Akıllı Telefon Bağımlılığı: Erzurum İli Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 1, 33 - 61, 13.12.2021

Muhammed Kuyumcu

Öz

Günümüzde akıllı telefonlar yediden yetmişe neredeyse herkes tarafından kullanılmaktadır. Özellikle internet teknolojisinin akıllı telefonlara eklemlenmesiyle birlikte bireyler iletişim kurmanın yanı sıra sosyal medya uygulamalarını kullanmaktan oyun oynamaya, müzik dinlemekten film izlemeye, fotoğraf çekmekten internette araştırma yapmaya kadar birçok eylemi yapma imkânı bulmuşlardır. Akıllı telefonların kullanıcılara sunmuş olduğu imkanlardan dolayı bireyin yaşamının vazgeçilmez bir parçası olmuştur. Ancak bu durum bireylerin gün içerisinde akıllı telefonlarıyla çok fazla zaman geçirmelerine ve onlara bağımlı hale gelmelerine neden olmaktadır. Bunun sonucunda bireyler fiziksel, psikolojik ve sosyal olmak üzere birtakım rahatsızlıklar yaşamakta, bu durum bireylerin eğitim, aile, iş ve arkadaş çevresini olumsuz yönde etkilemektedir. Erzurum İlinde yaşayan bireylerin akıllı telefon bağımlılık düzeyinin tespit edilmesi amacıyla yapılan bu çalışmanın evrenini Erzurum İlinde yaşayan 15-64 yaş arası bireyler oluşturmaktadır. Evren içerisinden kolayda örnekleme yoluyla 410 birey araştırmaya dahil edilmiştir. Araştırmada bireylerin akıllı telefon bağımlılığı düzeyini ölçmek için Kwon ve arkadaşları tarafından geliştirilen, Türkçeye Demirci ve arkadaşları tarafından uyarlanan “Akıllı Telefon Bağımlılık Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırma sonucunda katılımcıların akıllı telefon bağımlılık düzeylerinin orta seviyede olduğu belirlenmiştir. Ayrıca akıllı telefon bağımlılık düzeyi ile cinsiyet arasında anlamlı bir farklılaşma bulunamazken, yaş, eğitim durumu ve medeni durum gibi değişkenler arasında anlamlı bir farklılaşma tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

