Susurluk Çayı (Bursa- Balıkesir)'ndaki Tatlı Su Kefali (Squalius cephalus L.)'nin Helmint Faunası

Year 2012, Volume: 7 Issue: 2, 77 - 85, 06.12.2012

Ümit Gürkan Selda Tekin-özan

Abstract

Özet: Mart 2010-Şubat 2011 tarihleri arasında yapılan bu çalışmada, Susurluk Çayı'nda yaşayan Squalius cephalus'un helmint faunasının belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma süresince toplam 140 adet tatlısu kefali aylık periyotlarla yakalanmıştır. Ekto ve endoparazitleri tespit edilerek tür tayinleri yapılmıştır. Çalışma sonucunda tatlı su kefalinde ektoparazit olarak Monogenea'dan Dactylogyrus folkmonovae, Dactylogyrus vistulae, Paradiplozoon megan ve endoparazit olarak Nematoda'dan Eustrongylides sp. türlerine rastlanılmıştır. Enfekte tatlı su kefali örneklerinde en fazla rastlanan parazit türü Dactylogyrus vistulae (43 balıkta, % 30.7) olmuştur. Bunu sırasıyla Dactylogyrus folkmanovae (39 balıkta, % 27.8), Paradiplozoon megan ( 32 balıkta, % 22.8) ve Eustrongylides sp. larvası (6 balıkta, % 4.28) takip etmiştir. Eustrongylides sp. tatlı su kefali için Türkiye'den ilk kayıttır.

Anahtar Kelimeler: Susurluk Çayı, Squalius cephalus, endoparazit, ektoparazit, helmint.

Keywords

Susurluk Çayı, Squalius cephalus, endoparazit, ektoparazit, helmint

Helminth Fauna of Chub (Squalius cephalus L.) in Susurluk Creek (Bursa-Balıkesir)

Abstract

This study was carried out between March 2010-April 2011 aimed
to investigate the helminth fauna of Squalius cephalus living in
Susurluk Creek.during the study period, totally 140 chubs had been
caught monthly. The species analysis had been done by ecto and endo
parasites of the fish were investigated. In end of the study, in chubs,
Dactylogyrus folkmonovae, Dactylogyrus vistulae and Paradiplozoon megan
from Monogenea as ectoparasite, and Eustrongylides sp. from Nematoda as
endoparasite had been determined. The most common parasite species in
chub specimens infected is Dactylogyrus vistulae (43 specimens, % 30.7).
Respectively, this was followed by Dactylogyrus folkmanovae (39
specimens, % 27.8), Paradiplozoon megan (32 specimens, % 22.8) ve
Eustrongylides sp. larvae (6 specimens, % 4.28). From these parasites,
Eustrongylides sp. is a first record for chub from Turkey.

