DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ ÖĞRETMENLERİNİN AKTİF ÖĞRENME YÖNTEM ve TEKNİKLERİNE YÖNELİK BİLGİ ve UYGULAMA DÜZEYLERİ

Yıl 2018, Sayı: 41, 174 - 199, 31.12.2018

Fatih Çınar

Öz

öğretmenlerinin aktif
öğrenme yöntem ve teknikleri hakkındaki bilgi ve bu teknikleri derslerinde
uygulama durumlarının belirlenmesi ve değerlendirilmesi şeklinde
oluşturulmuştur. Çalışmanın verileri 2011-2012 öğretim yılında Isparta il ve
ilçelerinde ilköğretim okullarında görev yapan İDKAB öğretmenlerinden
toplanmıştır. Araştırmanın verileri kişisel bilgi formu, aktif öğrenme bilgi ve
uygulama düzeyi anketleri ile elde edilmiştir. Araştırmada elde edilen veriler
SPSS (Statistical Package for Social Sciences) for Windows 17.0 programı
kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonunda; İDKAB öğretmenlerinin aktif
öğrenmede kullanılabilecek yöntem ve teknikler ile ilgili bilgi ve bu
teknikleri derslerinde uygulama düzeylerinin düşük olduğu; dolayısıyla İDKAB
derslerinin de geleneksel yöntemlerle işlendiği sonucuna ulaşılmıştır. Aktif öğrenme yöntem ve tekniklerinin İbadet,
Ahlak, Hz Muhammed, Din ve Kültür öğrenme alanlarında etkili bir şekilde
uygulanabildiği, ancak İnanç, Kuran ve Yorumu öğrenme alanlarında uygulanırken diğer
alanlara kıyasla daha fazla sorunla karşılaşıldığı tespit edilmiştir.
Katılımcılara göre bu sorunlardan bazıları; sınıf mevcutlarının
kalabalık olması, araç- gereç eksikliği, öğrencilerin hazır bilgiyi ezberlemeye
yönelik öğrenme kültürünü devam ettirmeleri, fiziksel ortamın yetersizliği,
aktif öğrenme sürecinin etkili bir biçimde uygulanmasını sağlayacak rehber ve
kılavuz kaynakların olmaması, sürenin yetersizliğidir. Araştırmada ulaşılan
dikkat çekici bir diğer sonuç ise; cinsiyet, mezuniyet, mesleki kıdem, hizmet
içi eğitme katılma ve görev yapılan yer değişkenlerinin, İDKAB öğretmenlerinin
aktif öğrenmede kullanılan yöntem ve teknikler hakkındaki bilgi ve bu
teknikleri derslerinde uygulama düzeylerinde anlamlı düzeyde bir farklılaşmaya
neden olmadığıdır.

Anahtar Kelimeler

Din Eğitimi, Din Öğretimi, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmeni, Aktif Öğrenme, Yöntem ve Teknik

