An Overview of the Literature on the “German” Capitalist Transformation: Some Theoretical Inferences and Recommendations

Yıl 2023, Cilt: 2023 Sayı: 2, 166 - 188, 19.10.2023

Barış Alpaslan

https://doi.org/10.56337/sbm.1353617

Öz

The main purpose of this study is to discuss the possibility of a theoretical perspective that can reduce the inconsistencies between theories and actual historical processes, based on the literature on the "German" capitalist transformation and new approaches put forward in the 20th century. The basic question, ultimately, that this study specifically puts forward is: “What does the literature on the “German” capitalist transformation say for studies that deal with the processes of change of a society, or societies in general, in an interactive context? When some general theoretical implications are synthesized, is an alternative perspective possible that can reduce the inconsistencies between theory and reality?” In order to answer these questions, it was deemed appropriate to use a descriptive method accompanied by a literature discussion. The study concludes that, inter alia, it is a decisive necessity to include in the analysis the tendency of social subgroups to continually hierarchize upwards and downwards in order to approach more closely the changing capitalist social reality.

Anahtar Kelimeler

Capitalist Transformation, Power Relations, Classes, Capitalist Market Networks, Innovations

“Alman” Kapitalistleşme Literatürüne Genel Bir Bakış: Bazı Kuramsal Çıkarım ve Öneriler

Öz

Bu çalışmanın temel amacı, oldukça yoğun çalışılmış bir süreç, bir örnek olay olması nedeniyle “Alman” literatüründen ve temel olarak 20. yüzyılda ortaya atılmış bir dizi yeni yaklaşımdan hareketle kuramlar ve fiili tarihsel süreçler arasındaki uyumsuzlukları azaltabilecek bir kuramsal perspektifin mümkünlüğünü tartışmaktır. Çalışmaya özgü temel araştırma sorusu, ““Alman” kapitalistleşme literatürü, bir toplumun ya da genel olarak toplumların değişim süreçlerini etkileşimsel bir bağlamda ele alan çalışmalar için ne söylemektedir? Bazı genel kuramsal açılımlar sentezlendiğinde, kuram ile gerçeklik arasındaki uyumsuzlukları azaltabilecek bir alternatif perspektif mümkün olabilir mi?” biçiminde özetlenebilir. Çalışmada kullanılan yöntem ise kapsam ve bağlam gereği betimleyici bir yöntem olmuştur. Çalışma, başka şeyler dışında, değişim halindeki kapitalist toplumsal gerçekliğe daha fazla yaklaşabilmek açısından toplumsal alt grupların aşağı ve yukarı doğru sürekli hiyerarşileşmesi yönündeki eğiliminin incelemelere dahil edilmesinin belirleyici bir gereklilik olduğu sonucuna ulaşmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kapitalist Dönüşüm, Güç İlişkileri, Kapitalist Piyasa Ağları, Yenilikler

