Millet Olgusunu Irk ve Etni Dolayımıyla Analiz Etmek

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 2, 265 - 297, 31.05.2023

Tevfik Erdem Hasan Bozkurt Çelik

https://doi.org/10.58375/sde.1279612

Öz

Bu çalışma, modern çağın başlarından günümüze en tartışmalı konular arasında yer alan milliyetçiliği anlamak için kavramsal bir analiz çabası içermektedir. Bu çaba, diğer pek çok çalışmadan farklı olarak milliyetçiliğin anlaşılamaması ya da tanımlanamamasının, birbiri ile sıklıkla eş ya da yakın anlamlarda kullanılan ırk, etni-etnisite ve millet kavramlarına dair yorum farklılıkları ve karmaşadan kaynaklandığı iddiasını taşımaktadır. Bu iddiadan hareket ederek söz konusu kavramlara ait temel tanım tartışmalarına ilişkin bir çerçeve sunmaktadır. Çalışma, konu başlıkları ile ilgili temel literatürü tarayıp, kavramların karşılaştırmalı analizi ve kavramlar arasındaki farklılıkların ortaya konulmasını hedeflemektedir. Elbette literatürde ırk, etni, etnisite ve millet kavramlarına dair üzerinde anlaşılmış ve kabul edilmiş tanımlar olduğunu söylemek gerçekçi değildir. Fakat burada odaklanılan noktalar, millet ve milliyetçilikler çağını doğru anlamlandırmanın yolunun bu kavramlar arasındaki farka odaklanmaktan geçtiği ve milliyetçilerin temel savlarını bu şekilde okumaya çalışmanın işlevsel olduğudur. Bu nedenle metinde temel tanım tartışmalarına yer verilecek, bilhassa aralarındaki farklılıklara odaklanılacak ve kavram karmaşasına mahal vermeyecek bir tasnifle literatüre katkı sağlanacaktır.

Anahtar Kelimeler

Milliyetçilik, Irk, Ethnie, Millet

Analyzing the Phenomenon of Nation through Race and Ethnicity

Öz

The article includes a conceptual analysis effort to understand nationalism, which has been one of the most controversial issues since the early modern era. Unlike many other studies, this conceptual clarification effort claims that the failure to understand or define nationalism stems from the differences in interpretation and confusion regarding the concepts of race, ethnicity-ethnicity and nation, which are often used synonymously or in close proximity to each other. Based on this claim, it provides a framework for the basic definition debates on these concepts. It also focuses on the differences between the concepts in question. Of course, it is not realistic to say that there are agreed and accepted definitions of race, ethni, ethnicity and nation in the literature. However, the focus points here are that the way to correctly understand the age of nation and nationalism is to focus on the difference between these concepts, and it is functional to try to read the main arguments of the nationalists in this way. For this reason, the text will include discussions on basic definitions, focus on the differences between them, and contribute to the literature with a classification that will not lead to concept confusion. The article will mainly utilize literature review and comparative analysis methods.

