BALIKESİR FEN LİSESİ ÖĞRENCİLERİNDE BESLENME VE FİZİKSEL AKTİVİTE ALIŞKANLIKLARININ İNCELENMESİ

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 2, 101 - 110, 20.10.2017

Yusuf Alper Zekine Pündük , Fahri Akçakoyun Zekeriya Göktaş

Öz

Bu çalışmada Balıkesir Fen Lisesi öğrencilerinin beslenme ve fiziksel aktivite alışkanlıkları değişiminin kilo almaya etkisi incelenmiştir. Çalışmaya, toplam 85 öğrenci (46 kız ve 39 erkek) gönüllü olarak katılmıştır. Katılımcıların 15 yaşında (9. Sınıf) besleme alışkanlıkları ve fiziksel özellikleri değerlendirilerek 18 yaş (12. Sınıf) değerleriyle karşılaştırılmıştır. Çalışma sonuçlarına göre, yaşla birlikte boy, kilo, beden kitle indeksi (BKİ) ve beslenme alışkanlıkları risk puanları artmış (p=0.001), buna karşın bel/kalça oranlarında anlamlı bir artış kaydedilmemiştir. Fiziksel aktiviteye katılım ve fiziksel aktivite katılım süresi 9.sınıf değerleriyle karşılaştırıldığında, 12. sınıfta anlamlı bir düşüş olduğu tespit edilmiştir (p=0.000, P=0.004 sırasıyla). Eri toplama aracına verilen yanıtlar değerlendirildiğinde, 2. ve 5. sorular hariç, diğer sorularda anlamlı düzeyde beslenme alışkanlıkları risk puanları artmıştır. Ayrıca, erkeklerin kızlara oranla daha fazla aktiviteye katıldıkları (p=0.001), 12. sınıfta ise bu katılımın erkeklere göre kızlarda anlamlı olarak daha fazla düştüğü (p=0.04) saptanmıştır. Sonuç olarak bu çalışma bulguları, okul ve sınav faktörlerinin etkisiyle 12. sınıfta veya 18 yaşında kötü beslenme alışkanlıklarının arttığı ve fiziksel aktiviteye katılımın azaldığına işaret etmektedir.

Anahtar Kelimeler

beslenme alışkanlıkları, fiziksel aktivite, adolesan obezite riski

INVESTIGATION OF EATING AND PHYSICAL ACTIVITY HABITS IN BALIKESİR HIGH SCHOOL STUDENTS

Öz

The aim of this study was to investigate the effect of the nutrition and physical exercise habits change on overweight in Balikesir Science High School students. Eighty-five volunteered students (46 girls and 39 boys), participated in this study. The participant's nutrition habits and physical characteristics were analyzed twice in three years, 1st when participants were 15 years old (grade 9) 2nd when they were 18 years old (grade 12). The study results showed increase in body weight, height and body mass index (BMI) in grade 12 compared to grade 9, but no increase in waist/hip ratio. The participation in physical activity and physical activity duration was declined in grade 12 (p=0.000, p=0.004 respectively). When the scale mean scores evaluated it was found that, the nutrition habit risk score increased except question 2 and 5. In addition, boys more participated in physical activity than girls (p=0.001) when they were in grade 9, but in grade 12 this physical activity participation level more decreased in girls compared to boys (p=0.04). In conclusion, this study results indicated that in grade 12 or 18 years old bad nutrition habits increased and physical exercise participation level decreased with school and exam factors.

