A Descrıptıve Analysıs of Hıgher Educatıon Theses for Basıc Educatıon

Yıl 2025, Cilt: 5 Sayı: 1, 1 - 21, 30.06.2025

Fırat Yardımcıel

https://doi.org/10.58667/sedder.1570358

Öz

The fact that the current research holistically addresses postgraduate theses on Basic Education, deeply analyzes the studies and guides new studies, and guides researchers/researchers who will work in this field in terms of trends reveals the importance of the research. The aim of the research is to understand the research on Basic Education in Turkey, analyze theses and try to reveal the trends of postgraduate theses. In this context, it is thought that the research will provide holistic data on theses on Basic Education and guide research and researchers who will work in this field. In this context, the problem statement of the research is "What is the distribution of postgraduate theses on basic education published in the Council of Higher Education Thesis Screening Center?" In the analysis process of the obtained data, the descriptive content analysis technique, one of the qualitative data analysis methods, was used. The data of the research consists of master's and doctoral theses in the National Thesis Center of the Council of Higher Education. In the research process, a thesis review form with the credential information for the theses and subcategories related to the determined themes was used as a data collection tool. It is seen that 90% of the theses related to Basic Education are master's theses and 10% are doctoral theses. In addition, when the distribution of the examined theses in terms of the language they were written is examined, it is seen that 95% of the postgraduate theses are written in Turkish and 5% are written in English. In accordance with the texture of the research, the publication of most theses in the "Educational Sciences" department can be attributed to the existence of the institutes. It is thought that research in the Basic Education process mainly focuses on the implementation and transfer of the program. In this context, studies on the curriculum, strategies, methods and techniques used in the transfer of the program, and parent and school-family cooperation can be increased. It would also be beneficial to increase the number of doctoral theses on the Basic Education process. This will deepen the research.

Anahtar Kelimeler

Basic Education, Primary Education, Theses For Higher Education, Descriptive Content Analysis

Temel Eğitime Yönelik Yapılmış Yüksek Öğretim Tezlerine İlişkin Betimsel Bir Analiz

Öz

Mevcut araştırmanın Temel Eğitime ilişkin yapılmış lisansüstü tezleri bütüncül bir şekilde ele alması, yapılan çalışmaların derinlemesine analiz ederek yeni çalışmalara yol gösterecek olması, bu alanda çalışacak araştırmacılara ve araştırmalara eğilimler bağlamında rehberlik etmesi araştırmanın önemini göstermektedir. Araştırmanın amacı ise, Türkiye’de Temel Eğitim konusunda yapılan araştırmaları anlamak, tezleri analiz etmek ve lisansüstü tezlerin eğilimlerini ortaya koymaya çalışmaktır. Bu bağlamda araştırmanın Temel Eğitime ilişkin yapılmış tezlere yönelik bütüncül veri sağlaması, bu alanda çalışacak araştırmalara ve araştırmacılara rehberlik yapacağı düşünülmektedir. Bu minvalde araştırmanın problem cümlesi “Yüksek Öğretim Kurulu tez tarama merkezinde yayınlanmış temel eğitim içerikli lisan üstü tezlerin dağılımları nasıldır?” Elde edilen verilerin analiz sürecinde nitel veri analiz yöntemlerinden betimsel içerik analiz tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın verileri Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nde yüksek lisans ve doktora tezleri oluşturmaktadır. Araştırma sürecinde veri toplama aracı olarak tezlere yönelik künye bilgisi ve belirlenen temalara ilişkin alt kategorilerin olduğu bir tez inceleme formu kullanılmıştır. Temel Eğitim ile ilgili tez çalışmalarının %90’nı yüksek lisans ve %10’u ise doktora bitirme tezi olduğu görülmektedir. Ayrıca incelenen tezlerin yazıldıkları dil bağlamında dağılımlarına bakıldığında lisansüstü tezlerin %95’inin Türkçe yazıldığı ve %5’inin ise İngilizce yazıldığı görülmektedir. Araştırmanın dokusuna uygun olarak en çok tezin “Eğitim Bilimleri” ana bilim dalında yayınlanmasının enstitülerin varlığıyla ilişkilendirilebilir. Temel Eğitim sürecinde araştırmaların ağırlıklı olarak programın yürütme ve aktarılma kısmına yoğunlaştığı düşünülmektedir. Bu bağlamda müfredat, programın aktarılma sürecinde kullanılan strateji, yöntem ve tekniklere, veli ve okul aile işbirliğine yönelik çalışmalar artırılabilir. Ayrıca Temel Eğitim sürecine ilişkin doktora tez sayısının da artırılmasında fayda vardır. Bu durum araştırmaların derinleştirmesini sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Temel Eğitim, İlköğretim, Yüksek Öğretim Tezleri, Betimsel İçerik Analizi

