İSTANBUL İLİNDEKİ KADIN AKADEMİSYENLERİN KARŞILAŞTIKLARI SORUNLAR ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2024, Cilt: 4 Sayı: 1, 35 - 64, 30.01.2024

Beritan Yıldırım , Fırat Demirkol

https://doi.org/10.58375/sde.1398307

Öz

Kadının toplum içindeki rolü, her toplumda farklı seviyelerde gelişme göstermiştir. Kadının gelişimi ve kişisel benliğine ulaşmasının en önemli şartı eğitim alarak çalışma hayatına dahil olmasıdır. Geçmişten günümüze kadının çalışma yaşamında yer edindiği fakat toplumun kadına yüklediği annelik, ev hanımlığı ve iş hayatı gibi çoklu rolleriyle savaştığı da acı bir gerçektir. Hem evde hem de iş yaşamında çalışan olan ve birden fazla rolü üstlenen çalışan kadınlara çalışma saatlerinde esneklik, erkeklerle eşit ücret, cinsiyetler arası eşit yaklaşım, yöneticilik ve liderlik için ortam oluşturulmalıdır. Bu çalışmanın amacı; kadınların akademik hayatta karşılaştıkları sorunları İstanbul’da bulunan üniversitelerin kadın akademisyenleriyle yapılmış olan anket ile incelemektir. Çalışmada kadın akademisyenlerin iş hayatında karşılaştıkları sorunlar anket yöntemiyle kadın akademisyenler tarafından cevaplandırılmıştır. Çalışmada uygulanan anketle kadın akademisyenlerin toplumsal rol çokluğunun etkisi, medeni durumu, anne olmanın akademik kariyer üzerindeki etkisi, cinsiyetler arası fırsat eşitsizliği durumu ve kadınlar arası rekabet konularındaki görüşleri alınarak iş hayatıyla ilgili düşünceleri ele alınmıştır. Yapılan anket uygulaması neticesinde elde edilen veriler SPSS programıyla analiz edilerek değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Akademide Kadın, Kadın Çalışmaları, Kamu Politikası, Türk Siyasal Hayatı

A STUDY ON THE PROBLEMS ENCOUNTERED BY WOMEN ACADEMICS IN İSTANBUL

Öz

The role of women in society has developed at different levels in every society. The most important condition for women's development and reaching their personal self is to be included in working life by receiving education. It is also a sad fact that women have taken a place in working life from past to present, but they are fighting with the multiple roles that society imposes on women such as motherhood, housewife and business life. An environment for flexibility in working hours, equal pay with men, equal approach between genders, management and leadership should be created for working women who work both at home and in business and who undertake more than one role. The aim of this study; is to examine the problems faced by women in academic life with a survey conducted with female academicians of universities in Istanbul. In the study, the problems faced by female academicians in business life were answered by female academicians with the survey method. With the questionnaire applied in the study, the opinions of female academicians on the effects of social role multiplicity, marital status, the effect of being a mother on academic career, inequality of opportunity between genders and competition among women were taken and their thoughts on business life were discussed. The data obtained as a result of the survey application were analyzed and evaluated with the SPSS program.

