AB GEÇİCİ KORUMA YÖNERGESİ VE TÜRK MEVZUATINDA GEÇİCİ KORUMA STATÜSÜ SAHİPLERİNİN ÇALIŞMA HAKKININ KAPSAM VE SINIRLARI

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 1, 79 - 102, 29.01.2023

Bilge Sena Erdem

https://doi.org/10.58375/sde.1224208

Öz

Bu çalışma, AB Geçici Koruma Yönergesi ve Türk mevzuatında karşılaştırmalı olarak geçici koruma statüsü sahiplerinin çalışma hakkının kapsam ve sınırlarını konu edinmektedir. 2011 yılında Suriye’de başlayan iç savaşın ardından çok sayıda Suriyeli kitlesel halde Türkiye’ye sığınmış ve bu bireylere geçici koruma statüsü tanınmıştır. Geri gönderme yasağına tâbi olan geçici koruma statüsü sahibi Suriyelilerin ülkelerindeki iç savaş devam ettiğinden ne zaman geri dönecekleri belli olmadığından kendi kendilerine yetebilecek şekilde çalışmaları önem taşımaktadır. Bu nedenle ‘Geçici Koruma Yönetmeliği’ ve ‘Geçici Koruma Sağlanan Yabancıların Çalışma İzinlerine Dair Yönetmelik’ çıkarılmış ve bu kişilerin çalışma hakkı, çalışma iznine tâbi tutulmuştur. Bu çalışmanın amacı, Türk hukukunda geçici koruma statüsü sahibi Suriyelilerin çalışma hakkının kapsam ve sınırlarının AB hukukunda geçici koruma statüsü sahibi yabancıların çalışma hakkının kapsam ve sınırlarıyla karşılaştırarak ilgili düzenlemelerin ne ölçüde kısıtlayıcı veya izin verici olduğunu ortaya koymaktır. Araştırmanın bu amacına ulaşmak için kullanılan yöntem, literatür taramasıdır. Bu kapsamda hem konu ile ilgili literatür taranmış hem de ilgili mevzuattan faydalanılmıştır. Çalışmada, AB hukukunda, ele alınan sorunun genel ve yüzeysel anlamda düzenlendiği ve geçici koruma statüsü altındakilerin çalışma koşullarına dair birçok hususu düzenleme yetkisinin üye devletlerin takdirine bırakıldığına, Türkiye’nin Suriyelilerin çalışma hakkı bakımından ağır külfet yükleyen şartlar getirmediğine ve AB ülkelerine kıyasla kısıtlayıcı bir tutum izlemediği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

AB Hukuku, Geçici Koruma, Çalışma Hakkı, Geçici Koruma Statüsündeki Suriyeliler.

SCOPES AND LIMITS OF RIGHT TO WORK OF FOREIGNERS UNDER TEMPORARY PROTECTION STATUS IN EU TEMPORARY PROTECTION DIRECTIVE AND TURKISH LEGISLATION

Öz

This study compares the scopes and limits of right to work of foreigners under temporary protection in EU Temporary Protection Directive and Turkish legislation. Since the beginning of civil war in Syria in 2011, many Syrians have taken asylum in Türkiye in mass numbers and Türkiye has recognized their temporary protection status. It is important for the Syrians in Türkiye to work in a way to earn their keep since it is unclear when the Syrians, being subjects to the principle of non-refoulment, can return to their country in which the internal disturbance still continues. Therefore the right to work of foreigners with the status of temporary protection is regulated in Turkish law under Temporary Protection Guideline and Guideline on the Work Permit of Foreigners under Temporary Protection. The purpose of this study is to compare the scopes and limits of right to work of foreigners with the status of temporary protection in regulations of EU member states and Turkish law and evaluate to what extent is Turkish law restrictive or permissive. The method used in this study is literature review. In conclusion, the study shows that this topic is regulated in a very general and superficial manner in EU law in a way that many issues concerning the conditions to work are under appreciation of EU states, Türkiye does not bring unnecessary burden on right to work of Syrians and does not maintain a restrictive attitude on this issue.

Anahtar Kelimeler

EU Law, Temporary Protection, Right to Work, Syrians Under Temporary Protection Status.