Kaynakça

• Alpaslan, B. & Cengiz, Ç. (2021). Teknoloji ve Yenilik Politikaları: Uluslararası Rekabet Açısından 2010 Sonrası Avrupa Birliği’nin Performansına Genel Bir Bakış. Ö. Aydın ve Ç. Cengiz (Eds.) İçinde, Teknoloji ve Uluslararası İlişkiler (pp. 101-141), İstanbul: Nobel Yayıncılık.
• Alpaslan, B. (2016). Kapitalist Sistemde Liberal ve Müdahaleci Dönemler: 1980 Sonrası Dönemde Devletin Yeni Müdahale Biçimleri. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Aron, R. (1966). Social Class, Political Class, Ruling Class. In R. Bendix and S. M. Lipset (Eds.), Class, Status, Power: Social Stratification in Comparative Perspective (pp: 196-211), New York: The Free Press.
• Arrighi, G. (2000). Uzun Yirminci Yüzyıl Para Güç ve Çağımızın Kökenleri. (Çev. Recep Boztemur). Ankara: İmge Yayınevi.
• Bairoch, P. (1993). Economics and World History Myths and Paradoxes. Chicago: The University of Chicago Press.
• Becker, S. O. & Hornung, E. (2020). The Political Economy of the Prussian Three-Class Franchise. The Journal of Economic History, 80, 1143 – 1188.
• Blackbourn, D. (1984). The Discreete Charm of Bourgeoisie: Reappraising German History in the Nineteenth Century. In D. Blackourn and G. Eley (Eds.), The Peculiarities of German History Bourgeois Society and Politics in Nineteenth-Century Germany (pp. 159-292), New York: Oxford University Press.
• Braudel, F. (1996). Medeniyet ve Kapitalizm. (Çev. Mustafa Özel). İstanbul: İz Yayıncılık.
• Braudel, F. (2004a). Maddi Uygarlık Ekonomi ve Kapitalizm XV.-XVIII. Yüzyıllar Gündelik Hayatın Yapıları. (Çev. Mehmet Ali Kılıçbay). Ankara: İmge Kitabevi.
• Braudel, F. (2004b). Maddi Uygarlık Ekonomi ve Kapitalizm XV.-XVIII. Yüzyıllar Mübadele Oyunları. (Çev. Mehmet Ali Kılıçbay). Ankara: İmge Kitabevi.
• Braudel, F. (2004c). Maddi Uygarlık Ekonomi ve Kapitalizm XV.-XVIII. Yüzyıllar Dünyanın Zamanı. (Çev. Mehmet Ali Kılıçbay). Ankara: İmge Kitabevi.
• Brophy, J. M. (1998). Capitalism, Politics, and Railroads in Prussia, 1830-1870. Columbus: Ohio State University Press.
• Brose, E. D. (1993). The Politics of Technological Change in Prussia: Out of the Shadow of Antiquity, 1809-1848. New Jersey: Princeton University Press.
• Bukharin, N. İ. (1996). Emperyalizm ve Dünya Ekonomisi. (Çev. Gülsüm Akalın & Uğur S. Akalın). İstanbul: Spartaküs Yayınları.
• Chang, H-J. (2003). Kalkınma Reçetelerinin Gerçek Yüzü. (Çev. Tuba Akıncılar Onmuş). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Chang, H-J. (2011). Kapitalizm Hakkında Size Söylenmeyen 23 Şey. (Çev. Belgin Tupal). İstanbul: Say Yayınları.
• Chossudovsky, M. (1998). Yoksulluğun Küreselleşmesi IMF ve Dünya Bankası Reformlarının İçyüzü. (Çev. Neşenur Domaniç). İstanbul: Chiviyazıları Yayınevi.
• Diefendorf, J. (1980). Businessmen and Politics in the Rhineland, 1789-1834. New Jersey: Princeton University Press.
• Dobb, M. (1992). Kapitalizmin Gelişmesi Üzerine İncelemeler. (Çev. F. Akar). İstanbul: Gelge Yayınları.
• Edquist, C. (1997). Systems of Innovation Technologies, Institutions and Organizations. London and Washington: Printer Publishers.
• Eley, G. (1984). The British Model and the German Road: Rethinking the Course of German History Before 1914. In D. Blackourn and G. Eley (Eds.), The Peculiarities of German History Bourgeois Society and Politics in Nineteenth-Century Germany (pp. 1-155), New York: Oxford University Press.
• Elias, N. (2009). Uygarlık Süreci Sosyo-Oluşumsal ve Psiko-Oluşumsal İncelemeler. Cilt 2: Toplumun Değişimleri Bir Uygarlaşma Teorisi İçin Taslak. (Çev. Erol Özbek). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Engelberg, E. (1959). Deutschland von 1848 bis 1871: Von der Niederlage der burgerlich-demokratischen Revolution bis zur Reichsgründung. Berlin: VEB Dt. Verlag der Wissenschaften.
• Engels, F. (1997). İngiltere’de Emekçi Sınıfının Durumu. (Çev. Yurdakul Fincancı). Ankara: Sol Yayınları.
• Engels, F. (2022). Almanya’da Devrim ve Karşı Devrim. (Çev. Erkin Özalp). İstanbul: Yordam Kitap.
• Eichholtz, D. (1962). Junker und Bourgeoisie vor 1848 in derpreussischen Eisenbahngeschichte. Berlin: Akademie-Verlag.