Kaynakça

• Açıkgöz, K. (2003). Aktif Öğrenme. 2. Baskı, İzmir: Eğitim Dünyası Yayınları.
• Akgün, Ö. E. (2005). “Uygulayanların Deneyim Ve Görüşleriyle Yapıcı Yaklaşım Ve Yapıcı Yaklaşımların Uygulanması Öncesinde Yapılması Önerilen Araştırmalar”. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, II-II, 1-18.
• Akpınar, B ve Aydın, K. (2007). “Eğitimde Değişim ve Öğretmenlerin Değişim Algıları”, Eğitim ve Bilim, 32/144, 71-79.
• Akyürek, S. (2012). İmam-Hatip Lisesi Meslek Dersi ile Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Dersi Öğretmenlerinin Eğitim-Öğretim Yeterliliklerine İlişkin Algıları, Değerler Eğitimi Dergisi, X/23, 7-45.
• Altaş, N. (2011). Din Kültürü Ve Ahlak Bilgisi Programlarının Amaç-İçerik İlişkisi Açısından Değerlendirilmesi, Türkiye'de Okullarda Din Öğretimi, İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları,.
• Safinaz Asri, Din Kültürü Ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Mesleki Yeterlikleri (Göller bölgesi örneği), Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta 2005
• Aşıkoglu, N. Y. (2011). Din Öğretiminde Öğretmenin Rolü Ve Din Dersi Öğret¬meni Yeterlilikleri (Türkiye Örneği), C.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, XV/ 1, 5-13.
• Aşiroğlu S. (2014). Aktif Öğrenme Temelli Fen Ve Teknoloji Dersi Etkinliklerinin 5. Sınıf Öğrencilerin Problem Çözme Becerileri Ve Başarıları Üzerindeki Etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Malatya: İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Aydede, M. N. ve Matyar, F. (2009). Aktif Öğrenme Yaklaşımının Fen Bilgisi Dersindeki Akademik Başarı Ve Kalıcılığa Etkisi, Kastamonu Eğitim Dergisi, 17/1, 137-152.
• Bulut, P. (2005) Okulöncesinde Aktif Öğrenme Modelinin Uygulanabilirliği (Elazığ İli Örneği), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Elazığ: Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bulut, Z (2011). Yeni Ortaöğretim Din Kültürü Ve Ahlak Bilgisi Öğretim Programının Kuramsal Temelleri Ve İnanç Öğrenme Alanının Değerlendirilmesi, Türkiye'de Okullarda Din Öğretimi, İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları.
• Buyrukçu, R. (2001). “İlköğretimde Din ve Ahlak Öğretimine Genel Bir Bakış”, Tabula Rasa, 1, 163-188.
• Çınar, F. (2005). İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretim Programının Değerlendirilmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi.
• Çınar F. (2013). Din Kültürü Ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Aktif Öğrenme Modeline Yaklaşımları (Isparta Örneği), Yayınlanmamış Doktora Tezi, Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi sosyal bilimler Enstitüsü.
• Demir, R. (2016). Beyin Temelli Öğrenme Yaklaşımına Dayalı Olarak İşlenen Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Derslerinin Akademik Başarı ve Kalıcılık Üzerindeki Etkisi, Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, III / 4, 137-164.
• MAÜEF, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenliği Programlarını Değerlendirme Çalıştayı, 22.02.2010. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi İstanbul. http://aef.marmara.edu.tr/sayfa/4108/etkinlikler/fakulte-ve-akademik-birim-etkinlikleri (Erişim Tarihi: 01.02.2013)
• Güleç, E. (2014). Aktif Öğrenme Modeliyle Oluşturulan Öğrenme Ortamının Ortaokul Öğrencilerinin Akademik Başarısına Ve İngilizce Dersine Yönelik Tutumlarına Etkisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon: Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ev, H. (2010). Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Derslerinde Yapılandırmacı Öğrenme – İmkan ve Sınırlılıklar-, Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, XXXII, 11-137
• Ev, H. (2011). Din Kültürü Ve Ahlak Bilgisi Dersleri Ve Yapılandırmacılık. Yapılandırmacılık: Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Dersi İçin Tehdit Mi Yoksa Fırsat Mı?, Türkiye'de Okullarda Din Öğretimi, İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları.
• Büyükbayraktar Ersoy, F. N. (2015). Aktif Öğrenme Uygulamalarıyla Yapılan Fizik Öğretiminin Lise Öğrencilerinin Bilimsel Muhakeme Becerilerine Ve Akademik
