BULANTI-KUSMA VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

Yıl 2011, Cilt: 2 Sayı: 3, 160 - 165, 22.03.2012

Halil Aşcı , Mehmet Özer

Öz

Bulantı ve kusma klinikte en sık karşılaşılan bulgulardan birisidir. Klinik uygulamalarda kullanılan ilaçlara bağlı olabildiği gibi ilaç dışı nedenlere de bağlı olabilir. İlaçlara bağlı gelişen bulantı ve kusma, başka endikasyonlarla tedavi almakta olan hastalara uygulanan tedavi protokolünde değişiklikler yapabildiği gibi yeni uygulanacak olan tedavi rejiminin seçiminde de rol oynayabilmektedir. Bunların bir kısmı yapılan ufak manipülasyonlar ile düzeltilebilmektedir. Bir kısmı da kemoterapi tedavilerinde olduğu gibi kompleks tedavi protokolleri gerektirebilmektedir. Gebelik gibi ilaç dışı nedenlerle meydana gelen bulantı ve kusma uygulanan birtakım ilaç veya ilaç kombinasyonları ile giderilebilir. Bu derlemede, ilaçlara veya ilaç dışı nedenlere bağlı ortaya çıkan bulantı ve kusmaya uygulanan yaklaşımlardan bahsedilecektir.

Anahtar Kelimeler

Bulantı, kusma, emezis, ilaç

NAUSEA-VOMITING AND SOLUTION PROPOSALS

Öz

Nausea and vomiting are the most common observed symptoms in clinics. It could be caused by non drug reasons as well as caused by drugs used in the clinical practice. Nausea and vomiting caused by drugs make changes the treatment protocol that patients receiving for other reasons as well as may play a role in the selection of new treatment regimen to be applied. Small manipulations can ameloriate some of these situations. And other ones may need complicated treatment protocols like in chemotherapy. Nausea and vomiting caused by non drug reasons like pregnancy can be treated by some drugs or drug combinations. In this review approaches used for nausea and vomiting caused by drugs or non drug reasons will be mentioned.