• Evans, R. J. (1985). The Myth of Germany's Missing Revolution. New Left Review, 149, 67-94.
• Fischer, W. (1987). Wirtschafts und sozialgeschichtliche Anmerkungen zum 'deutschen Sonderweg'. Tel Aviver Jahrbuch fur Deutsche Geschichte, 26, 96-116.
• Freeman, C. & Soete, L. (2003). Yenilik İktisadı. (Çev. Ergun Türkcan). Ankara: TÜBİTAK Yayınları.
• Freeman, C. & Louçã, F. (2001). As Times Go By From the Industrial Revolution to the Information Revolution. North Yorkshire: Oxford University Press.
• Friedman, M. (1988). Kapitalizm ve Özgürlük. (Çev. Doğan Erberk & Nilgün Himmetoğlu). İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
• Gerschenkron, A. (1943). Bread and Democracy in Germany. Berkeley and Los Angeles: University of California Press.
• Gugel, M. (1975). Industrieller Aufstieg und bürgerliche Herrschaft. Sozioökonomische Interessen and politische Ziele des liberalen Bürgertums in Preußen zur Zeit des Verfassungskonflikts 1857-1867. Köln: Pahl-Rugenstein.
• Hayek, F. A. (1999). Kölelik Yolu. (Çev. Turhan Feyzioğlu & Yıldıray Arsan). Ankara: Liberte Yayınları.
• Hodgson, G. M. (1999). Evolution and Institutions: On Evolutionary Economics and the Evolution of Economics. USA: Edward Elgar Publishing.
• Iggers, G. G. (1968). The German Conception of History: The National Tradition of Historical Thought from Herder to the Present. Middletown, Connecticut: Wesleyan University Press.
• Jevons, W. S. (1879). The Theory of Political Economy. London: Macmillan & Co.
• Kaelble, H. (1972). Berliner Unternehmer während der Frühindustrialisierung: Herkunft, sozialer Status und political Einfluss. Berlin: Walter de Gruyter.
• Kautsky, K. (1988). The Argrarian Question. Volume 1 & 2. London: Zwan.
• Keynes, J. M. (2013). The General Theory of Employment, Interest and Money. The Collected Writings of John Maynard Keynes. Volume VII. Cambridge, New York, Melbourne, Madrid, Cape Town, Singapore, Sao Paulo, Delhi, Mexico City: Cambridge University Press.
• Kocka, J. (1969). Unternehmensverwaltung und Angestelltenschaft am Beispiel Siemens 1847­1914: Zum Verhältnis von Kapitalismus und Bürokratie in der deutschen Industrialisierung. Stuttgart: Ernst Klett Verlag.
• Lenin, V. İ. (1979). Emperyalizm Kapitalizmin En Yüksek Aşaması. (Çev. Cemal Süreya). Ankara: Sol Yayınları.
• List, F. (1856). National System of Political Economy. Philadelphia: J. B. Lippincott & Co.
• Luxemburg, R. (2004). Sermaye Birikimi. (Çev. Tayfun Ertan). İstanbul: Belge Yayınları.
• Machtan, L. & Milles, D. (1980). Die Klassensymbiose von Junkertum und Bourgeoisie. Zum Verhältnis von gesellschaftlicher und politischer Herrschaft in Preussen-Deutschland 1850- 1878/79. Frankfurt am Main, Berlin, Wien: Ullstein Materialien.
• Mandel, E. (1991). Kapitalist Gelişmenin Uzun Dalgaları. (Çev. Doğan Işık). İstanbul: Yazın Yayıncılık.
• Mandel, E. (2013). Geç Kapitalizm. (Çev. Candan Badem). İstanbul: Versus Kitap Yayınları.
• Mann, M. (2013). Devletler, Savaş ve Kapitalizm Politik Sosyoloji İncelemeleri. (Çev. Semih Türkoğlu). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Marx, K. (1979). Grundrisse Ekonomi Politiğin Eleştirisi İçin Ön Çalışma. (Çev. Sevan Nişanyan). İstanbul: Birikim Yayınları.
• Marx, K. (1999). Artı-Değer Teorileri. İkinci Kitap. (Çev. Yurdakul Fincancı). Ankara: Sol Yayınları.
• Marx, K. (2011a). Kapital. Cilt I. (Çev. Mehmet Selik ve Nail Satlıgan). İstanbul: Yordam Kitap.
• Marx, K. (2011b). Ekonomi Politiğin Eleştirisine Katkı. (Çev. Sevim Belli). Ankara: Sol Yayınları.
• Marx, K. (2021a). Kapital. Cilt II. (Çev. Mehmet Selik). İstanbul: Yordam Kitap.
• Marx, K. (2021b). Kapital. Cilt III. (Çev. Mehmet Selik ve Erkin Özalp). İstanbul: Yordam Kitap.
• Marx, K. (2021c). Louis Bonapart’ın 18 Brumaire’i. (Çev. Erkin Özalp). İstanbul: Yordam Kitap.
• Marx, K. & Engels, F. (1993). Komünist Manifesto ve Komünizmin İlkeleri. (Çev. Muzaffer Erdost). Ankara: Sol Yayınları.
• Metcalfe, J. S (1998). Evolutionary Economics and Creative Destruction. England and New York: Routledge.
