BALKAN SAVAŞLARI’NDA HİLÂL-İ AHMER CEMİYETİ’NİN MUHACİRLERE SOSYAL YARDIMLARI

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 4, 44 - 75, 31.01.2022

Cüneyt Uğurlu

Öz

I. Balkan Savaşı’nda Edirne’nin bir süre düşman işgaline uğraması nedeniyle 1912 yılında İstanbul’a yoğun bir göç akımı oluşmuştur. Osmanlı Hilâl-i Ahmer Cemiyeti bu muhacirlere camilerde ve hastanelerde sağlık hizmetinin sağlarken diğer yandan aşevi ve kıyafet yardımları da yapmıştır. Muhacirlerin ve harpteki yaralıların sayısının çok olması nedeniyle Hilâl-i Ahmer, bazı mektepleri ve Darülfünun’u hastaneye dönüştürmüştür. Osmanlı ordusuna daha da hızlı hizmet verebilmek için Hilâl-i Ahmer, vapurları kiralayarak hastane gemisi haline getirmiştir. Hilâl-i Ahmer bunların yanında kolera salgınıyla da mücadele için karantina uygulamıştır. Balkan Savaşları’nda Osmanlı Devleti’ne diğer ülkelerdeki Müslümanlardan önemli miktarda yardım toplanarak Hilâl-i Ahmer’e bu yardımlar gönderilmiştir. Bu çalışma Balkan Savaşları’nda Hilâl-i Ahmer Cemiyeti’nin muhacirlere olan yardımlarını arşiv belgeleri üzerinden incelemektedir.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı Devleti, Hilâl-i Ahmer, Balkan Savaşları, göç, muhacir

SOCIAL AIDS OF OTTOMAN RED CRESCENT COMMUNITY TO THE IMMIGRANTS DURING BALKANS WARS

Öz

In the First Balkan War, due to occupation of Edirne by enemies for a while, there was an intense migration flow through İstanbul. Ottoman Red Crescent Community supplied health services to these immigrants in mosques. On the other hand soup kitchen and clothes donation for immigrants were also held by Ottoman Red Crescent Community. When number of immigrants and wounded people were so high, Ottoman Red Crescent Community converted some schools and Darulfunun into hospitals for serving quicker health service to Ottoman army and immigrants. Moreover Red Crescent hired ships and transformed them into hospital ships. Besides these Red Crescent applied quarantina for fighting with cholera epidemic. During Balkan Wars other Muslim countries gathered financial aids and sent these aids to Red Crescent. This study examines social aids od Ottoman Red Crescnet Community for immigrants during Balkan Wars according to archive documents.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı State, Red Crescent, Balkan Wars, migration, immigrant

Kaynakça

• Ayışığı, M. (2020). Balkan Savaşları Sırasında Kolera ile mücadele. Türk Dünyası Araştırmaları, Cilt 126, Sayı 248,sf. 49-64.
• Dereci, Ş. (2013). Balkan Savaşları Sırasında Dul, Yetim ve Kimsesizleri Korumaya Yönelik Sosyal Yardım Uygulamaları. Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 191-211. Cilt 3, Sayı 5.
• Genç, H., Bal, F., Karacakaya, R., Mete, Z., & Karacakaya, G. (2019). Kızılay Arşivi Belgelerinde Savaşlar(Trablusgarp-Balkan- Milli Mücadele). Ankara: Türk Kızılayı Yayınları .
• Görgülü, A. M. (2020, Mayıs). Vefa Lisesi nasıl hastaneye dönüştürüldü. 1868 Dergisi, sf. 56-58, Sayı 6.
• İpek, H. İ. (2020). Balkan Savaşları Sırasında Hilal-i Ahmer Cemiyeti'nin İstanbul'daki faaliyetleri. Turkuaz Uluslararası Türk Dünyası Bilimsel Araştırmalar Dergisi, sf. 70-81. Cilt 1,Sayı 1.
• İzgöer, A. Z., & Tuğ, R. (2013). Padişah'ın himayesinde Osmanlı Kızılay Cemiyeti 1911-1913 Yıllığı. Ankara: Türk Kızılayı Yayınları.
• Küçükateş, Ş., Dokumacı, T. İ., Kiremitçi, M. Y., & Gezin, F. (2018). Osmanlı Gazetelerinde Hilal-i Ahmer Cemiyeti. İstanbul: Türk Kızılayı Yayınları.
• Ömer, B. (2009). Hanımefendilere Hilal-i Ahmer'e Dair Konferans. Ankara: Türk Kızılayı Yayınları.
• Özbek, N. (2016). Osmanlı İmparatorluğu'nda Sosyal Devlet Siyaset, İktidar ve Meşrutiyet. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Sezer, C., & Metin, Ö. (2016). Hilal-i Ahmer Cemiyeti'nin Balkan Savaşlarında Muhacirlere Yardımları. Ankara: Türk Kızılayı Yayınları.
• Tetik, A., & Karapirinler, E. (2015). Merhamet Güneşi Kızılay, Hilal-i Ahmer 1912-1920. Ankara: Türk Kızılayı Yayınları.
• Uçar, A. (2020, Mayıs). Bosna'dan Hilal-i Ahmer gelen yardımlar. 1868 Dergisi, 50-55, Sayı 6.
• Uçar, A. (2020, Haziran). Hilal-i Ahmer'in Balkan Savaşı'nda Kolera ile mücadelesi. 1868 Dergisi, s. 50-55,Sayı 7.
• Yeniaras, O. (2000). Türkiye Kızılay Tarihine Giriş. İstanbul: Kızılay Bayrampaşa Şubesi, Alkan Matbaacılık.