MODERN ÇOCUKLUĞA BAKIŞ: NEİL POSTMAN DEĞERLENDİRMESİ

Yıl 2022, Sayı: Özel Sayı (Ö1), 314 - 328, 31.03.2022

Duygu Yalman Polatlar Çiğdem Karakaya Akçadağ Halime Nur Sezer Kerime Meryem Özmen Mehmet Hanifi Akyüz Nermin Bilici Zeynep Özdoğru

Öz

Çocukluk her zaman var mıydı? Bir kurgu muydu çocukluk? Yoksa Rönesans’ın büyük icatlarından biri miydi? On altıncı yüzyıldan bu yana, inceltilip geliştirilerek gelen çocukluk, toplumsal kurguların süreğen olmadığı günümüzde yok oluşunu mu yaşıyor? Yaşadığı dönemin ilerisinde bir öngörüye sahip olan Neil Postman tarihsel süreç içinde değerlendirdiği çocukluk kavramını farklı bakış açılarıyla ele almış ve alana önemli bir katkı sağlamıştır. Bu araştırma yazarın çocuk ve medya üzerine yazdığı iki kitabında çocukluk bağlamını nasıl ele aldığını değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması deseninde, doküman analizi tekniği kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Seçilen dokümanlar amaçlı örnekleme ile belirlenmiştir. Bu kapsamda yazarın ülkemizde yayınlanan “Çocukluğun Yokoluşu” ve “Televizyon: Öldüren Eğlence” adlı kitapları çalışmaya dahil edilmiştir. Her bir kitap için çocukluk kavramıyla ilişkili kavramlar içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Araştırma kapsamında frekans paylaşımına gidilmemiş, kavramsal boyut dikkate alınmıştır. Yapılan analizler sonucunda; “Çocukluğun Yokoluşu” kitabından; “fark edilen çocukluk, tüketilen çocukluk, hukuk, eğitim, aile, eğlence-televizyon” temaları; “Televizyon: Öldüren Eğlence” kitabından; “eğitim, aile, eğlence” temaları ortaya çıkmıştır. İki kitapta benzer ve farklı birçok temanın olduğu; kitaplarda “çocukluğun değişen ve dönüşen” yapısına dikkat çekildiği görülmüştür. Bu çalışmanın ileride çocukluk üzerine yapılacak çalışmalara ışık tutması ve Neil Postman’ın eserlerindeki çocukluğu farklı bir bakış açısı ile değerlendirerek alanyazına katkı sağlaması umulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Postman, çocukluk, televizyon, medya, eğitim

Kaynakça

• Altay, D. (2005). Küresel Köyün Medyatik Mimarı Marshall McLuhan. (Kadife Karanlık: 21. Yüzyıl İletişim Çağını Aydınlatan Kuramcılar içinde Ed: Rigel, N.). Su Yayınevi.
• Patton, M. Q. (2018). Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri. (Çeviri Ed: Bütün, M., Demir, S. B.). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş. (2012). Örnekleme Yöntemleri. Ankara Üniversitesi Açık Ders Notları. (http://cv.ankara.edu.tr/duzenleme/kisisel/dosyalar/21082015162828.pdf, E. T.: 16.01.2022)
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (22.Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Baudrillard, J. (2021). Tüketim Toplumu. (16. basım). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Creswell, J. W. (2013). Nitel Araştırma yöntemleri. S. Bütün ve S. B. Demir (Çev. Ed.). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Connelly, L. M. (2016). Trustworthiness in qualitative research. Medsurg Nursing, 25(6), 435-437.
• Çalışır, G., Uncu, G. & Ünal, A. M. (2019). Çocukların Cinsiyet Değişkenine Bağlı Olarak Çizgi Film İzleme Alışkanlıkları Üzerine Bir Araştırma. (Geleneksel Medya ve Çocuk içinde Ed: Kırık, A. M.). İstanbul: Çizgi Kitabevi Yayınları.
• Debord, G. (2021). Gösteri Toplumu. (12.baskı). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Hood, W. F. (1983). Philosophy and Technology: Readings in the Philosophical Problems of Technology, ed. C. Mitcham, R. Mackey, New York: Free Press.
• İnal, K. (2007). Çocuğun Örselenen Dünyası. Ankara: Sobil Yayınları.
• Karataş, Z. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(1), 62-80.
• Mares, M-L. & Pan, Z. (2013). Effects of Sesame Street: A meta-analysis of children's learning in 15 countries. Journal of Applied Developmental Psychology 34(3), 140-151.
• Marshall, C. and Rossman, G. B. (2014). Designing qualitative research. Sage publications.
• Merriam-Webster Sözlük (2022). https://www.merriam-webster.com/dictionary/edutainment (E.T.: 16.01.2022)
• McLuhan, M., Fiore, Q. (2019). Yaradanımız Medya: Medyanın Etkileri Üzerine Bir Keşif Yolculuğu. İstanbul: Nora Kitap.
• McLuhan, M. ve Powers, B. R. (2020). Global Köy: 21.yüzyılda yeryüzü yaşamında ve medyada meydana gelecek dönüşümler. (2.baskı). İstanbul: Scala Yayıncılık.
• Özcan, Ö. (2017). Orta Çağ’dan Erken Modern Döneme Çocukluğun Tarihsel Gelişimi. Çocuk ve Medeniyet, 2017(2), 91-126.
• Patton, M.Q. (2018) Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri, Çeviri Editörleri: Mesut Bütün, Selçuk Beşir Demir, Pegem Akademi.
• Postman, N. (1970). The Reformed English Curriculum in A.C. Eurich, ed., High School 1980: The Shape of the Future in Amerikan Secondary Education.
• Postman, N. (1995). Çocukluğun Yokoluşu. İmge Kitabevi.
• Postman, N. (2000). The humanism of media ecology. Proceedings of the Media Ecology Association, (s. 10-16). New York.
• Postman, N. (2016). Televizyon: Öldüren Eğlence Gösteri Çağında Kamusal Söylem. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Reyes, İ. (1981). Plaze Sesamo, An Evaluation in Mexico, Impact of Educational Television on Young Children, UNESCO, No:40.
• Ross, S.M. (2009). Postman, Media Ecology, and Education: From Teaching as a Subversive Activity through Amusing Ourselves to Death to Technopoly. Review of Communication. 9(2), 146-156. doi: 10.1080/15358590802326435
• Soysal, M. (2019). Televizyon ve Çocuk İlişkisi. (Geleneksel Medya ve Çocuk içinde Ed: Kırık, A. M.). İstanbul: Çizgi Kitabevi Yayınları.
• Şimşek, H. ve Yıldırım, A. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Tekinalp, Ş. (2005). Küreselleşen dünyanın bunalımı: Çokkültürlülük. Journal of İstanbul Kültür University, 2005(1), 75-87.