Anahtar Kelimeler

Nationalism, Race, Ethnie, Nation

Kaynakça

• Abizadeh, Arash. (2001). “Ethnicity, race, and a possible humanity”. World Order. 33:1. Pp. 23-34
• Akçura, Yusuf (2006). Türkçülük. İstanbul: Tokar Yayınları.
• Akıncı, Mehmet. (2011). “Türk Muhafazakârlığı ve Milliyetçilik”. 2023. Sayı: 121.
• Calhoun, Craig. (2012). Milliyetçilik. Çev. Bilgen Sütçüoğlu. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları
• Eriksen, Thomas H. (2002). Etnisite ve Milliyetçilik. Çev. Ekin Uşaklı. İstanbul: Avesta Yayınları.
• Eryılmaz, Bilal. (1992). Osmanlı Devleti’nde Millet Sistemi. İstanbul: Ağaç Yayıncılık.
• Fichte, Johann. G. (1922). Addresses to the German Nation. Chicago: Open Court Publishing.
• Fontette, François. (1991). Irkçılık. Çev. Haldun Karyol. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Giddens, Anthony. (2008). Ulus Devlet ve Şiddet. Çev. Cumhur Atay. Kalkedon Yayınları.
• Glover, Jonathan. (1997). “Nations, Identity and Conflict”. The Morality of Nationalism. (Ed).
• R. McKim and J. McMahan. New York: Oxford University Press.
• Gökalp, Ziya. (2014). Türkçülüğün Esasları. (Haz). S. Çonoğlu. İstanbul: Ötüken Yayınları
• Gökalp, Ziya. (2016). Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmak. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Greenfeld, Liah. (2016). Milliyetçilik: Moderniteye Giden 5 Yol. Çev. A. Yılmaz, İstanbul: Alfa Yayınları
• Grosby, Steven. (2005). Nationalism: A Very Short Introduction. New York: Oxford University Press.
• Hıdır, Özcan. (2022). İslamofobi 2.0, Yeni Nesil İslamofobi İle Yeni Nesil Mücadele. İstanbul: İnsan Yayınları.
• Isajiw, Wsevolod. W. (1993). “Definition And Dımensıons of Ethnicity: A Theoretıcal Framework”, Challenges of Measuring an Ethnic World: Science, politics and reality: Proceedings of the Joint Canada-United States Conference on the Measurement of Ethnicity April 1-3, 1992, Statistics Canada and U.S. Bureau of the Census, eds. Washington, D.C.: U.S. Government Printing Office; pp. 407-27
• İnan, Afet. (2010). Medenî Bilgiler ve M. Kemal Atatürk’ün El Yazıları. Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi Erden Kaya. Emine. (2022), Irkçılığın Dönüşümü: Yeni Irkçılık Örneği İslamofobi. Ankara: Orion Kitabevi
• Kösoğlu, Nevzat. (2005). Bir Rapor Vesilesiyle Arka Plan. (Ed). Ç. Özdemir. Çok Kültürlülük ve Türkiyelilik. Ankara: Tekağaç Yayıncılık.
• Kösoğlu, Nevzat. (2013). Türk Milliyetçiliğinin Doğuşu ve Ziya Gökalp. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Liakos, Antonis. (2008). Dünyayı Değiştirmek İsteyenler Ulus’u Nasıl Tahayyül Etti?, Çev. M. Erol, İstanbul: İletişim.
• Moore, Margaret. (2004). The Ethics of Nationalism. New York: Oxford University Press.
• Mukhopadhyay, Carol C. and Chua, Peter (2008), “Cultural Racism”, Encyclopedia of Race and Racism, Vol1, ed. John Hartwell Moore
• Ortaylı, İlber. (2002). “Osmanlı” mad. Türkler Ansiklopedisi. Cilt 10, Ankara: Yeni Türkiye Yayınları.
• Poyraz, Tuğça. (2020). “Etnisite”. Milliyetçilik (Ed.) Tevfik Erdem. Ankara: OtoriteYayınları
• Proctor, Robert. N. (1998). Racial Hygeine medicine under the Nazis. London: Harvard University Press.
• Renan, Ernest. (2016). Ulus Nedir? Çev. G. Yavaş, İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
• Smith, Anthony. D. (2002). Ulusların Etnik Kökeni. Çev. Sonay Bayramoğlu ve Hülya Kendir. Ankara: Dost Kitabevi.
• Smith, Anthony. D. (2009). Milli Kimlik. Çev. Bahadır Sina Şener. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Smith, Anthony. D. (2013). Milliyetçilik Kuram İdeoloji Tarih. Çev. Ümit Hüsrev Yolsal. Ankara: Atıf Yayınları.
• Şentürk, Recep. (2020). “Millet”. İslam Ansiklopedisi. Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Weber, Max. (1978). Economy and Society. (Eds.) Guenter Roth and Claus Wittich. Berkeley: University of California Press.