Kaynakça

• Altunkaynak, M. (2020). UNESCO 2030 eğitim raporunda umut veren uygulamalara genel bakış: Doküman incelemesi. Uluslararası Temel Eğitim Çalışmaları Dergisi, 1(1), 40-47. https://dergipark.org.tr/en/pub/ijpes/issue/52682/709181
• Ananiadou, K. & Claro, M. (2009). 21st century skills and competences for new millennium learners in OECD countries. OECD Education Working Papers, No. 41. https://doi.org/10.1787/218525261154
• Aşıkcan, M. & Uygun, N. (2023). Sınıf öğretmenliği alanında dijital okuryazarlığa ilişkin yayınların bibliyometrik analizi. Tarih Okulu Dergisi, 16(65), 1623-1653. doi: 10.29228/joh.70854
• Boissiere, M. (2004). Determinants of primary education outcomes in developing countries. https://www.semanticscholar.org/paper/Determinants-of-primary-education-outcomesin- Boissiere/6eb7453a34124b81e96cbd72a22dc9e440bcc068#related
• Bozkuş, K., & Torun, E. (2022). Sınıf yönetimi araştırmalarının bibliometrik analizi. Studies in Educational Research and Development, 6(1), 20-51. https://serd.artvin.edu.tr/tr/download/article-file/2039433
• Çalık, M., & Sözbilir, M. (2014). İçerik Analizinin Parametreleri. Eğitim ve Bilim, 39(174), 33- 38. doi:http://dx.doi.org/10.15390/EB.2014.3412
• Çevik, İ. (2023). Millî Eğitim Bakanlığı Temel Eğitim Genel Müdürlüğü bünyesindeki özel eğitim sınıflarının yönetsel sorunları: Kastamonu ili örneği (Tez No. 836355) [Yüksek lisans tezi, Kastamonu Üniversitesi-Kastamonu]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Çevik, Ö. C. (2023). Bir hak olarak “Eğitim” ve eğitim-refah ilişkisi. İnsan Hakları Yıllığı, 40, 115-149. https://dergipark.org.tr/en/pub/ihy/issue/75212/1194788
• Chalkiadaki, A. (2018). A systematic literature review of 21st century skills and competencies in primary education. International Journal of Instruction, 11(3), 1-16. https://doi.org/10.12973/iji.2018.1131a
• Dertli, Ş., & Dertli, M. E. (2024). Metaverse’ün disiplinlerarası görünümü: Lisansüstü tez çalışmalarının bibliyometrik profili. Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi, 14(2), 493-521. https://doi.org/10.31466/kfbd.1375461
• Dilek, A., Baysan, S., & Öztürk, A. A. (2018). Türkiye'de sosyal bilgiler eğitimi üzerine yapılan yüksek lisans tezleri: Bir içerik analizi çalışması. Turkish Journal of Social Research, 22(2), 581-603. https://research.ebsco.com/c/n3ykda/viewer/pdf/ahqejpjuyv
• Düşmezkalender, E., & Metin, M. (2019). Alternatif turizme yönelik bibliyometrik bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 22(2), 813-824. https://doi.org/10.29249/selcuksbmyd.546044
• Elbir, B., & Bağcı, C. (2013). Değerler eğitimi üzerine yapılmış lisansüstü düzeyindeki çalışmaların değerlendirilmesi. Electronic Turkish Studies, 8(1), 1321-1333.
• Fırat Durdukoca, Ş. (2023). Okul dışı öğrenme ortamları ve faaliyetlerine yönelik Temel Eğitim öğretmen adaylarının görüşleri ve yeterlik algıları. EKEV Akademi Dergisi (93), 421-442. https://doi.org/10.17753/sosekev.1216456
• Kapkın, B., Çalışkan, Z., & Sağlam, M. (2018). Türkiye’de 1999-2017 yılları arasında değerler eğitimi alanında yapılmış lisansüstü̈ çalışmaların incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 16(35), 183-207. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ded/issue/37646/351533
• Şahin, A., & Asal Özkan, R. (2023). 2010-2022 yılları arasında okul dışı öğrenme ortamlarına ilişkin yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(1), 70-81. https://doi.org/10.53629/sakaefd.1282463
• Sökmen, Y. & Nalçacı, A. (2020). A bibliometric analysis of the articles about values education. International Journal of Curriculum and Instruction, 12(2), 720-735. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1271124.pdf
• Turhal, E., & Varış, Y. (2022). Türkiye’de müzik ve değerler eğitimi konularında yapılmış çalışmaların bibliyometrik analizi. Online Journal of Music Sciences, 7(2), 264-283. https://doi.org/10.31811/ojomus.1203790
• Yardimciel, F. & Bulu, M. (2024). Türkiye'de değerler eğitimi üzerine yüksek öğretim tezleri: Bir bibliyometrik analiz (2020-2023) [Konferans sunumu]. 3. Bilsel Internatıonal Gordion Scıentıfıc Researches Congress, Ankara, Türkiye. III. BİLSEL Uluslararası Gordion Bilimsel Araştırmalar Kongresi (1).pdf