Gazetecilik Eğitimi Konusunda Yapılan Araştırmalar Üzerine Bibliyometrik Bir Analiz

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 2, 94 - 108, 26.12.2023

Emrah Budak

Öz

Medya, yaşanan her türlü gelişmeye dair toplumu bilgilendirirken gazeteciler bu süreçteki önemli unsurlardan biri olarak öne çıkmaktadır. Gazeteciler, birçok farklı ve zorlu durumda haber üretmeye, yaşananları tüm gerçekliğiyle yansıtmaya çalışmaktadır. Ancak günümüz medya ekosisteminin getirdiği ticarileşme, dijitalleşmenin getirdiği yenilikler ve açmazlar gazetecilerin nitelikli bir habercilik yürütme konusunda eksiklikler yaşamasına neden olmaktadır. Bu noktada, dijitalleşmeye ve medya yapısına uygun, çağın koşullarına paralel bir gazetecilik eğitimi verilmesi oldukça önemli görülmektedir. Dahası gazetecilik eğitimine dair tespitlerde bulunan, sorunları ve çözümleri ortaya koyan akademik araştırmalar da gazetecilik eğitiminin geliştirilmesine önayak olabilmektedir. Dolayısıyla çalışmada Web of Science (WoS) veri tabanında gazetecilik eğitimini temel alan makaleler bibliyometrik analiz yöntemiyle incelenmekte, araştırmalara dair verilerin ortaya konması amaçlanmaktadır. Elde edilen veriler değerlendirildiğinde; gazetecilik eğitimini temel alan araştırmaların büyük bir oranda (n=411) iletişim alanı ile ilgili olduğu tespit edilmiştir. Araştırmaların genelinde dijitalleşmeye dönük gazetecilik eğitimi, yeni model önerileri, teori-pratik ayrımı ve tarihsel süreçler gibi odak noktalarının öne çıktığı görülürken gazetecilik eğitimine ilişkin Türkiye’de yapılan araştırmaların oldukça sınırlı olduğu saptanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Gazetecilik, Gazetecilik eğitimi, Bibliyometrik yöntem

A Bibliometric Analysis of Research on Journalism Education

Öz

While the media informs the public about all kinds of developments, journalists stand out as one of the important elements in this process. Journalists struggle to produce news in many different and challenging situations and to reflect the reality of what is happening. However, the commercialization brought about by today's media ecosystem, the innovations and dilemmas brought about by digitalization cause journalists to experience shortcomings in conducting quality journalism. At this point, it is considered very important to provide journalism education that is in line with the conditions of the age, in line with digitalization and media structure. Moreover, academic studies that make determinations about journalism education and reveal problems and solutions can also
pave the way for the development of journalism education. Therefore, in this study, the articles on journalism education in the Web of Science (WoS) database are examined through bibliometric analysis method, and it is aimed to reveal the data on the researches. When the data obtained were evaluated; it was determined that the majority of the studies based on journalism education (n=411) were related to the field of communication. While it is seen that focal points such as journalism education towards digitalization, new model proposals, theorypractice distinction and historical processes stand out in most of the studies, it is determined that the research on journalism education in Turkey is quite limited.