Keywords

Susurluk Creek, Leuciscus squalius, endoparasite, ectoparasite, helminth fauna

References

• Sures B., 2004. Environmental parasitology: relevancy of parasites in monitoring environmental pollution. Trends in Parasitology, 20: 170-177.
• Saygı G., 1999. Genel Parazitoloji. Esnaf Ofset Matbaacılık, Türkiye.
• Aydoğdu A., Yıldırımhan H.S., Altunel F.N., 2001. Occurrence of helminth in chub, Leuciscus cephalus of the Doğancı Dam Lake, Turkey. Bulletin of the European Association of Fish Pathologists, 21(6): 246-251.
• Dörücü M., İspir Ü., 2005. Keban Baraj Gölü’nden avlanabilen balık türlerinde iç paraziter hastalıkların incelenmesi. Fırat Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 17 (2): 400- 404.
• İnnal D., Keskin N., 2006. The infection of european chub (Leuciscus cephalus L., 1758) with Ligula intestinalis plerocercoids in Çamkoru Lake (Turkey). Journal of Animal and Veterinary Advances, 5(2): 108-110.
• Kurupınar E., Öztürk M.O., 2009. Mevsimsel değişime ve boy büyüklüğüne bağlı olarak L. cephalus L.'un (Örenler Baraj Gölü, Afyonkarahisar) helmint faunası üzerine bir araştırma. Türkiye Parazitoloji Dergisi, 33 (3): 248–253.
• Özbek M., Öztürk M.O., 2010. Kunduzlar Baraj Gölü (Kırka Eskişehir)’nde yaşayan bazı balıkların Ligula intestinalis plerocercoid L. 1758 enfeksiyonu üzerine araştırmalar. Türkiye Parazitoloji Dergisi, 34 (2): 112-117.
• Tüfekçi H., Karakaş D., Tüfekçi V., Morkoç E., Tolun L.G., 1994. Endüstriyel ve evsel atıksuların Simav Çayı su kalitesine etkisi. 9.Endüstriyel Kirlenme Kontrolü Sempozyumu, 2-4 Haziran, İstanbul.
• Markevic A.P., 1951. Parasitic fauna of freshwater of the fish of the Ukrainian S.S.R., Transl. by Rofael. N.Kudus,157: 213-224.
• Bykhovskaya–Pavlovskaya A.V., 1964. Key to Parasites of Freshwater Fishes of the U.S.S.R. II,III., Transl. by Birrow, A., Cale, Z.S., Israel Program for Scientific Translations, Jerusalem, p.890.
• Moravec F., 1994. Observations on the bionomy of Allecreadium isoorum (Losum,1894) (Trematoda:Alloccreadiidae). Folia Parasitologia, 39(2), 133-144.
• Fernando C.H., Furtado J.I., Gussev A.V., Hanek G., Kakonge S.A., 1972. Methods for the study of freshwater fish parasites. Waterloo: University of Waterloo Department of Biology.
• Granath W.O., Esch G.W., 1983. The temperature and other factors in regulating the intrapopulation densities and comportion of Bothriocephalus acheilognathi in Gambusia affinis. Journal of Parasitology, 69(1): 116-124.
• Chubb J.C., 1970. The parasite fauna of British freshwater fish. Symp. Br. SOC. Parasit, 8: 119-44.
• Kennedy C.R., 1974. A checklist of British and Irish freshwater fish parasites with notes on their distribution. Journal of Fish Biology, 6(5): 613–644.
• Dupont F., Lambert A., 1986. Study of parasitic communities of Monogenea Dactylogyridae from Cyprinidae in Lake Mikri Prespa (Northern Greece) description of three species from an endemic Barbus: Barbus cyclolepis prespensis Karaman, 1924. Ann parasitol Hum. Carp, 61 (6): 597-616.
• Gelnar M., Kaubkova B., Plankova H., Jurajda P., 1974. Report on metazoan parasities of fishes of the River Morava with remarks on the effects of water pollution. Helminthologia,31: 47-56.
• Sterud E., Appleby C., 1997. Parasites of dace (L. leuciscus), ide (L. idus ) and chub (L. cephalus), from South-Eastern Norway. Bulletin of the Scandinavian Society for Parasitology. 6(1): 18-24.
• Dušek L., Gelnar M., Šebelova Š., 1998. Biodiversity of parasites in a freshwater environment with respect to pollution: metazoan parasites of chub (Leuciscus cephalus L.) as a model for statistical evaluation. International Journal of Parasitology, 28 (1998): 1555-1571
• Scott M.E., Nokes U.S., 1984. Temperature-dependent reproduction and survival of Gyrodactylus bullatarudıs (Monogenea) on guppies (Poecilia reticulate). Parasitology, 89: 221-227.
• Hanzelova V., Zitnan R., 1985. Epizootiologic importance of the concurrent monogenean invasions in carp. Helminthologia, 22: 277-283.
• Gelnar M., 1987. Experimental verification of the effect of physical condition of Gyrodactlylus gobiensis Glaser, 1974 (Monogenea). Folia Parasitologica, 34: 211-217.
• Polard D.A., 1974. The biology of a landlocked form of the normally catadromous salmoniform fish Galaxias maculatus (Jenyns). V. Composition of the diet. Australian Journal of Marine and Freshwater Research, 24(3): 281 - 296
• Cooper C.L., Ashmead R.R., Crites J.L., 1977. Prevalance of certain endoparasitic helmints of the yellow perch from Western Lake Erie. Proceedings of the Helminthological Society of Washington, 44 (1), 96.
• Asanji M.F., 1990. First record of the prevalence and intensity of Eustrongylides spp. (Nematoda:Dioctophymatoides) in African catfish, Clarias gariepinus (Family: Claridae ) in Mezam Division, Cameroon. Bulletin of Animal Health and Production in Africa, 38 (2): 143- 150.
• Becerra V.T.L., Samudio R.J., Cesar T.M.A., 1993. Parasitic nematodes of ‘‘Peacock bass’’ Cichla ocellaris (Bloch and Scheider) from Gatun Lake, Panama. Notas Veterinarias, 3 (1-2): 15-18.
• Aydoğdu A., Yıldırmhan H.S., Altunel F.N., 1996. İznik Gölü kadife balıkları (Tinca tinca L. 1758)’nın parazitleri üzerine bir çalışma. Türkiye Parazitoloji Dergisi, 20(2) : 261-70.
• Öztürk M.O. 2000. Manyas (Kuş) Gölü balıklarının helminthofaunası. Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Bursa, 132 s.
• Aydoğdu A., Altunel F.N., 2002. Doğancı Baraj Gölü’nden (Bursa) yakalanan bazı balıklarda kaydedilen helmintler. Türkiye Parazitoloji Dergisi, 26 (1): 1- 4.
• Öztürk M.O., Aydoğdu A., Doğan I., 2002. The occurrence of helminth fauna in sand goby (Gobius fluviatilis Pallas, 1811) from Lake Uluabat, Turkey. Acta Veterinaria Beograd,52 (5-6): 381- 391.
• Maldonado G.S., Silva N.M., Carranza G.C., Mandujano J.M.C., Aguilar R.A., Davalos L., 2004. Helmint parasites of freshwater fishes of the Ayuquila River, Sierra de Manatlan Biosphere Reserve, West Central Mexico. Comparative Parasitology, 71 (1): 67-72.
• Öztürk M.O., Oğuz M.C., Altunel F.N., 2001. Manyas Gölü’ndeki kaya balıkları (Gobius fluviatilis L.)’nın metazoon parazitleri üzerine bir araştırma ve Türkiye’nin helmint faunası için iki yeni kayıt. Türkiye Parazitoloji Dergisi, 25: 88-93.
• Selver M., Aydoğdu A., Çırak V.Y., 2009. Helminth communities of the roach (Rutilus rutilus) from Kocadere ^Stream in Bursa, Turkey: occurrence, intensity, seasonality and their infestations linked to host fish size. Bulletin European Associations of Fish Pathologists, 29 (4): 131-138.
• Selver M., Aydoğdu A., 2006. Kocadere (Bursa)’deki kızılkanat balıkları (Scardinus erythrophthalmus L.1758)’nda ilkbahar ve sonbahar aylarında görülen helmintler. Türkiye Parazitoloji Dergisi, 30 (2): 151 – 154.
• Selver M.S., Aydoğdu A., Cırak V.Y., 2008. Kocadere (Bursa)’deki tahta balıkları (Blicca bjoerkna L. 1758)’nın helmint parazitleri. Türkiye Parazitoloji Dergisi, 34 (2): 118 – 121.
• Ümit Gürkan e-posta: [e-mail]