TÜRKİYE’DE OKUL ÖNCESİ DÖNEMDEKİ ÇOCUKLARIN DİL GELİŞİMİNE YÖNELİK YAPILAN LİSANSÜSTÜ TEZLERİN İNCELENMESİ

Yıl 2022, Sayı: Özel Sayı (Ö1), 11 - 20, 31.03.2022

Aysun Seven Uzun

Öz

Dil insanı diğer canlılardan ayıran en önemli iletişim aracıdır. İnsan hayatının en kritik dönemi olan okul öncesi dönemde dil gelişimi hem birçok gelişim alanını etkiler hem de birçok faktörden etkilenmektedir. Bu çalışma 2000 ve sonrası yıllarda Okul Öncesi Çocukların Dil Gelişimi alanında yapılan lisansüstü tezlerin yıl, tür, çalışmanın yürütüldüğü üniversite, çalışma grubu, araştırmada kullanılan yöntem, ölçek ve tezlerdeki ele alınan konular açısından mevcut eğilimlerini ortaya çıkarmak amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın evrenini YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanında yer alan dil gelişimi konu başlığı ile arşivlenen 88 lisansüstü tez oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi ölçüt örneklemeye göre belirlenmiş olup 2000 ve sonrası yıllarda okulöncesi çocuklarda dil gelişimi üzerine yapılmış 32 yüksek lisans tezi ve 6 doktora tezi olmak üzere toplam 38 lisansüstü tezden oluşmaktadır. Betimsel doküman (içerik) analizi yöntemi kullanılan araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen doküman inceleme formu kullanılmıştır. Araştırma sonucunda yapılan çalışmaların çoğu yüksek lisans tezi olup araştırmaların çoğunda nicel çalışmalara yer verilmiştir. Bu nedenle derinlemesine bilgi elde etmek amacıyla nitel ve nicel çalışmaların bir arada olduğu doktora düzeyinde çalışmaların yapılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Okul öncesi dönem, dil gelişimi, betimsel doküman analizi

Kaynakça

• Akyar, D., Sarıkaya, R., (2020). Türkiye’deki Girişimcilik Kavramına Yönelik Eğitim Alanında Yapılan Lisansüstü Tezlerin İçerik Analizi. Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(3), 979-1018.
• Bayam, A., (2017). 2-6 Yaş Arasındaki Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Çocuklara Uygulanan Oyun Seansının Sosyal Beceri Ve Dil Gelişiminde Yol Açtığı Değişimin İncelenmesi. Beykent Ünı̇versı̇tesı̇, Sosyal Bı̇lı̇mler Enstı̇tüsü, Psı̇kolojı̇ Anabı̇lı̇m Dalı, Klı̇nı̇k Psı̇kolojı̇ Bı̇llı̇m Dalı, Yüksek Lisans Tezi
• Şimşek, Z., C., (2017). Farklı Kitap Okuma Tekniklerinin 48-66 Ay Grubu Çocuklarının Dil Gelişimine Olan Etkileri. Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İlköğretim Anabilim Dalı, Okul Öncesi Eğitim Bilim Dalı, Doktora Tezi
• Yavuzer, H. (2016). Çocuk Psikolojisi. 39. Baskı. Remzi Kitabevi A.Ş.: 227. İstanbul
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlere Nitel Araştırma Yöntemleri (11.Baskı). Ankara:Seçkin Yayıncılık.
• T.C. Millî Eğitim Bakanlığı Temel Eğitim Genel Müdürlüğü Okul Öncesi Eğitimi Programı, Ankara, 2013