akıllı telefon, teknoloji, bağımlılık, akıllı telefon bağımlılığı

Kaynakça

• KAYNAKÇA Ada, Serkan ve Tatlı, Hasan Sadık (2012). “Akıllı Telefon Kullanımını Etkiyen Faktörler Üzerine Bir Araştırma”. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, İ.İ.B.F., İşletme Bölümü, Kahramanmaraş.
• Aktaş, Hasret ve Yılmaz, Nurcan (2017). “Üniversite Gençlerinin Yalnızlık ve Utangaçlık Unsurları Açısından Akıllı Telefon Bağımlılığı”. International Journal of Social Sciences and Education Research, 3(1), 86-102
• Altunışık, Remzi. Coşkun, Recai. Bayraktaroğlu, Serkan ve Yıldırım, Engin (2010). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı (Geliştirilmiş 6. Baskı). Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
• Aslan , Sinan ve Aylaz, Rukiye (2014). “Akademisyenlerin İnternet Bağımlılık Düzeyleri ve Buna Bağlı Oluşabilecek Sağlık Sorunlarının Değerlendirilmesi”. İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(3), 14-49.
• Bian, Mengwei ve Leung, Louis (2014). “Linking Loneliness, Shyness, Smartphone Addiction Symptoms and Patterns of Smartphone Use to Social Capital”. Social Science Computer Review, 33(1), 1-19. https://doi.org/10.1177/0894439314528779
• Bozkurt, Sevda (2018). Balıkesir İlinin Kepsut İlçesinde Yaşayan Bireylerin İnternet Kullanım Alışkanlıkları. (Yüksek Lisans Tezi). Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çetinkaya, Semra (2019). Algılanan Anne Baba Tutumlarının Ergenlerde Akıllı Telefon Bağımlılığı ile İlişkisinin İncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Demirci, Kadir. Orhan, Hikmet. Demirdas, Arif ve Akpinar, Abdullah (2014). “Validity and Reliability of The Turkish Version of The Smartphone Addiction Scale in A Younger Population”. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 24(3), 226–34. https://doi.org/10.5455/bcp.20140710040824
• Doğan, Ayhan (2017). “İletişime Giriş”, İletişim Kavramı ve Süreci (Der. Eyyüp Akbulut), Erzurum: Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları, s. 4-23.
• Elhai, Jon D. Levine, Jason C. Dvorak, Robert D. ve Hall, Brian J. (2016). “Fear of Missing Out, Need for Touch, Anxiety and Depression are Related to Problematic Smartphone Use”. Computers in Human Behavior, 63, 509-516.
• Gegez, Ercan (2010). Pazarlama Araştırmaları (3.Baskı). İstanbul: Beta Basım Yayın Dağıtım A.Ş.
• Griffiths, Mark (1995). “Technological Addictions”. Clinical Psychology Forum, 76, 14-19.
• Griffiths, Mark (2003). “Internet Gambling: Issues, Concerns, and Recommendations". Cyberpsychology & Behavıor, 6(6), 557-568.
• Hayırcı, Beyza ve Sarı, Enver (2020). “Lise Öğrencilerinin Akıllı Telefon Bağımlılık Düzeyleri ile Sosyal Kaygı ve Yalnızlık Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 7(1), 61-79.
• Hızarcı, Öznur (2018). Problemli Cep Telefonu Kullanımı, Sosyal Ortamlarda Gelişmeleri Kaçırma Korkusu (GGK), Yaşam Doyumu ve Bağlanma Stilleri Arasındaki İlişkinin Demografik Değişkenler Açısından İncelenmesi (Üsküdar Üniversitesi Yüksek Lisans Öğrencileri Örneği). (Yüksek Lisan Tezi). İstanbul: Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Karaarslan, İlknur Aydoğdu ve Budak, Leyla (2012). “Üniversite Öğrencilerinin Cep Telefonu Özelliklerini Kullanımlarının ve Gündelik İletişimlerine Etkisinin Araştırılması”. Journal Of Yaşar University, 7(26), 4548-4571.
• Kwon, Min Lee vd. (2013). “Development and Validation of A Smartphone Addiction Scale (SAS)”. PLoS One, 8(2), 1–7. http://dx.doi. org/10.1371/journal.pone.0056936
• Meral, Dursun (2017). Ortaöğretim Öğrencilerinde Akıllı Telefon Bağımlılığının Yalnızlık, Yaşam Doyumu ve Bazı Kişisel Özellikler Bakımından İncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Erzincan: Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Mok, Jung-Yeon vd. (2014). “Latent Class Analysis on İnternet and Smartphone Addiction in College Students”. Neuropsychiatric Disease and Treatment, 817-828. 10.2147/NDT.S59293
• Park, Cheol ve Park, Ye Rang (2014). “The Conceptual Model on Smart Phone Addiction Among Early Childhood”. International Journal of Social Science and Humanity, 4(2), 147-150.
• Richmond, Shane (2012). “Smartphones Hardly Used For Calls”. https://www.telegraph.co.uk/technology/mobile-phones/9365085/Smartphones-hardly-used-for-calls.html Erişim Tarihi: 02.09.2020
• Statista, (2016). “Number of Mobile Phone Users Worldwide from 2015 to 2020”. https://www.statista.com/statistics/274774/forecast-of-mobile-phone-users-worldwide/ Erişim Tarihi: 16.10.2020
• Şata, Mehmet. Çelik, İlyas. Ertürk, Zafer ve Taş, Umut Erkin (2016). “Akıllı Telefon Bağımlılığı Ölçeği’nin (ATBÖ) Türk Lise Öğrencileri İçin Uyarlama Çalışması”. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 7(1), 156-169. Uzbay, Tayfun (2009). “Madde Bağımlılığının Tarihçesi, Tanımı, Genel bilgiler ve Bağımlılık Yapan Maddeler”. Meslek İçi Sürekli Eğitim Dergisi, (21) 5-15.
• Ünal, Muhammed Harun (2015). Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğrencilerinin Akıllı Telefon Bağımlılık Düzeylerinin Belirlenmesi. (Uzmanlık Tezi). Ankara: Sağlık Bakanlığı Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı.
• Türkiye İstatistik Kurumu, (2015). “Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması”. http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=18660 Erişim Tarihi: 23.05.2020
• Yılmaz, Gül. Şar, Ali Haydar ve Civan, Sema (2015). “Ergenlerde Mobil Telefon Bağımlığı ile Sosyal Kaygı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. Online Journal of Technology Addiction & Cyberbullying, 2(2), 20-37.
• We Are Social, (2020). “Digital 2020 Global Digital Overwiev”. https://wearesocial.com/digital-2020. Erişim Tarihi: 02.10.2020