DRAPETOMANİA BAĞLAMINDA SAĞLIK HİZMETLERİNDE ÇALIŞAN VE YÖNETİCİ İLİŞKİSİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 1, 17 - 25, 01.08.2019

İzzet Erdem

Öz

Drapetomania ilk defa
Amerika’lı doktor Samuel A. Cartwright tarafından Amerika’da zenci köleleri
kontrol altında tutmak için kavramlaştırılmış ve zamanın tıp literatürüne
ruhsal bir hastalık olarak sokulmuştur. Bu kavram kölenin kaçma arzusu ya da
kölenin efendisinden kaçma hastalığı olarak tanımlanmaktadır. Sağlık
hizmetlerinde söz konusu hastalar ve hayatları olduğundan kurum içinde ast üst
ilişkisi ve kişiler arası iletişim de meseleyi daha önemli hale getirmektedir.
Ayrıca çalışanın moral ve motivasyonu da verimlilik ve performans açısından bir
diğer önemli konudur. Bu çalışmada sağlık hizmetlerinde işgörenlerin
yöneticilerden kaçma davranışı drapetomania kavramı çerçevesinde incelenmeye
çalışılmıştır. Araştırma kapsamında Aksaray il ve ilçelerinde Kamu Hastaneleri
Birliği’ne bağlı farklı hastanelerde görev yapan yedi sağlık çalışanı ile
birebir görüşme yapılmıştır. Görüşmeler neticesinde çalışanların yöneticilerden
başlıca kaçınma sebeplerinin aşırı iş yükleme, yöneticinin çalışanın işine
gereksiz müdahalesi ve kendi yapması gereken işi astına yıkması olduğu sonucuna
varılmıştır. Ayrıca sağlık çalışanlarının kaçınma davranışlarının
“drapetomania” da olduğu gibi zihinsel bir hastalık olmadığı, organizasyonda
normal kabul edilebilecek bir davranış olduğu sonucuna varılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Drapetomania, Efendi-Köle, Hastane Çalışanları

Kaynakça

• Bankole, K.,(1998), Slavery And Medicine, Enslavement And Medical Practics in Antebellum Louisiana, New York/London: Garland Publishing.Cam, E., (2004), “Çalışma Yaşamında Stres Ve Kamu Kesiminde Kadın Çalışanlar”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 1(1): 1-10.Can, A. ve Alparslan, A. M., (2012), “Hemşireler Neden Sessiz Kalırlar? Bir İçerik Analizi Çalışması”, içinde R. Erdem, R. Çelik, E. Akkaş, N. Bardak (Ed.), 6. Sağlık ve Hastane İdaresi Kongresi Bildiri Kitabı, (ss. 261-266), 13-15 Eylül 2012, Isparta.Demirel, Y., (2009), “Örgütsel Adaletin Yönetici-Çalışan İlişkileri Üzerine Etkisi: Farklı Sektör Çalışanlarına Yönelik Bir Araştırma”, Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 9(17):137-154.Hodges, F. M., (1999), “The History of Phimosis From Antiquity to the Present” in G. C. Denniston, F. M. Hodges et al., (Eds.), Male and Female Circumcision: Medical, Legal, Ethical Consirerations in Pediatric Practice (pp. 37-.62.), New York: Cluwer Academic /Plenum Publishers.Jackson, Y. (Ed.). (2006). Encyclopedia of Multi CulturalPsychology, London& New Delhi: Sage Publications.Kırcı, A., (2013), Sağlık Çalışanlarının Motivasyonunu Etkileyen Faktörler, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sağlık Kurumları İşletmeciliği Anabilim Dalı, Ankara.Lucas, M., (1991), “Management Style And Staff Nurse Job Satisfaction”, Journal of Professional Nursing, 7(2):119-125.Özen, S., (1994), “Sağlık ve Sosyokültürel Yapı Değişkenleri”, Sosyoloji Dergisi, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları: 333-145.Sökmen, A. ve Ekmekçioğlu, E. B., (2013), “Yönetici Etik Davranışının Sınır Birim Çalışanlarının Motivasyon ve İş Tatmini Üzerindeki Etkisi: Adana’da Bir Araştırma”, İşletme Araştırmaları Dergisi, 5(4):87-104.Şahin, A., (2010), “Örgüt Kültürü-Yönetim İlişkisi ve Yönetsel Etkinlik”, Maliye Dergisi, 159 (Temmuz-Aralık):21-35.Şenol, Ş., (2012), Araştırma ve Örnekleme Yöntemleri, 1. Basım, Ankara: Nobel Yayınları.Tengilimoğlu, D. ve Yiğit, A., (2005), “Hastanelerde Liderlik Davranışlarının Personel İş Doyumuna Etkisi”, Hacettepe Sağlık İdaresi, 8(3):374-400.Verhagen, P., (2012), E-Study for Religion and Psychiatry: Beyond Boundaries: Medicine Cram 101 Textbook Reviews.Yalçın, B. ve Begüm, Ü., (2012), “Özel Hastanelerde Görevli Hemşirelerin Sessiz Kaldığı Konular ve Sessiz Kalma Nedenleriyle İlişkili Faktörler” Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 9(2):42-50.