Anahtar Kelimeler

nutrition habits, physical activity, risk of adolescent obesity

Kaynakça

• Aksoydan E, Çakir N. (2011). Adölesanların Beslenme Alışkanlıkları, Fiziksel Aktivite Düzeyleri Ve Vücut Kitle Indekslerinin Değerlendirilmesi, Gülhane Tıp Dergisi, 53(1), 264- 270.
• Bebiş H, Akpunar D, Özdemir S, Kiliç S. (2015). Bir Ortaöğretim Okulundaki Adölesanların Sağlığı Geliştirme Davranışlarının İncelenmesi, Gülhane Tıp Dergisi, 57, 129-135.
• Berg C, Lappas G, Wolk A, Strandhagen E, Torén K, ….. (2009). Eating Patterns and Portion Size Associated With Obesity in a Swedish Population, Appetite, 52, 21-26.
• Booth Ml, Bernard D, Quine S, Kang MS, Usherwood T…… (2004). Access to Health Care among Australian Adolescents Young People's Perspectives and Their Sociodemographic Distribution, Journal of Adolescent Health, 34, 97-103.
• Cavaco S, Eriksson T, Skalli A. (2014). Life Cycle Development of Obesity and Its Determinants in Six European Countries, Econ Hum Biol, 14, 62-78.
• Chen MY, Wang EK, Yang RJ, Liou YM. (2003). Adolescent Health Promotion Scale: Development and Psychometric Testing, Public Health Nursing, 20, 104-110.
• Demirezen E, Coşansu G (2005). Adölesan Çağı Öğrencilerde Beslenme Alışkanlıklarının Değerlendirilmesi, Sürekli Tıp Eğitim Dergisi, 14(8),174-178.
• Frankel L, O’connor T, Che T, Nicklas T, Power TG……. (2014). Parents’ Perception of Preschool Children’s Ability to Regulate Eating. Feeding Style Difference, Appetit, 76, 166-174.
• Geçkil E, Dündar Ö. (2011). Turkish Adolescent Health Risk Behaviours and Self-Esteem, Social Behavior and Personality, 39, 219-228.
• Geckil E, Yildiz S. (2006). Adolescent Health Behaviors and Problems, Journal of Hacettepe University School of Nursing, 13, 26-34.
• Giulliano D, Christofaro D, Maffei de Andrade S, Eumann Mesas A, Araújo Fernandes R. (2016). Higher Screen Time Is Associated With Overweight, Poor Dietary Habits and Physical Inactivity in Brazilian Adolescents, Mainly among Girls, Eur J of Sport Sci, 16(4), 498-506.
• İlhan N, Batmaz M, Akhan LU. (2010). Üniversite Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları, Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 3, 34-44.
• Kelishadi R, Haghdoost AA, Sadeghirad B, Khajehkazemi R. (2014). Trend in the Prevalence of Obesity and Overweight among Iranian Children and Adolescents: A Systematic Review and Meta-Analysis, Nutrition, 30, 393-400.
• Kelishadi R, Poursafa P. (2014). A Review on the Genetic, Environmental, and Lifestyle Aspects of the Early-Life Origins of Cardiovascu-Lar Disease, Curr Probl Pediatr Adolesc Health Care, 44, 54-72.
• Kim S, Park GH, Yang JH, Chun SH, Yoon HJ. (2014). Eating Frequency Is Inversely Associated With Blood Pressure and Hypertension in Korean Adults: Analysis of the Third Korean National Health and Nutrition Examination Survey, Eur J Clin Nutr, 68, 481-489.
• Kim YH. (2011). Adolescent’s Health Behaviours and Its Associations with Psychological Variables, Center Europe Journal Public Health, 19,205-209.
• Koch FS, Sepa A, Ludvigsson J. (2008). Psychological Stress and Obesity, J Pediatr, 153(6), 839-844.
• Koletzko B, Toschke AM. (2010). Meal Patterns and Frequencies: Do They Affect Body Weight in Children and Adolescents?, Crit Rev Food Sci Nutr 50, 100-105.
• Önder FO, Kurdoğlu M, Oğuz G, Özben B, Atilla S. (2000). Gülveren Lisesi Son Sınıf Öğrencilerinin Bazı Beslenme Alışkanlıklarının Saptanması Ve Bunun Malnütrüsyon Prevelansı Ile Olan Ilişkisi, Hacettepe Toplum Hekimliği Bülteni, 21(1).
• Ortabağ T, Özdemir S, Bakir B, Tosun N. (2011). Health Promotion and Risk Behaviors among Adolescents in Turkey, The Journal of School Nursing, 27, 304-315.
• Pekcan H. (2012). Adölesan (Delikanlı) Sağlığı. İçinde: Güler Ç, Akın L (ed), Halk Sağlığı Temel Bilgiler, Genişletilmiş 2. Baskı, Hacettepe Üniversitesi Basımevi, Ankara, 486-537.
• Pine DS, Goldstein RB, Wolk S, Weissman MM. (2001). The Association between Childhood Depression and Adult Body Mass Index, Pediatrics, 107; 1049–1056.
• Powers S, Chamberli L, Schaick K, Sherman S, Whitaker R. (2006). Maternal Feeding Strategies, Child Eating Behaviours, and Child BMI in Low-Income African-American Pre-Schoolers, Obesity, 14, 2026-2033.
• Rodríguez G, Moreno LA. (2006). Is Dietary Intake Able to Explain Differences in Body Fatness in Children And Adolescents?, Nutr Metab Cardiovasc Dis, 16, 294-301.
• Sorof JM, Lai D, Turner J, Poffenbarger T, Portman RJ. (2004). Overweight, Ethnicity, and the Prevalence of Hyper-Tension in School-Aged Children, Pediatrics, 113, 475-482.
• Tezcan S, Yiğit EK, Tunçkanat FH. (2008). Çocuk Sağlığı, İçinde: Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü (ed), Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması, 1. Baskı, Hacettepe Üniversitesi Basımevi, Ankara, 159-165.
• Ünalan D, Şenol V, Öztürk A, Erkorkmaz Ü. (2007). Meslek Yüksekokullarının Sağlık Ve Sosyal Programlarında Öğrenim Gören Öğrencilerin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ve Öz-Bakım Gücü Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 14, 101-109.