İlköğretimde Taşımalı Eğitim Uygulamasında Karşılaşılan Sorunların Analizi

Yıl 2022, , 472 - 512, 15.11.2022

Menekşe Eskici , Maide Küçükkarış

https://doi.org/10.29250/sead.1163617

Öz

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’ de yaşanan “Taşımalı Eğitim” sorunları üzerine yapılan çalışmaları doküman analizi yöntemi ile tespit ettikten sonra mevcut sorunları kategorilere ayırıp belirtilme sıklıklarını ortaya koymaktır. Bu şekilde sorunlardaki yığılmaları görerek genel bir bakış açısı kazanmış toplum farkındalığı oluşturmaktır. Doküman analiz yöntemi ile elde edilen veriler tablolar yardımı ile yorumlanmıştır. Elde edilen verilerin değerlendirilmesinde içerik analizi tekniği kullanılmakla birlikte; çalışma, var olan bir durumu ortaya çıkarmaya yönelik olduğundan betimsel bir çalışmadır. Çalışma grubunu YÖK-Ulusal Tez Merkezi ve Dergipark veri tabanında yer alan, 21 adet makale ve 12 adet tez oluşturmaktadır. Çalışmada karşılaşılan sorunlar “ulaşım”, “okul-veli ilişkisi”, “dersler”, “beslenme”, “okula uyum” ve “ekonomi” kategorilerine ayrılarak sınıflandırılmıştır. Ulaşım kategorisinde 23 farklı sorun, okul-veli ilişkisi kategorisinde 8 farklı sorun, dersler kategorisinde 7 farklı sorun, beslenme kategorisinde 7 farklı sorun, okula uyum kategorisinde 5 farklı sorun, ekonomi kategorisinde 5 farklı sorun gözlenmektedir. En fazla farklı sorun barındıran kategori ‘ulaşım’ dır. Taşımalı eğitim sorunlarının 6 kategoriye ayrıldığı görülmektedir. Ulaşım kategorisinin sorun belirtilme sıklığı 121, Okul-veli ilişkisi kategorisinin sorun belirtilme sıklığı 40, Dersler kategorisinin sorun belirtilme sıklığı 35, Beslenme kategorisinin sorun belirtilme sıklığı 35, Okula Uyum kategorisinin sorun belirtilme sıklığı 25, Ekonomi kategorisinin sorun belirtilme sıklığı 8’ dir. ‘Taşıma araçlarına yolcu alınması’ (12) en çok belirtilen sorundur. ‘Servis şoförlerinin yeterli eğitime sahip olmaması’ (11) ve ‘İklim şartlarının olumsuz etkileri’ (11) sorunları ikisi de aynı belirtilme sıklığı ile ikinci en çok belirtilen sorunlar sıralamasına girmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Taşımalı Eğitim, Taşımalı Eğitim Sorunları, Taşımalı Öğrenci, Transported students

Analysis on the Problems Encountered in the Application of Transported Education in Primary Education

Öz

The aim of this study is to investigate the studies conducted on the "Transported Education" problems experienced in Turkey by document analysis method, to categorize the existing problems and to reveal the frequency of their being mentioned. In this way, it is to create public awareness that has gained a general perspective by seeing the accumulation of problems. The data obtained by the document analysis method were interpreted with the help of tables. In the evaluation of the data obtained the content analysis technique is used; yet, the study is a descriptive study as it aims to shed light on the existing situation. In the study 21 articles and 12 theses published in the YÖK-National Thesis Center and Dergipark database were scrutinized. The problems encountered in the study were classified into categories such as "transportation", "school-parent relationship", "courses", "nutrition", "adaptation to school" and "economy". It is observed that there are 23 different problems in the transportation category, 8 in the school-parent relationship category, 7 in the lessons category, 7 in the nutrition category, 5 in the school adaptation category, and 5 in the economy category. The category with the most different problems is 'transportation'. It is seen that transported education problems are divided into 6 categories. Frequency of problems reported for transportation category is 121, frequency of school-parent relationship category is 40, problems reported for courses category is 35, frequency of nutrition category is 35, school adaptation category is 25, economy category is 8. 'Taking passengers to transport vehicles' (n 12) is the most frequently cited problem. The other second most mentioned problems with the same frequency in the list are of 'lack of adequate training of service drivers' (n 11) and 'negative effects of climate conditions' (n 11).

