Ticari Açıklık Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkisi: 1999-2016 Dönemi Türkiye Örneği

Yıl 2017, Cilt: 2017 Sayı: 1, 139 - 146, 01.06.2017

Salih Öztürk Buket Kırcı

Öz

Ticari açıklık bir ülkeye ait ithalat ile ihracat toplamının GSYİH’ye oranı şeklinde tanımlanmakta ve ekonomik büyümeyi etkilemesi beklenmektedir. Bu çalışmanın amacı ticari açıklık ve ekonomik büyüme arasındaki dinamik ilişkiyi 1999-2016 dönemi çeyreklik verileriyle araştırmaktır. Değişkenler arasında dinamik ilişkisinin varlığı Vektör Otoregresif Model (VAR) model ve gecikmesi arttırılmış VAR modele dayanan nedensellik testleri ile araştırılmıştır. Ekonometrik analiz sonuçları; ekonomik büyümenin ticari açıklığın Granger nedeni olduğunu belirtirken, ticari açıklıktan ekonomik büyümeye doğru bir nedensellik ilişkisi bulunamamıştır.

Anahtar Kelimeler

Ticari Açıklık, Ekonomik Büyüme, Toda-Yamamoto Nedensellik Testi

Kaynakça

• Alimi, S. & Ofenyou C.C. (2013). Toda-Yamamoto causality test between money market interest rate and expected inflation: The Fischer Hypothesis Revisited. European Scientific Journal, 9 (7), 125-142. Dickey, D.A. & Fuller, W.A. (1979). Distribution of the estimators for autoregressive time series with a unit root, Journal of the American Statistical Association, 74 (366), 427-431. Erbaykal, E. & Okuyan A. H. (2007). Hisse senedi fiyatları ile döviz kuru ilişkisi: gelişmekte olan ülkeler üzerine ampirik bir uygulama. BDDK Dergisi, 1 (1), 77-89. Granger, C. W. J. (1969). Investigating causal relations by econometric models and crossspectral methods. Econometrica, 37 (3), 424-438. Granger, C. W. J. (1986). Developments in the study of cointegrated economic variables. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 48 (3), 213-228. Granger, C.W.J. (1988). Recent developments in the concept of causality. Journal of Econometrics , 37 (1-2), 199-211. Gujarati N. Damodar (1995). Basic Econometrics International Edition, McGraw-Hill, Inc., USA. Kıran, B. & Güriş, B. (2011). Türkiye’de Ticari ve finansal dışa açıklığın büyümeye etkisi: 1992-2006 dönemi üzerine bir inceleme. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11 (2), 69-80. Kurt, S. & Berber, M. (2008). Türkiye’de dışa açıklık ve ekonomik büyüme. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22 (2), 57-80. Özel, H. A. (2012). Küreselleşme sürecinde ticari ve finansal açıklığın ekonomik büyüme üzerine etkisi: Türkiye örneği. Yönetim Bilimleri Dergisi, 5 (19), 1-30. Phillips, P.C.B. & Perron, P. (1988). Testing for a unit root in time series regression. Biometrika, 75 (2), 335–346. Tarı, R. (2006). Ekonometri, Avcı Ofset, İstanbul. Toda, H.Y. & Yamamoto, T. (1995). Statistical inference in vector autoregressions with possibly integrated processes. Journal of Econometrics, 66 (1-2), 225-250. Türedi, S. & Berber, M. (2010). Finansal kalkınma, ticari açıklık ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki: Türkiye üzerine bir analiz. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (35), 301-316. Utkulu, U. & Kahyaoğlu, H. (2005). Ticari ve finansal açıklık Türkiye’de büyümeyi ne yönde etkiledi?. Türkiye Ekonomi Kurumu Tartışma Metni 13, İnternet Adresi; http://www.tek.org.tr/dosyalar/Utkulu -2005.pdf, Erişim Tarihi: 15.01.2017 Yapar Saçık, S. (2008). Ticari açıklık ve ekonomik büyüme ilişkisi: türkiye üzerine ekonometrik bir uygulama (1980-2006). (Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı, Doktora Tezi), 525-548. Yapraklı, S. (2007). Ticari ve finansal dışa açıklık ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki: Türkiye üzerine bir uygulama. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, (5), 67-89.