• Moore Jr, B. (1989). Diktatörlüğün ve Demokrasinin Toplumsal Kökenleri Çağdaş Dünyanın Yaratılmasında Soylunun ve Köylünün Rolü. (Çev. Şirin Tekeli & Alâeddin Şenel). Ankara: V Yayınları.
• Nelson, R. R. (2018). Economics from an Evolutionary Perspective. In R. R. Nelson (Eds.), Modern Evolutionary Economics An Overview (pp. 1-34), Cambridge, New York, Melbourne, New Delhi: Cambrdige University Press.
• Nelson, R. R. & Winter S. G. (1982). An Evolutionary Theory of Economic Change. Cambridge MA: Harvard University Press.
• Nipperdey, T. (1983). Deutsche Geschichte 1800-1866: Bürgerwelt und starker Staat. Munich: C. H. Beck.
• Padtberg, B-C. (1985). Rheinischer Liberalismus in Köln während der politischen Reaktion in Preussen nach 1848/49. Cologne: Rheinisch-Westfälisches Wirtsch.-Archiv.
• Perez, Carlota (1998). Technologic Revolutions, Paradigm Shifts and Socio-Instutional Change. Retrieved July 5, 2003, from http://www.carlotaperez.org/papers/basic-technologicalrevolutionsparadigm.htm.
• Polanyi, K. (1986). Büyük Dönüşüm Çağımızın Siyasal ve Ekonomik Kökenleri. (Çev. Ayşe Buğra). İstanbul: Alan Yayıncılık.
• Reinert, E. S. (2004). How Rich Nations got Rich. Essays in the History of Economic Policy. Working paper Nr. 1 (3 articles). SUM - Centre for Development and the Environment, University of Oslo. Retrieved March 15, 2007, from http://www.sum.uio.no/publications/publica.html#wp
• Reinert, E. S. (1994a). Competetiveness and its Predecessors a 500-year Cross-National Perspective. STEP Report No. 3/94. Retrieved September 25, 2002, from http://www.step.no/reports.asp?idAut=116
• Reinert, E. S. (1994b). A Schumpeterian Theory of Underdevelopment-A Contradiction in Terms. STEP Report No. 15/94. Retrieved September 25, 2002, from http://www.step.no/reports.asp?idAut=116
• Reinert, E. S. (1994c). Catching-up from way behind - A Third World perspective on First World History. Retrieved October 15, 2010, from http://www.othercanon.org/uploads/Catching-Up%20From%20Way%20Behind.pdf
• Ricardo, D. (1997). Ekonomi Politiğin ve Vergilendirmenin Temel İlkeleri. (Çev. Tayfun Ertan). İstanbul: Belge Yayınları.
• Schumpeter, J. A. (2007). Kapitalizm Sosyalizm ve Demokrasi. (Çev. Hasan İlhan). Ankara: Alter Yayıncılık.
• Smith, A. (2002). Ulusların Zenginliği. Cilt 2. (Çev. M. Tanju Akad). İstanbul Alan Yayıncılık.
• Smith, A. (1985). Ulusların Zenginliği. Cilt 1. (Çev. Ayşe Yunus & Mehmet Bakırcı). İstanbul Alan Yayıncılık.
• Tanzi, V. (2011). Government versus Markets The Changing Economic Role of the State. New York: Cambridge University Press.
• Taymaz, E. (2001). Ulusal Yenilik Sistemi Türkiye İmalat Sanayiinde Teknolojik Değişim ve Yenilik Süreçleri. Ankara: TÜBİTAK, TTGV, DİE.
• Thompson, E. P. (2006). Ahlaki Ekonominin Gözden Geçirilmesi. Avam ve Görenek İçinde (pp: 309-436). (Çev. Uygur Kocabaşoğlu). İstanbul: Birikim Yayınları.
• Tilly, C. (2001). Zor, Sermaye ve Avrupa Devletlerinin Oluşumu 990-1992. (Çev. Kudret Emiroğlu). Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Tilly, R. H. (1966). The Political Economy of Public Finance and the Industrialization of Prussia, 1815-1866. Journal of Economic History, 26, 484­497.
• Wallerstein, I. (2006). Tarihsel Kapitalizm. (Çev. Necmiye Alpay). İstanbul: Metis Yayınları.
• Wehler, H. U. (1973). Das deutsche Kaiserreich. Gottingen: Vandenhoeck & Ruprecht
• Winkler, H. A. (1979). Liberalismus und Antiliberalismus. Gottingen: Vandenhoeck & Ruprecht.
• Wright, E. O. (1985). Classes. Londra: Verso.
• Zeise, R. (1977) Die Rolle des Zollvereins in den politischen Konzeptionen der deutschen Bourgeoisie von 1859/66. In H. Bleiber (Eds.), Bourgeoisie und burgerliche Umwalzung in Deutschland 1789-1871 (pp. 433-56), Berlin: Akademie-Verlag.
• Ziblatt, D. (2008). Does Landholding Inequality Block Democratization?: A Test of the “Bread and Democracy” Thesis and the Case of Prussia. World Politics, 60 (4), 610 – 641.
• Zunkel, F. (1962). Der rheinisch-westfälische Unternehmer 1834-1879: Ein Beitrag zur Geschichte des deutschen Bürgertums im 19. Jahrhundert. Cologne: VS Verlag für Sozialwissenschaften.