Anahtar Kelimeler

Transported Education, Transported Education Problems, Transported students

Kaynakça

• Akgül, P. & Yılmaz, M. (2021). Türkiye’de 2005-2020 yılları arasında taşımalı eğitim uygulamasına yönelik yapılmış ve ulusal tez merkezinde erişime açık olan lisansüstü tezlerin içerik analizi. International Social Sciences Studies Journal, 7(85), 3061-3074
• Akkır, R. (2020). Taşımalı ilköğretim okullarının maliyeti ve sorunları (Denizli-Acıpayam ilçesi örneği). Tezsiz Yüksek Lisans Dönem Projesi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Aktaş, A. M. (2022). Öğretmenlerin taşımalı eğitim uygulaması hakkındaki görüşleri. Tezsiz Yüksek Lisans Projesi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Akyol, A. (2016). Denizli İli–Honaz İlçesinde taşımalı ilköğretim. Tezsiz Yüksek Lisans Projesi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Argon, T. & Kıyıcı, C. (2012). İlköğretim kurumlarında ailelerin eğitim sürecine katılımlarına yönelik öğretmen görüşleri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (19), 80-95.
• Arı, A. (2003). Taşımalı ilköğretim uygulaması (Uşak örneği). Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(1). 101-115.
• Aycan, N., & Cankurt, S. (2005). Taşımalı İlköğretimin Bazı Sorunları:" Kütahya/Aslanapa-Tavşanlı İlçeleri Örneği". Çağdaş Eğitim Dergisi, 30(319), 14-19.
• Aydin Timur, H. (2017). Taşımalı eğitim sistemi uygulamasının öğretmen görüşlerine göre incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi.
• Aydın, A. (2000). Zorunlu temel eğitim uygulaması ve çözüm bekleyen sorunlar. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(8), 98-103.
• Bakırcı, M. (2019). Ulaşım ve Coğrafya: Türkiye’de Ulaşım Coğrafyası Literatür Analizi. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 17(34), 381-420.
• Bilek, E. & Kale, M. (2012). Taşıma Merkezi Okullarda Görev Yapan Öğretmenlerin Görüşlerine Göre Taşımalı Eğitim Uygulaması. Gazi University Journal of Gazi Educational Faculty (GUJGEF), 32(3). 609-632.
• Bohn, A.P. & Sleeter, C.E. (2000). Multicultural education and the standards movement: A report from the field. Phi Delta Kappan, 82(2), s.156-161. 13 Haziran 2022 tarihinde ProQuest veritabanından alınmıştır.
• Budak, Y. (2009). Mesleki eğitimde ihtiyaç analizi ve işlevsel eğitim programı. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 245, 65-75.
• Can, M. C. (2022). Köy okullarında yaşanan sorunlar ve taşımalı eğitime yönelik veli, öğretmen ve yönetici görüşleri. Tezsiz Yüksek Lisans Projesi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Çavuşoğlu, D. & Dönmez, B. (2018). Yönetici, öğretmen, öğrenci ve veli görüşlerine göre Pazarcık’ta taşımalı eğitim uygulaması. Journal of Theoretical Educational Science, 11(4), 646-675.
• Cesur, A. (2021). Fırsat Eşitliği Temelinde Taşımalı Eğitim Uygulaması: Kızılırmak İlçesi Örneği. 9. Türkiye Lisansüstü Çalışmaları Kongresi - Bildiriler Kitabı-IV, 125-137.
• Çetinkaya, M., & Üzümcü, M. (2021). Taşımalı eğitim üzerine yapılan çalışmaların incelenmesi. Siirt Eğitim Dergisi, 1(2), 1-16.
• Cinoğlu, M., Öztürk, M., & Demir, H. (2014). Birecik’te taşımalı eğitim uygulamalarının incelenmesi. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 211-229.
• Cırık, İ. (2008). Çok Kültürlü Eğitim ve Yansımaları/Multıcultural Education and Its Reflectıons. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi(H.U. Journal of Education), 34(27)-40.