Kaynakça

• Aslantürk, Oğuzhan, ve Tunç, Yusuf Erdem. (2018). “Türkiye’de Yabancıların Çalışma İzinleri: Suriyeliler Örneği.” Ombudsman Akademik Cilt.5, No.9, s.41-180.
• Atasoy, Fahri. (2020). “Küreselleşme Sürecinin Göç Olgusuna Etkisi.” Sarp, Ç. (Ed.), Göç Sosyolojisi, Ankara: Orion: 29-53.
• Aygün, Mesut, ve Kaya, Cansu. (2016). “Yabancılar ve Uluslararası Koruma Hukukunda Kalıcı Bir Çözüm Olarak Yerel Entegrasyon.” İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt.7, No.1, s.87-142.
• Çelik, Neşe Baran. (2015). “Türk Hukukunda Uluslararası Koruma Başvurusunda Bulunan veya Uluslararası Korumadan Yararlanan Yabancıların Hak ve Yükümlülükleri.” İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Özel Sayı, No.1, s.67-148.
• Emir, Asiye Şahin. (2021). “Türkiye’de Geçici Koruma Statüsünde Olan Kişilerin Çalışma Hakkı.” Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Cilt.23, s.23-42.
• Eren, Esra Yılmaz. (2016). “Geçici Koruma Statüsü ve Türkiye’deki Suriyelilere Sağlanan Hizmetlere İlişkin Bir Değerlendirme.” Middle East Journal of Refugee Studies Cilt.1, No.2, s.109-139.
• Eren, Esra Yılmaz. (2017). “Mülteci Hukukunda Geçici Koruma”, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kaya, Cansu (2017). “Türkiye’de Geçici Koruma Statüsü Sahibi Yabancıların Çalışma Hakları”, Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt.1, No.5, s.57-77.
• Koser, Khalid, and Black, Richard. (1999). “Limits To Harmonization: The “Temporary Protection” of Refugees in the European Union.” International Migration Vol.37, No.3, s.521-543.
• Öztürk, Neva Özünç. (2017). “Geçici Korumanın Uluslararası Koruma Rejimine Uyumu Üzerine Bir İnceleme.” Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt.66, No.1, s.201-264.
• Sopf, Davor.. (2001). “Temporary Protection in Europe After 1990: The “Right to Remain” of Genuine Convention Refugees.” Journal of Law & Politics Vol.6, No.1, p.109-156.
• Tiryakioğlu, Bilgin. (1997). “Türk Hukukunda Yabancıların Oturma ve Çalışma Hakkı.” Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt.46, No.1, s.67-84.
• Tutar, Kürşat. (2021). Göç ve Çalışma İzinli Suriyeliler, Orion Kitabevi: Ankara.
• Carrera, Sergio Carrera. Ciger, Meltem Ineli. Vosyliute, Lina. Brumat, Leiza. (2022). “The EU Grants Temprorary Protection for People Fleeing War in Ukraine.” CEPS Policy Insights, No.9.
• Rasche, Lucas. “Implementing Temporary Protection in the EU”, Policy Brief, https://www.delorscentre.eu/fileadmin/2_Research/1_About_our_research/2_Research_centres/6_Jacques_Delors_Centre/Publications/202011216_French_Council_Presidency_Rasche.pdf, (6.12.2022).
• Council Directive 2001/55/EC of 20 July 2001, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:32001L0055&from=en, (7.12.2022).
• 1994:UN General Assembly Note on International Protection para: 45-48, https://www.unhcr.org/3f0a935f2.pdf, (7.12.2022).
• 1951:Convention Relating to the Status of Refugees, https://www.unhcr.org/3b66c2aa10, (7.12.2022).
• Worldwide/Ukraine: EU Temporary Protection for Ukrainian Citizens and Residents Implemented; Updates on Immigration Concessions for Ukrainian Citizens, https://www.fragomen.com/insights/worldwideukraine-eu-temporary-protection-for-ukrainian-citizens-and-residents-implemented-updates-on-immigration-concessions-for-ukrainian-citizens.html, (18.12.2022).
• Living and Working in Austria: Information for Displaced Persons from Ukraine, https://www.ams.at/content/dam/download/flyer-folder-broschueren/oesterreichweit/ukraine/AMS_lebenundarbeiten_ukr_2022_EN_bfrei.pdf, (20.10.2022).
• Employment of Ukrainian Citizens, https://www.wolftheiss.com/insights/employement-of-ukrainian-citizens/, (20.12.2022).
• Poland: Parliament adopts law on assistance to Ukrainian refugees, https://ec.europa.eu/migrant-integration/news/poland-parliament-adopts-law-assistance-ukrainian-refugees_en, (20.12.2022).
• T.C. İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) tarafından yayınlanan ‘Suriye Raporu’ https://www.afad.gov.tr/kurumlar/afad.gov.tr/25337/xfiles/17a-Turkiye_deki_Suriyelilerin_Demografik_Gorunumu_Yasam_Kosullari_ve_Gelecek_Beklentilerine_Yonelik_Saha_Arastirmasi_2017.pdf (6.12.2022).
• Göç İdaresi Başkanlığı tarafından geçici korumaya dair yayınlanan istatiki veriler, https://www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638, (6.12.2022).
• BM Şartı, https://inhak.adalet.gov.tr/Resimler/SayfaDokuman/2212020141836bm_01. pdf, (6.12.2022).
• Geçici Koruma Sağlanan Yabancıların Çalışma İzinlerine Dair Uygulama Rehberi, https://www.csgb.gov.tr/media/47594/gecici-koruma-saglanan-yabancilarin-calisma-izinlerine-dair-uygulama-rehberi.pdf, (23.12.2022).