Anahtar Kelimeler

Journalism, Journalism education, Bibliometric method

Kaynakça

• Aayeshah, W. (2012). Playing with news: Digital games in journalism education. Asia Pacific Media Educator, 22(1), 29-41.
• Acar, A. (2021, 21-23 Ekim). Dijital çağda değişen gazetecilik pratikleri ve iletişim fakültelerindeki gazetecilik eğitimi. Dijital Çağda İletişim Eğitimi Sempozyumu, Tam Bildiri Kitabı, İstanbul, Türkiye, 27-38.
• Akgül, H., Akgül, B. & Ayer, Z. (2018). Sanayi 4.0 sürecinde gazetecilik bölümü eğitim programı oluşturmada yeni yaklaşımlar. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 5(8), 190- 197.
• Akgül, M. & Akdağ, M. (2017). Türkiye’de yeni medya eğitimi üzerine niceliksel bir betimleme. Erciyes İletişim Dergisi, 5(1), 210-220.
• Altun, A. (2005). Yerel medya çalışanlarının eğitim ihtiyacı ve yerel medya enstitüsü. İletişim Araştırmaları, 3(1-2), 75-104.
• Altun, F. (2011, 27-29 Mayıs). Türkiye'deki medya ve iletişim öğretiminde teori ve pratik dengesi. [Kongre Sunumu]. Uluslararası Yükseköğretim Kongresi: Yeni Yönelişler ve Sorunlar, cilt 1, İstanbul, 413-422.
• Arık, B. (2007). Türkiye’de gazetecilik eğitimi: Tespitler ve açmazlar. B. Arık ve M. Şeker (eds.). Bir sorun olarak gazetecilik (ss. 11-35) içinde. Tablet Yayınları.
• Atalay, G. E. (2017). Şiddeti haber yapmak: Gazeteciler ve travma. Marmara İletişim Dergisi, (28), 21- 32.
• Aydoğan, H. (2023). Dijital ebeveynlik ve reklamcılık odağındaki araştırmaların bibliyometrik incelemesi: Mevcut eğilimler ve gelecek yönelimleri. TRT Akademi, 8(19), 876-903.
• Aydoğdu Karaaslan, İ. (2019). Gazetecilik eğitiminin dijitalleşmesi: Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler üzerinde yapılan karşılaştırmalı analiz. Erciyes İletişim Dergisi, (1), 105-124.
• Ball, R. (2018). An introduction to bibliometrics: New development and trends. Chandos Publishing.
• Baloğlu, E. & Uçak, A. (2023). Yeni toplumsal hareketler üzerine yapılan akademik çalışmaların bibliyometrik analizi. Türkiye Medya Akademisi Dergisi, 3(6), 544–563.
• Baloğlu, E. (2023). Bilim haberciliği çalışmalarının bibliyometrik profili. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(46), 338-359.
• Banshal, S. K., Verma, M. K., & Yuvaraj, M. (2022). Quantifying global digital journalism research: a bibliometric landscape. Library Hi Tech, 40(5), 1337-1358.
• Baumgartner, H., & Pieters, R. (2003). The structural influence of marketing journals: A citation analysis of the discipline and its subareas over time. Journal of Marketing, 67(2), 123-139.
• Becker, L. B. (2003). Introduction: developing a sociology of journalism education. In R. Froehlich & C. Holtz-Bacha (Eds.), Journalism education in Europe and North America: an international comparison (pp. 11-17). Hampton Press.
• Bethell, P. (2010). Journalism students' experience of mobile phone technology: Implications for journalism education. Asia Pacific Media Educator, (20), 103-114.
• Boers, R., Ercan, E., Rinsdorf, L. & Vaagan, R. W. (2012). From convergence to connectivism: Teaching journalism 2.0. Online Journal of Communication and Media Technologies, 2(4), 52- 64.
• Bui, M. N. & Moran, R. E. (2020). Making the 21st century mobile journalist: Examining definitions and conceptualizations of mobility and mobile journalism within journalism education. Digital Journalism, 8(1), 145-163.
• Creech, B., & Mendelson, A. L. (2015). Imagining the journalist of the future: Technological visions of journalism education and newswork. The Communication Review, 18(2), 142-165.
• Demir, Y. & Öztürk, M. (2023). Hegemonik erkeklik ve medya: Bibliyometrik bir analiz. Kastamonu İletişim Araştırmaları Dergisi, (10), 49-67.