• Claes, B. (2010). Transition to kindergarten: The impact of preschool on kindergarten adjustment. (Master Thesis). Alfred University. New York.
• Çoban, S., Karaman, G.S., Doğan, T. (2010). Öğretmen Adaylarının kültürel Farklılıklara Yönelik Bakış Açılarının Çeşitli Demografik Değişkenlere Göre İncelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Dergisi, 1(1), 125-131
• Creswell J.W. (2017). Nitel Yöntemler. Yüksel DEDE (Ed.), Araştırma deseni nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları (s.183-213). Ankara: Eğiten Kitap Yayıncılık.
• Delara, E. W. (2008). Bullying and aggression on the school bus: School bus drivers' observations and suggestions. Journal of School Violence, 7(3), 48-70.
• Demir Başaran, S. ve Narinalp Yıldız, N. (2017). Türkiye’de ortaokullarda uygulanan destekleme ve yetiştirme kurslarına ilişkin öğretmen görüşleri. International Journal Of Eurasia Social Sciences, 8(29), 1152-1173.
• Ekici, S. (2018). Taşımalı eğitimde 5. 6. 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin ulaşım ve beslenme ile ilgili görüşleri (Denizli İli Çal İlçesi örneği). Tezsiz Yüksek Lisans Projesi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Elagöz, Z. (2022). Eğitim Yöneticileri ve Öğretmenlerin Taşımalı Eğitim Kapsamındaki Öğrencilerin Eğitim Öğretim Motivasyonlarını Artırıcı Çalışmalarının Öğrenci Başarısına Etkisinin İncelenmesi. Academic Social Resources Journal, 7(39), 766-776.
• Elçiçek, Z. & Kaplan, U., (2021). Taşımalı eğitim uygulamalarına yönelik öğretmen değerlendirmeleri. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(27), 202-219.
• Erdoğan, Ç., & Demirkasımoğlu, N. (2010). Ailelerin eğitim sürecine katılımına ilişkin öğretmen ve yönetici görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 3(3), 399-431.
• Galliger, C. C., Tisak, M. S., & Tisak, J. (2009). When the wheels on the bus go round: Social interactions on the school bus. Social Psychology of Education, 12(1), 43-62.
• Göksoy, S. (2013). Türkiye ve Avrupa birliği ülkelerinde zorunlu eğitim uygulamaları. Asya Öğretim Dergisi, 1(1), 30-41.
• Gülmez, E. (2020). İlkokullarda taşımalı eğitim uygulamasına yönelik görüşler (Denizli İli Buldan ilçesi örneği). Milli Eğitim Dergisi, 49(228), 437-461.
• Haşhaş, Y. (2022). Taşımalı eğitimde yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri (Denizli ili-Tavas ilçesi). Tezsiz Yüksek Lisans Projesi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Henderson, B. (2009). The School Bus: A Neglected Children’ s Environment. Journal of Rural Community Psychology, 12(1), 1-11.
• İlhan Uryan, H. (2021). Okulların fiziki ve donatım yeterliklerine yönelik okul yöneticilerinin görüşleri. Tezsiz Yüksek Lisans Projesi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• İnan, M. & Demir, M. (2018). Eğitimde fırsat eşitliği ve kamu politikaları: Türkiye üzerine bir değerlendirme. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(2), 337-359.
• Işık, H., & Maya, İ. (2003). Taşımalı ilköğretim uygulaması ve bu uygulamaya son verilmesiyle ilgili veli görüşleri. Gazi Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 11(2), 285-296.
• İyibaş, M. A. (2017). Taşımalı eğitim: Öğretmen ve öğrenci görüşleri. Tezsiz Yüksek Lisans Projesi, Mardin Artuklu Üniversitesi, Mardin.
• Kahraman, P. B., Şen, T., Alataş, S., & Tütüncü, B. (2018). Okul öncesi dönemde okula uyum sürecine ilişkin öğretmen görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 681-701.
