China: A Dual Process Model, The Leadership Quarterly, 26.1: 25-36.