Anahtar Kelimeler

Nausea, vomiting, emesis, drug

Kaynakça

• Kayaalp O. Rasyonel Tedavi Yönünden Tıbbi Farmakoloji, 12th ed. Ankara: Pelikan Yayıncılık; 2009
• Dipiro JT, Talbert RL, Yee GC, et al. Pharmacotherapy- A pathophysiologic approach. Dipiro CV. Nausea and vomiting. New York:The McGraw-Hill Companies Inc;2008; 607-16.
• Naylor RJ, Inall FC. The physiology and pharmacology of postoperative nausea and vomiting. Anaesthesia. 1994;49:Suppl:2-5.
• Cubeddu LX, Hoffmann IS, Fuenmayor NT, et al. Changes in serotonin metabolism in cancer patients: its relationship to nausea and vomiting induced by chemotherapeutic drugs.British Journal of Cancer. 1992;66(1):198-203.
• Minami M, Endo T, Hamaue N, et al. Serotonin and anticancer drug-induced emesis. Yakugaku Zasshi. 2004;124(8):491-507.
• Dede M, Yenen MC, Goktolga U, et al. Kombine oral kontraseptiflerle acil postkoital kontrasepsiyon. Gülhane Tıp Dergisi. 2004;46 (1): 15-19.
• Olgun H, Karacan M, Ceviz N. Çocukluk çağında digoksin intoksikasyonu: 12 vakanın retrospektif incelenmesi. Güncel Pediatri. 2007;5: 87-91.
• Kırılmaz B. Yaşlılarda kardiyovasküler ilaçların etkileşimi ve yan etkileri. Turkish journal of geriatrics. 2010; 107-113.
• Pita-Fernández S, Lombardía-Cortiña M, Orozco- Veltran D,et al. Clinical manifestation sofelderly patients with digitalisin to xicationinthe emergency department. Archives of Gerontology and Geriatrics.2010 Aug 10. [Epub ahead of print]
• Ozkara S. Tüberküloz tedavisi ve hasta takibi. Ankem Dergisi.2001;15: 321-9.
• Gözü O.Tüberküloz ilaç yan etkileri ve klinik yaklaşım.21. Yüzyılda Tüberküloz Sempozyumu ve II. Tüberküloz Laboratuvar Tanı Yöntemleri Kursu, Samsun (http://www.tudader.net/wp-content/uploads/2010/ 04/yanetkiler.pdf).
• Ozen S, Bülbül İ, Soyuçok E. Psikotik özellikli bipolar bozukluğu olan bir hastada valproatın neden olduğu hipoaktif deliryum tabloları. Türk Psikiyatri Dergisi.2010; 21(1)79-84.
• Parkinson Study Group. Pramipexole vs levodopa as initial treatment for Parkinson disease: a randomized controlled trial. Journal of the American Medical Association. 2000;284: 1931-8.
• Rascol O, Brooks DJ, Korczyn AD,et al. A five-year study of the incidence of dyskinesia in patients with early Parkinson's disease who were treated with ropinirole or levodopa study Group. New England Journal of Medicine. 2000;342: 1484–91.
• Stowe RL, Ives NJ, Clarke C.et al. Dopamine agonist therapy in early Parkinson's disease. Cochrane Database System Reviews 2008:16;(2):CD006564.
• Cakmur R. Parkinson Hastalığı ve Medikal Tedavisi. Klinik Gelişim. 53-58.
• Ahmet Kaya. Tip 2 DM'de oral antidiyabetik tedavi. 6. İç Hastalıkları kongresi. 6-12 Ekim 2010 Side/Alanya (http://www.tihud.org.tr/uploads/content/kongre/6/6.1.p df).
• Pergolizzi J, Böger RH, Budd K,et al. .Opioids and the management of chronic severe pain in the elderly: consensus statement of an International Expert Panel with focus on the six clinically most often used World Health Organization Step III opioids (buprenorphine, fentanyl, hydromorphone, methadone, morphine, oxycodone). Pain Practice. 2008;8(4):287-313.
• Umegaki H, Yamamoto A, Suzuki Y,et al. Responses of hypothalamo-pituitary-adrenal axis to a cholinesterase inhibitor. Neuroreport. 2009 Oct 7;20(15):1366-70.
• Öztekin MF. Alzheimer hastalığının tedavisi. Demans Dizisi. 2000;2:66-76.
• Hariri AG, Ceylan E. Depresyonda ilaç tedavisi: Özgün Serotonin Geri Alım Engelleyicileri. Duygudurum Dizisi. 2003;7:339-345.
• Sema Tuncer, Sadık Özmen, Lütfi Yavuz, Aper Yosunkaya, Şeref Otelcioğlu, Alfentanil infüzyonu ile oluşturulan genel anestezinin hemodinami ve uyanma üzerine etkileri. SDÜ Tıp Fakültesi Dergisi. 2000; 7(1); 15-20.
• Küçük N, Yaşar A, Uslu S.İntranazal ketamin ve intravenöz ketorolak trometamin kombinasyonunun postoperatif analjezide etkinliği. Turgut Özal Tıp Merkezi Dergisi.1997;4(3):279-281.