• Karakütük, M. (1996). Taşımalı ilköğretim uygulaması ve sorunları: “Sincan ilçesi örneği”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Karasar, N. (2020). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar ilkeler teknikler, Ankara. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kaya, A., & Aksu Bilgin, M. (2009). Fırsat ve olanak eşitliğinin sağlanmasında bir adım olarak taşımalı eğitim. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik), 8(27), 177-189.
• Kaya, İ. (2010). Taşımalı eğitimin yönetimi ve sorunları: Adıyaman ili örneği. Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Kaya, N. Ç. (2006). Taşımalı eğitim programındaki ilköğretim öğrencilerinin durumları: Silopi köyleri örneğinde bir sosyal değerlendirme. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 46(2), 105-116.
• Kiral, B. (2020). Nitel bir veri analizi yöntemi olarak doküman analizi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 170-189.
• Küçüksüleymanoğlu, R. (2006). Taşımalı eğitim (Bursa ili örneği). İlköğretim Online, 5(2), 16-24.
• Millî Eğitim Bakanlığı (2012). 12 yıllık zorunlu eğitim: Sorular-cevaplar. Erişim adresi: http://www.meb.gov.tr/duyurular/duyurular2012/12Yil_Soru_Cevaplar.pdf
• Millî Eğitim Bakanlığı Taşıma Yoluyla Eğitime Erişim Yönetmeliği (26.02.2022-29116 sayılı RG).
• Örs, Ç., Erdoğan, H., & Kipici, K. (2013). Eğitim yöneticileri bakış açısıyla 12 yıllık kesintili zorunlu eğitim sistemi. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 131-154.
• Ozan, Ö. (2015). Kırsal eğitim ortamlarının bilgi ve iletişim teknolojileri yoluyla iyileştirilmesi: Eskişehir taşımalı ilköğretim uygulaması örneği. Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Öztürk, H. (2014a). İlkokul ve ortaokullarda öğrenim gören öğrencilerin velilerinin taşımalı eğitime ilişkin görüşleri. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), 205-224.
• Öztürk, H. (2014b). Küreselleşme ve Ağ Toplumları Odağında Bilgi ve İletişim Teknolojileri ile Eğitim. Bartın University Journal of Faculty of Education, 3(1), 224-237.
• Polat, İ., & Kılıç, E. (2013). Türkiye’de çok kültürlü eğitim ve çok kültürlü eğitimde öğretmen yeterlilikleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 352-372.
• Recepoğlu, E. (2009). Taşımalı ilköğretim uygulaması ve karşılaşılan sorunlar: Kastamonu ili örneği. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(2), 427-444.
• Recepoğlu, E. (2013). Türkiye’de taşıma ve taşıma araçları ile ilgili sorunlara ilişkin yönetici, öğretmen, öğrenci ve araç sürücülerinin algıları. Cumhuriyet International Journal of Education, 2(2), 123-144.
• Şahban, B. (2016). Taşımalı eğitim sistemine ilişkin veli görüşleri (Merkezefendi ilçesi Göveçlik mahallesi örneği). Yayımlanmamış Tezsiz Yüksek Lisans Projesi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Şahin, B., Bozkurt, A., & Karabekiroğlu, K. (2018). Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Olan Çocuklarda Uyku Sorunları. Düzce Medical Journal, 20(3), 81-86.
• Şahin, S., & Avan, Y. Öğrencilerin güvenli taşınmasında sorunlar ve çözüm önerileri. Journal of Institute of Economic Development and Social Researches, 4(10), 440-447.
• Şan, A. (2012). İlköğretimde taşımalı eğitim öğrencilerinin sorunları. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Seçer, M., & Yanpar Yelken, T. (2009). İlköğretim 6.-7.-8. sınıf öğrencilerinin taşımalı eğitimde karşılaştığı sorunlar (Gülnar örneği). İlköğretim Online, 8(1), 2-13.