• Deuze, M. (2001). Journalism education and multiculturalism: Enhancing the curriculum. Asia Pacific Media Educator, 1(10), 127-147.
• Deuze, M. (2006). Global journalism education: A conceptual approach. Journalism Studies, 7(1), 19- 34.
• Deuze, M., Neuberger, C. & Paulussen, S. (2004). Journalism education and online journalists in Belgium, Germany, and The Netherlands. Journalism Studies, 5(1), 19-29.
• Dirik, Ç. & Çambay, S. (2019). Yeni nesil gazetecilik eğitiminin gazetecilik bölümü öğrencilerinin iş bulma avantajı bağlamında değerlendirilmesi. Electronic Turkish Studies, 14(1), 227-243.
• Donthu, N., Kumar, S., Mukherjee, D., Pandey, N., & Lim, W. M. (2021). How to conduct a bibliometric analysis: An overview and guidelines. Journal of Business Research, 133, 285-296.
• Drok, N. (2012). Towards new goals in European journalism education. Journal of Applied Journalism & Media Studies, 1(1), 55-68.
• Fahmy, N., & Attia, M. A. M. (2021). A field study of Arab data journalism practices in the digital era. Journalism Practice, 15(2), 170-191.
• Folkerts, J. (2014). History of journalism education. Journalism & Communication Monographs, 16(4), 227-299.
• Frith, S., & Meech, P. (2007). Becoming a journalist: Journalism education and journalism culture. Journalism, 8(2), 137-164.
• Gasparyan, A. Y., Ayvazyan, L. & Kitas, G. D. (2013). Multidisciplinary bibliographic databases. Journal of Korean Medical Science, 28(9), 1270-1275.
• Greenberg, S. (2007). Theory and practice in journalism education. Journal of Media Practice, 8(3), 289-303.
• Grunig, L. A. (1989). Sex discrimination in promotion and tenure in journalism education. Journalism & Mass Communication Quarterly, 66(1), 93–100.
• Henrichsen, J. R. & Shelton, M. (2023). Boundaries, barriers, and champions: Understanding digital security education in US Journalism Programs. Journalism Studies, 24(3), 309-328.
• Heravi, B. R. (2019). 3WS of Data Journalism Education: What, where and who? Journalism Practice, 13(3), 349-366.
• Hirst, M. (2010). Journalism education “down under”: A tale of two paradigms. Journalism Studies, 11(1), 83-98.
• Hochheimer, J. L. (2001). Journalism education in Africa: From critical pedagogical theory to meaningbased practice. Critical Arts, 15(1-2), 97-116.
• Ingwersen, P. (2000). The international visibility and citation impact of Scandinavian research papers in selected social science fields: The decay of a myth. Scientometrics, 49(1), 39-61.
• İrvan, S. (2022). Türkiye’de gazetecilik eğitimi üzerine: Akademisyenler ne diyor? Etkileşim, 10, 236- 253.
• Jiang, S. & Rafeeq, A. (2019). Connecting the classroom with the newsroom in the digital age: An investigation of journalism education in the UAE, UK and USA. Asia Pacific Media Educator, 29(1), 3-22.
• Josephi, B. (2020). Journalism education. In K. Wahl-Jorgensen ve T. Hanitzsch (Eds.), The handbook of journalism studies (pp. 55-72). Routledge.
• Kandemir, C. (2012). Türkiye ve Almanya'da gazetecilik eğitimi alan öğrencilerin eğitim kalitesi ve beklentilerine yönelik alan araştırması. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 30, 97- 112.
• Kaplan, O. U. (2021). Türk ve Rus akademik çalışmalarında yeni medya eğitimi sorunsalı üzerine bir değerlendirme. OPUS International Journal of Society Researches, 17(35), 2290-2322.
• Karaduman, M. (2017). Yerel medya çalışanlarının eğitim düzeyleri ve mesleki yeterlilikleri: Antalya örneği. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (28), 184-301.