• Leblebicioğlu H.Türkiye Klinikleri Dergisi2004;1-6. (http://www.oocities.org/hakanomu/aminoglikozid.pdf)
• Alıcı S, Çekici S. Malin hastalıklarda bifosfonatların rolü. Van Tıp Dergisi.2002;9(2): 66-72.
• Uğuz Ş, Yurdagül E, Aydın H,et al. İnterferon Alfa Kullanımına Bağlı Psikotik Bozukluk, Klinik Psikiyatri. 2003;6:170-173.
• Çelik G, Kaya A, Çiledağ A. KOAH'da bronkodilator tedavi ve destek tedavileri. TTD Toraks Cerrahisi Bulteni. 2010;1(2) 124-35.
• Adnan ÜNAL, Gülcan ERK, Müge ÖZCAN,et al. Kronik Süpüratif Otitis Media Cerrahisinde Sevofluran ve Propofol Anestezisi. Otoskop. 2000;2: 55-60.
• Cechetto DF, Diab T, Gibson CJ, et al. The effects of propofol in the area postrema of rats. Anesthesia and Analgesia. 2001;92(4):934-42.
• Stephenson J, Davies A. An assessment of etiology- based guidelines for the management of nausea and vomiting in patients with advanced cancer. Support Care Cancer. 2006;14:348–353.
• Simpson K, Spencer CM, McClellan KJ. Tropisetron: an update of its use in the prevention of chemotherapy- induced nausea and vomiting. Drugs. 2000;59(6):1297- 315.
• Yamada T, Tanaka N, Yokoi K,et al.Substance P and anticancer drug-induced emesis].Gan To Kagaku Ryoho. 2007;34(6):903-6.
• Matsuki N. Mechanisms of cytotoxic drug-induced emesis and its prevention. Yakugaku Zasshi. 1996;116 (9):710-8.
• Prevention of chemotherapy- and radiotherapy- induced emesis. Results of the 2004 Perugia International Antiemetic Consensus Conference (MASCC).Annals of Oncology. 2006;17: 20–28.
• Kris MG, Hesketh PJ, Somerfield MR, et al. American Society of Clinical Oncology guideline for antiemetics in oncology: Update 2006. Journal of Clinical Oncology. 2006;24: 2932–47.
• Spinks AB, Wasiak J, Villaneuva EV, Bernath V. Scopolamine for preventing and treating motion sickness. Cochrane Database System Reviews. 2004;3:CD002851.
• Büyükkurt S, Demir SC, Özgünen FT, Evrüke İC, Kadayıfcı O, Güzel AB, Gebelikte Bulantı-Kusma Yakınması Olan Hastanın Değerlendirilmesi ve Tedavi Seçenekleri, Türkiye Klinikleri. 2008;18(2):106-16.
• Kovac AL. Prevention and treatment of postoperative nausea and vomiting. Drugs. 2000;59: 213–43.
• Carlisle JB, Stevenson CA. Drugs for preventing postoperative nausea and vomiting. Cochrane Database System Reviews 2006;3:CD004125.
• Gan TJ, Meyer T, Apfel CC, et al. Consensus guidelines for managing postoperative nausea and vomiting. Anesthesia and Analgesia. 2003;97:62–71.
• Apfel CA, Korttila K, Abdalla M, et al. A factorial trial of six interventions for the prevention of postoperative nausea and vomiting.The New Englandjournal of medicine. 2004;350: 2441–51.
• Wang JJ, Ho ST, Tzeng JI, Tang CS. The effect of timing of dexamethasone administration on its efficacy as a prophylactic antiemetic for postoperative nausea and vomiting. Anesthesia and Analgesia. 2000;91:136–139.
• Emend (fosaprepitant dimeglumine) capsules [package insert Whitehouse Station, NJ: Merck & Co, June 2006.
• Kovac AL, O'Connor TA, Pearman MH, et al. Efficacy of repeat intravenous dosing of ondansetron in controlling postoperative nausea and vomiting: A randomized, double-blind, placebo-controlled multicenter trial. Journal of Clinical Anesthesia. 1999;11: 453–9.
• Kreisler NS, Spiekermann BF, Ascari CM, et al. Small- dose droperidol effectively reduces nausea in a general surgical adult patient population. Anesthesia and Analgesia. 2000;91: 1256–61.
• Kris MG, Hesketh PJ, Somerfield MR, et al. American Society of Clinical Oncology guideline for antiemetics in oncology: Update 2006. Journal ofClinical Oncology. 2006;24:932–2947.
• Spitzer TR, Friedman CJ, Bushnell W, et al. Double- blind, randomized, parallel-group study on the efficacy and safety of oral granisetron and oral ondansetron in the prophylaxis of nausea and vomiting in patients receiving hyperfractionated total body irradiation. Bone Marrow Transplant. 2000;26:203–210.