Okul Öncesi Öğretmenlerinin Özel Gereksinimli Çocuklara Yönelik Sosyal Kabulleri İle Kaynaştırma Yeterlikleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2025, Sayı: Kongre Özel Sayısı (Ö4), 68 - 77, 29.06.2025

Büşra Nur İnan Bünül , Esra Macaroğlu Akgül

Öz

Bu araştırmada okul öncesi öğretmenlerinin sosyal kabulleri ile kaynaştırma uygulamalarına yönelik yeterlilikleri arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırmanın yöntemi olarak yakınsayan paralel desen kullanılmıştır. Bu desen kapsamında nitel ve nicel veriler eş zamanlı olarak toplanmış, ayrı ayrı yorumlanmış ve en sonunda birleştirilerek aralarındaki ilişki incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu İstanbul ilinde okul öncesi öğretmeni olarak görev yapan 59 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırma verilerini toplamak için ‘’Özel Gereksinimli Bireylere Yönelik Öğretmen Sosyal Kabul Ölçeği’’,’’Yapılandırılmış Görüşme Formu’’ ve ‘’Demografik Bilgi Formu’’ kullanılmıştır. Verilerden görüşme formları MaxQda24 programına yüklenmiş açık kodlama tekniği ile kodlanmış ve tematik analiz yöntemi ile analizlenmiştir. Ölçek verileri ölçek puan aralığı formülasyonu ile yorumlanmıştır. Araştırmaya katılan öğretmenlerin sosyal kabulleri düşük, orta ve yüksek olmak üzere üç düzeyde incelenmiştir. Araştırma sonucunda araştırmaya katılan öğretmenlerin sosyal kabul düzeyleri arttıkça kaynaştırma yeterliklerinden sınıf ortamı uyarlamaları, etkili öğretim yöntemleri ve BEP sürecine yönelik becerilerinde bir artış olduğu görülmüştür. Bunun yanı sıra duygularını farkındalıkla açıklayabilme becerileri yorumlanırken bir farklılık görülmemiştir.

Anahtar Kelimeler

kaynaştırma yeterliliği , okul öncesi eğitim , sosyal kabul , özel gereksinim

Kaynakça

• Aktan, O. (2018). Kaynaştırma eğitiminde takım destekli bireyselleştirme tekniğinin öğrencilerin ders başarısı derse karşı tutum ve sosyal kabul düzeylerine etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Aktan, O., Budak, Y., & Botabekovna, A. B. (2019). İlkokul öğrencilerinin kaynaştırma öğrencilerine yönelik sosyal kabul düzeylerinin belirlenmesi: Bir karma yöntem çalışması. İlköğretim Online, 18(4), 1961–1979.
• Babaroğlu, A. (2018). Eğitim ortamları açısından okul öncesi eğitim kurumları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(3), 1313–1330.
• Başaran, S. T., & Ulubey, Ö. (2018). 2013 okul öncesi eğitim programının değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 51(2), 1–38.
• Çarıkcı, K., Meral, H., Berkil, S., Çalışır, A., Önal, L., & Arslan, Ö. (2024). Nitel araştırmalarda tematik analiz. Socrates Journal of Interdisciplinary Social Studies, 10(37), 127–140.
• Gezer, M. S. (2017). Sınıfında kaynaştırma öğrencisi bulunan okul öncesi öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine yönelik rol algılarının belirlenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Kardeş, S., & Taşkın, N. (2020). Okul öncesi öğretmen adaylarının özel gereksinimli çocuklara yönelik algıları. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(1), 51–73.
• Kıldan, A. O. (2007). Okulöncesi eğitim ortamları. Kastamonu Education Journal, 15(2), 501–510.
• Toraman, S. (2021). Karma yöntemler araştırması: Kısa tarihi, tanımı, bakış açıları ve temel kavramlar. Nitel Sosyal Bilimler, 3(1), 1–29. Retrieved from https://doi.org/10.47105/nsb.847688
• Turhan, C. (2015). Kaynaştırma uygulaması yapılan ilköğretim okuluna devam eden normal gelişim gösteren öğrencilerin kaynaştırma uygulamasına ilişkin görüşleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Yılmaz, Ş. Ş. (2023). Okul öncesi çocukların değer düzeyleri ile prososyal davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi, İstanbul.
• Yüksel, B., Oğur, Ö., & İşbilir, A. (2020). Okul öncesi öğretmenlerinin bireyselleştirilmiş eğitim programı (BEP) yeterlikleri: Bir karma yöntem çalışması. Asya Studies, 4(14), 1–17.