• Selçuk, Z., Palancı, M., Kandemir, M., & Dündar, H. (2014). Eğitim ve bilim dergisinde yayınlanan araştırmaların eğilimleri: İçerik analizi. Eğitim ve Bilim, 39(173). 428-449.
• Sims, B. K. (2014). Driving and thriving: School bus drivers and the behavior management strategies they use (Doctoral dissertation). Retrieved from ProQuest Dissertations and Theses database. (UMI No. 3582994)
• Şimşek, A., & Büyükkıdık, S. (2017). Öğretmen ve Öğrenci Görüşleriyle Taşımalı Eğitim Uygulaması Değerlendirilmesi: Bozova İlçesi Örneği. Ilkogretim Online, 16(1), 15-34.
• Soğancı, Y. (2022). Taşımalı eğitimde yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri (Denizli ili-Çardak ve Bozkurt ilçeleri). Tezsiz Yüksek Lisans Projesi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Sümer, N. (1998). Bİr kül tür ürünü olarak hukuk. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 38(1-2), 314-321.
• Tiyek, R. (2014). Oryantasyon Eğitim Programı Etkinliğinin Değerlendirilmesi: Bir Araştırma. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi , 5(1) , 335-353 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/jiss/issue/25892/272849
• Topçu, R., & Çoruh, E. (2021). 2008-2018 Yılları Arasında Türkiye’de Trafik Kazaları. In International Conference on Design Research and Development , 15(18), 21-28.
• Tümkaya, S., & Ulum H. (2020). Taşıma yoluyla eğitime erişim uygulamasında ailelerin eğitim sürecine katılımına ilişkin öğretmen ve veli görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(2), 853-868.
• Tuna, A., Biber, A. Ç., Polat, A. C., Altınok, F., & Küçükoğlu, U. (2017). Ortaokullarda uygulanan destekleme ve yetiştirme kurslarına dair öğrenci görüşleri. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(23), 103-119.
• Turan, S. (2011). Taşımalı ilköğretim uygulamasında karşılaşılan güçlükler (Zonguldak ili örneği). Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Uraslu, T. (2017). Taşımalı İlkokullarda Müdürlerin Karşılaştıkları Sorunların Belirlenmesi. Tezsiz Yüksek Lisans Dönem Projesi, Uluslararası Liderlik Eğitimi Dergisi, 1(1), 40-43.
• Uslu, Ö. (2017). İlköğretimde taşımalı eğitim uygulaması. Tezsiz Yüksek Lisans Dönem Projesi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Yavuzarslan, H., Sağ, M., Çakmak, N. N., Ceylan, G., Şenoğlu, Ö., & Semercı, Ç. (2019). Taşımalı eğitime yönelik öğrenci görüşleri: Bartın il merkezi örneği. Bartın Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 1-11.
• Yeşilyurt, M., & Orak, S. (2007). İlköğretimde taşımalı eğitim araştırması Van il merkezi örneği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6(19), 197-213.
• Yıldırım, A.& Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, (11. Baskı), Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız, R. (2017). Toplumsal Kuralların Ahlaki Temeli:" Öyle Eyle ki...". Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 7(15), 98-108.
• Yurdabakan, İ., & Tektaş, M. (2013). Taşımalı ilköğretim öğrencilerinin taşımalı eğitime ilişkin görüşleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(3), 511-527.
• Yurtbakan, E., & Altun, T. (2016). Taşımalı eğitimle öğrenim gören öğrencilerin başarılarına ilişkin eğitimcilerin görüşleri. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi (IBAD), 3(2), 753-768.
• Zars, B. (1998). Long rides, tough hides: Enduring long school bus rides. The Rural School and Community Trust. ERIC - ED432419 - Long Rides, Tough Hides: Enduring Long School Bus Rides., 1998. Retrieved 18 Ağuatos 2022.