Anahtar Kelimeler

Women in Academy, Women’s Studies, Public Policies, Turkish Political Life

Kaynakça

• Acar, F. (1983-1998). Turkish Women in Academia: Roles and Careers”, METU Studies in Development, 10(4). “Türkiye Üniversitelerinde Kadın Öğretim Üyeleri”.
• Acar, F. (1998). “Türkiye Üniversitelerinde Kadın Öğretim Üyeleri”. 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler, Türkiye Iş Bankası ve Tarih Vakfı Ortak Yayını, 313-321: İstanbul.
• Adak, N. (2007). Akademide Kadınlar: Yükseköğrenime Giriş ve Kariyerde İlerleme.
• Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı . (2015). Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Kadın Statüsü Genel Müdürlüğü: http://www.kadininstatusu.gov.tr/uygulamalar/turkiyede-kadin sayfası adresinden alındı.
• Akyüz, Y. (2011). Osmanlı Son Döneminde Kızların Eğitimi ve Öğretmen Faika Ünlüer’in Yetişmesi ve Meslek Hayatı.
• Arat, F. Z. (1998). Kemalizm ve Türk Kadını”.
• Arslan, G. (2014). “Türkiye’de Çalışan Kadın Olmak ve Kadın Akademisyenler”, Üniversite Yönetiminde Kadınların Eksik Temsili Üzerinde Toplumsal Cinsiyet İlişkilerinin Rolü . Gazi Üniversiteli Öğretim Üyeleri Derneği Bülteni, Cilt:12, Sayı:1.
• Aycan, Z. (2004). “Üç Boyutlu Cam Tavan: Kadınların Kariyer Gelişiminde Kim, Kime, Neden Engel Oluyor?”.
• Başarır, F., & Sarı, M. (2015). Kadın Akademisyenlerin “Kadın Akademisyen Olma” ya İlişkin Algılarının Metaforlar Yoluyla İncelenmesi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi , 5 (1), 41-51.
• Bettio, F., & Verashchagina, A. (2009). Gender Segregation in the Labour Market: Root Causes, Implications and Policy Responses in the EU. Brussels: European Commission.
• Bildirici, M. E., Anafarta, N., & Aykaç, E. (2003). Türkiye Üniversitelerinde Kadın Emek Gücü, İktisat İşletme ve Finans , 92-108.
• Çakır, S. (1996). Osmanlı kadın hareketi, Metis Yayınları, İstanbul.
• Dikmen, N., & Maden, D. (2012). Kadın Akademisyenlerin Görünmeyen Emeği Üzerine Bir Araştırma: Ordu Üniversitesi Örneği. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (21), 257-288.
• Doğramacı, E. (1982 ). Türkiye’de kadın hakları. (s. s.17,181,19). içinde Üniversal Kitapevi: Ankara.
• Figures, S. (2012). Gender in Research and Innovation, Statistics and Indicators. http://ec.europa.eu/research/science-society/document_library/pdf_06/she-figures2012_en.pdf adresinden alındı.
• Güven, C. (2016). Toplumsal Cinsiyet Rolleri ve Türkiye'de Eğitimde Toplumsal Cinsiyet Uçurumu.
• Healy, G., Özbilgin, M., & Aliefendioğlu, H. (2005). “Academic Employment and Gender: A Turkish Challenge to Vertical Segregation.”. European Journal of Industrial Relations 11 (2): 247-264.
• İnandı Yusuf., Özkan, , Saynur,, Peker, , & sevinç,. (2009). Kadın Öğretmenlerin Kariyer Geliştirme Engelleri,. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1).
• Kandiyoti, D. (1997). Cariyeler, Bacılar, Yurttaşlar: Kimlikler ve Toplumsal Dönüşümler,. Metis Yayınları: İstanbul.
• Karakuş, H. (2014). “Kraliçe Arı Sendromu - Pembe Taciz”, . Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 2, Sayı: 1, 2014. s. 334-356.
• Karaman, Y. (1994). Planlı Dönemde Kadın Eğitimi Politikamız. http://kadininstatusu.gov.tr/uygulamalar/turkiyede-kadin. adresinden alındı.
• Korkmaz, A. (2000). Kadın Akademisyenler. | Akademide Kadınlar: Yükseköğrenime Giriş ve Kariyerde İlerleme 38. AÜ Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayını.
• Korkmaz, M. (2013). Türkiye'deki Kadın İstihdamının Amerika Birleşik Devletlerindeki Kadın İstihdamı ile Karşılaştırılması. s. 1845-1863.
• Kurnaz, Ş. (1996. s.77). II. Meşrutiyet Dönemi’nde Türk kadını, Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları: İstanbul.
• Küçükşen, Y. K., & Kaya, Y. Ş. (2016). Yönetici Pozisyondaki Akademisyen Kadınlarda Aile-İş-Özel Yaşam Dengesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4 (37), 662- 674.
• Morley, L., & Crossouard, B. (2016). “Women’s Leadership in the Asian Century: Does Expansion Mean Inclusion? Studies in Higher Education 41 (5): 801-814.
• Özkanlı Ö. (2010). Türkiye’de kadın akademisyenlerin durumu, Eğitim ve Bilim, 32(144), 59-70.
• Özkanlı, Y. Ö., & Korkmaz, D. A. (2000). Kadın Akademisyenler, A.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayını: Ankara.
• Sargın, N. (2016, haziran). Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi Cilt:5 Özel Sayı Makale No: 09 ISSN: 2146-9199.
• Suğur, S., & Cangöz, İ. (2016). Üniversite Yönetiminde Kadınların Eksik Temsili Üzerinde Toplumsal Cinsiyet İlişkilerinin Rolü. . Amme İdaresi Dergisi , 49 (3), s. 89-115.
• Şentürk, B. (2015). Çokuz Ama Yokuz: Türkiye'de Akademisyen Kadınlar Üzerine Bir Analiz. . ViraVerita E-Dergi (2), 1-22.
• Taban, S. (Kar, 2008). Kalkınma ekonomisi: seçme konular, Ekin kitabevi.
• Tahtalıoğlu, H. (2016). Türkiye'de Yükseköğretim Kurumlarında Cam Tavan Sendromunun Kadınlar Üzerindeki Etkileri. . Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi , 9 (2), 89-105.
• YÖK. (17.05.2018 ). istatistik.
• YÖK. (2022). Yök Rektörlerimiz. Yüksek Öğretim Kurumu: yok.gov.tr adresinden alındı.
• Yükseköğretim Kurumu. (2018). Yükseköğretim Kanunu İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/03/20180306-11. adresinden alındı.
• Yükseköğretimde Kadın Liderliği Çalıştayı. (2012).