• Karaduman, M., & Akbulutgiller, B. (2017). Türkiye'de gazetecilik eğitimi: Lisans müfredat programları karşılaştırması. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 16(4), 1162-1182.
• Kasemodel, M. G. C., Makishi, F., Souza, R. C. & Silva, V. L. (2016). Following the trail of crumbs: A bibliometric study on consumer behavior in the food science and technology field. International Journal of Food Studies, 5(1), 73–83.
• Kaya, A.Y., Ata, F. & Bursa, A. (2022). İletişim fakülteleri müfredatında dijitalleşme: gazetecilik ile radyo, sinema ve televizyon bölümü eğitimindeki dijital derslerin analizi. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (39), 1-23.
• King, E. (2008). The role of journalism history, and the academy, in the development of core knowledge in journalism education. Journalism & Mass Communication Educator, 63(2), 166–178.
• Korkmaz, A. (2012). Gazetecilik eğitimi alan öğrencilerin gazetecilik eğitimi ve gazetecilik mesleğine bakışı. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (16), 9-27.
• Kothari, A. & Hickerson, A. (2020). Challenges for journalism education in the era of automation. Media Practice and Education, 21(3), 212-228.
• Kölgelier, Ö. Ü. Y. Ö. & Atay, S. E. (2022, 2-4 Mart). Türkiye’de devlet üniversitelerinde iletişim eğitimi veren meslek yüksekokulu programlarının öğretim elemanı profili [Kongre Sunumu]. 7th International Communication in New World Congress, İzmir, Turkey. 1-21.
• Li, K., Rollins, J., & Yan, E. (2018). Web of Science use in published research and review papers 1997– 2017: A selective, dynamic, cross-domain, content-based analysis. Scientometrics, 115(1), 1- 20.
• Macdonald, I. (2006). Teaching journalists to save the profession: A critical assessment of recent debates on the future of US and Canadian journalism education. Journalism Studies, 7(5), 745-764.
• Marí-Saez, V. M. & Ceballos-Castro, G. (2015). Análisis bibliométrico sobre comunicación, desarrollo y cambio social en las diez primeras revistas de comunicación de España. Cuadernos.info, 37, 201-212.
• Marsilio, M., Cappellaro, G., & Cuccurullo, C. (2011). The intellectual structure of research into PPPS: A bibliometric analysis. Public Management Review, 13(6), 763-782.
• Martínez-Nicolas, M. & Del-Hoyo-Hurtado, M. (2021). Innovation in journalism educational programmes at university. A systematic review of educational experiences at Spanish universities. Profesional de la información, 30(3), e300307.
• Mensing, D. & Franklin, B. (2010). Introduction to Part I. In B. Franklin & D. Mensing (Eds.), Journalism education, training and employment (pp. 1-10). Routledge.
• Mensing, D. (2010). Rethinking [again] the future of journalism education. Journalism studies, 11(4), 511-523.
• Murthy, C. S. (2011). Dilemma of course content and curriculum in Indian journalism education: Theory, practice and research. Asia Pacific Media Educator, (21), 24-42.
• Nguyen, A. & Lugo-Ocando, J. (2016). The state of data and statistics in journalism and journalism education: Issues and debates. Journalism, 17(1), 3-17.
• North, L. (2010). The gender problem in Australian journalism education. Australian Journalism Review, 32(2), 103-115.
• Öztürk, M. & Demir, Y. (2023). Bilgilendirme ve kaos arasında: Afet yönetiminde medyanın rolüne yönelik bibliyometrik bir analiz. TRT Akademi, 8(18), 506-527.
• Redondo, M., Sanchez-García, P., & Etura, D. (2017). Research on ethics education for journalists in Spain. Bibliometric analysis and applied educational terms (2005-2015). Revista Latina de Comunicación Social, (72), 235.
• Saf, H. H. (2023). Siyasal iletişim ve sosyal medya konularını içeren çalışmaların bibliyometrik analiz ile incelenmesi. Selçuk İletişim Dergisi, 16(1), 90-118.