• Başarılarına Etkisi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Gönen, S. Ve Kocakaya, S. (2005). Lise-1 Öğrencilerinin Farklı İki Öğretim Yöntemine Göre Fizik Başarı ve Bilgisayar Tutumlarının Karşılaştırılması, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 14-22.
• Güngör, F. (2008). İlköğretim Din Kültürü Ve Ahlâk Bilgisi Dersinin Problem ve Beklentileri -İlköğretim 8.Sınıf Öğrencileri Üzerine Yapılmış Bir Çalışma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bursa: Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gürol, M. (2003). Aktif Öğrenmeyi Temel Alan Oluşturmacı Öğrenme Tasarımının Uygulanması ve Başarıya Etkisi, Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,7, 169-179.
• Gür H. Ve Seyhan, G. (2006). İlköğretim 7.Sınıf Matematik Öğretiminde Aktif Öğrenmenin Öğrenci Başarısı Üzerine Etkisi, BAÜ Fen Bilimleri Enstitüsü. Dergisi, 8/1, 17-27.
• Kılınç, K. (2015). Aktif Öğrenme Tekniklerinin 4. Sınıf Öğrencilerinin Dinlediğini Anlama Becerisine Ve Dinlemeye Yönelik Tutumlarına Etkisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı.
• Kalem, S. Ve Fer, S. Aktif Öğrenme Modeliyle Oluşturulan Öğrenme Ortamının Öğrenme, Öğretme ve İletişim Sürecine Etkisi, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 3/2, 433-461.
• Kaymakcan, R. (2007). Türkiye’de Din Eğitiminde Çoğulculuk ve Yapılandırmacılık: Yeni Ortaöğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Programı Bağlamında Bir Değerlendirme, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri,7/1, 177-210.
• Kaymakcan, R. (2009). Öğretmenlerine Göre Din Kültürü Ve Ahlâk Bilgisi Dersleri. İstanbul: Dem Yayınları.
• Keskin, H. (2016). Aktif Öğrenme Tekniklerinin Ortaokul Öğrencilerinde Okumaya Etkisi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Çanakkale: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Türkçe Eğitimi Anabilim Dalı.
• Koç, A. (2009). Din Kültürü Ve Ahlâk Bilgisi Öğretmenlerinin Öğretme-Öğrenme Sürecine İlişkin Yeterlikleri. Türkiye’de Okullarda Din Öğretimi Sempozyumunda Sunulan Bildiri, Değerler Eğitimi Merkezi, 23-24 Mayıs 2009.
• MEB (2010) Din Öğretimi Genel Müdürlüğü, İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu, Ankara.
• Okumuşlar, M.(2008). Yapılandırmacı Yaklaşım ve Din Eğitimi, Konya: Yediv¬eren Yayınları.
• Okumuşlar, M. (2011). Yapılandırmacı Yaklaşıma Göre Din Öğretiminin İmkân ve Sınırları, Türkiye'de Okullarda Din Öğretimi, İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları.
• Özdemir, S (2011). "İşbirlikli Öğrenme Yönteminin Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Dersinde Kullanılması", Marife Bilimsel Birikim, S.3, 145-162.
• Özkan, Z (2011). İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Ders Kitabı ve Öğretmen Kılavuz Kitabının Yapılandırmacı Anlayışa Uygunluğunun İncelenmesi (6. Sınıf Örneği), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kayseri: Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Parmaksız, R. Ş ve Yanpar Şahin, T. (2004). Aktif Öğrenme Yaklaşımlarının Sosyal Bilgiler Öğretiminde Kullanılabilirliği, XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004 İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya, http://www.pegem.net/dosyalar/dokuman/270.pdf Erişim Tarihi: 02-05-2012.
• Selçuk, M. (1991). Çocuğun Eğitiminde Dini Motifler, Ankara: TDV Yayınları.
• Ürek, R. ve Tarhan, L. (2005). Kovalent Bağlar” Konusundaki Kavram Yanılgılarının Giderilmesinde Yapılandırmacılığa Dayalı Bir Aktif Öğrenme Uygulaması, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 168-177.
• Yavuz, K. E. (2005). Yeniden Yapılanan Sınıflar İçin Aktif Öğrenme Yöntemleri, Ankara: Ceceli Yayınları.
• Zengin, M. (2010). Temele Alınan Yaklaşımlar Bağlamında Yeni İlköğretim DKAB Öğretim Programı, Değerler Eğitimi Dergisi, 8/19, 225-258.
• Zengin, M. (2011). Yapılandırmacı Öğrenme Yaklaşımına Göre Din Eğitiminin İmkânına Dair Bir Değerlendirme, Türkiye'de Okullarda Din Öğretimi, İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları.
• Zengin, M. (2013). Din Kültürü Ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Eğitim Öğretim Yeterlik Algıları. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 15 / 27, 1-28.