• Segado-Boj, F. (2020). Research on social media and journalism (2003-2017): A bibliometric and content review. Transinformação, 32:e180096, 1-10.
• Simao, L. B., Carvalho, L. C., & Madeira, M. J. (2021). Intellectual structure of management innovation: bibliometric analysis. Management Review Quarterly, 71(3), 651-677.
• Sloan, W. D. (2014). In search of itself: A history of journalism education. In Wm. D. Sloan (Ed.), In Makers of the media mind (pp. 1-22). Routledge.
• Solkin, L. (2022). Journalism education in the 21st century: A thematic analysis of the research literature. Journalism, 23(2), 444-460.
• Sparrow, J. (2022). The machines are learning: How artificial intelligence is already affecting journalism education. Australian Journalism Review, 44(2), 163-169.
• Tanacı, F. & Balcı, Ş. (2021). Türkiye‘de gazetecilik eğitimi: Akademi, öğrenci ve sektör beklentileri üzerine bir araştırma. İNİF-E Dergi, 6(2), 409-429.
• Thanuskodi, S. (2010). Journal of social sciences: A bibliometric study. Journal of Social Sciences, 24(2), 77–80.
• Tokgöz, O. (2003). Türkiye'de iletişim eğitimi: elli yıllık bir geçmişin değerlendirilmesi. Kültür ve İletişim, 6(11), 9-32.
• Toksarı, M. (2022). Sosyal medya ve nefret söylemiyle ilgili çalışmaların bibliyometrik analiz ile incelenmesi. Kastamonu İletişim Araştırmaları Dergisi, (8), 42-55.
• Topsakal, T. (2022). Gazetecilik eğitiminde dijital derslerin rolü: Türkiye ve yurtdışı üniversitelerine yönelik bir araştırma. Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi, (41), 234-254.
• Tüzün, S. (2023). Türkiye’de iletişim eğitimi: müfredatlar üzerine bir inceleme. Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Medya ve İletişim Araştırmaları Hakemli E-Dergisi, (13), 70-90.
• Uçak, G. (2020). Drone gazeteciliğinin Türk eğitim sistemindeki yeri. Yeni Medya, 8, 66-76.
• UNESCO (2022). Gazetecilik, sahte haber ve dezenformasyon: Gazetecilik eğitimi ve alıştırmaları için el kitabı. UNESCO Gazetecilik Eğitimi Serisi.
• Uzun, R. (2007). İstihdam sorunu bağlamında Türkiye’de iletişim eğitimi ve öğrenci yerleştirme. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 25(2), 117-134.
• Uzun, R. (2011). Türkiye’de gazetecilik eğitimi: Değişimler ve eğilimler. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (15), 119-132.
• Van Eck, N., & Waltman, L. (2010). Software Survey: VOSviewer, a Computer Program for Bibliometric Mapping. Scientometrics, 84(2), 523-538.
• Wahyuni, H. I. (2017). Mainstreaming climate change issues: Challenges for journalism education in Indonesia. Pacific Journalism Review, 23(1), 80-95.
• Winfield, B. H. (2008). Introduction. In B. H. Winfield (Ed.), Journalism 1908: Birth of a profession (pp. 1-14). University of Missouri Press.
• Yıldırım, B. (2006). Eleştirel pedagoji açısından gazetecilik eğitimini yeniden düşünmek. İletişim Araştırmaları, 4(1), 121-152.
• Yıldırım, B. (2012). Dünyada ve Türkiye'de gazetecilik eğitimi: Kısa bir kurumsallaşma tarihi. Ö. Özer (Ed.). Haberin doğası: Gazetecilikte idealler ve sorunlar (ss. 413-464) içinde. Literatürk Yayınları.
• Yusof, N., Ismail, A., Ismail, R., Aripin, N., Kassim, A., & Ishak, M. S. (2018). Industry perspective on journalism education curriculum in Malaysia. Malaysian Journal of Learning and Instruction, 15(1), 149-172.
• Zagidullina, M., Fedotova, N., Antropova, V., Fedorov, V., Lebedzeva, M., Panova, E. & Patrebin, A. (2023). How is journalism defined in university handbooks? A conceptual analysis of students’ literature, examples of Russia and Belarus. Journalism, 24(1), 211-232.