Effects of 24 – Week Exercise Program on Body Composition, Maximal Oxygen Capacity and Selected Physiological Parameters in Sedentary Individuals Using Hypertension Drug

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 2, 203 - 214, 30.08.2020

Uğur Güler , Muhammet Ateş , Sinan Yılmaz , Ecem Akgül

Öz

In this study, body composition of 24-week aerobics, strength endurance, strength and flexibility exercise programs specially designed for sedentary women and men using hypertension (HT) medication. (body mass index, body% fat ratio, waist / hip ratio), maximal oxygen capacity, resting systolic - diastolic blood pressures (BP) and resting heart rate / number (RHT) are aimed to be examined. This study was carried out on male and female individuals who are members of the fitness and wellness club, diagnosed by the doctor and use hypertension medicine. 9 women (Age (years): 42.18 ± 10.27, Height Length (cm): 160.16 ± 4.81, Body Weight (kg): 64.37 ± 10.23) and 7 men (Age) (years): 46.57 ± 10.19, Length Length (cm): 176.89 ± 9.26, Body Weight (kg): 90.72 ± 17.34) voluntarily participated. Individuals Par - Q, medical history, blood pressure, heart rate, body composition and maximum oxygen capacity measurements were performed as pre-test and post-test at 24-week intervals. The analysis of the data obtained from the study was done using the SPSS 20 program. A significant difference was found between p<0,05 level between pre-test and post-test results of male individuals for RHT and maximal oxygen capacity. Although there was an average improvement between resting systolic BP, resting diastolic BP, body mass index, body% fat ratio, waist and hip ratio, pretest - posttest results, there was no statistically significant difference (p>0,05). No statistically significant difference was found between female individuals for resting systolic BP, resting diastolic BP, RHT, body mass index, body % fat ratio, waist / hip ratio and maximal oxygen capacity pretest - posttest results (p>0,05). The study find that as a result, in men individuals, resting systolic - diastolic blood pressures, resting heart rate, body mass index, body % fat ratio, waist - hip ratio, an average positive decrease between pre-test and post-test results, and maximal oxygen there is a positive increase (development) in the capacity values, on the other hand for the female individuals the study shows that there was no improvement (decrease) in resting systolic - diastolic blood pressures and resting heart rate values, and there was an average positive decrease between body mass index, body% fat ratio, waist - hip ratio pre-test and post-test results. It is concluded that there is a positive increase (development) in the maximal oxygen capacity values.

Anahtar Kelimeler

Hypertension, Sedentary, Exercise, Body Composition, Maximal Oxygen Capacity, Blood Pressure

Hipertansiyon İlacı Kullanan Sedanter Bireylerde 24 Haftalık Egzersiz Programının Vücut Kompozisyonu, Maksimal Oksijen Kapasitesi ve Seçili Fizyolojik Parametreler Üzerindeki Etkileri

Öz

Bu çalışmada, hipertansiyon (HT) ilacı kullanan sedanter kadın ve erkek bireylere özel hazırlanmış, 24 haftalık aerobik, kuvvette devamlılık, kuvvet ve esneklik egzersiz programlarının, vücut kompozisyonu (vücut kitle indeksi, vücut % yağ oranı, bel / kalça oranı), maksimal oksijen kapasitesi, dinlenik sistolik – diyastolik kan basınçları (KB) ve dinlenik kalp atım hızı/sayısı (KAS) üzerindeki etkilerin incelenmesi amaçlanmaktadır. Bu çalışma, fitness ve wellness kulübü üyesi olan, doktor tarafından tanı konulmuş, hipertansiyon ilacı kullanan kadın ve erkek bireylere yapılmıştır. Çalışmaya 9 kadın (Yaş (yıl): 42,18 ± 10,27, Boy Uzunluğu (cm): 160,16 ± 4,81, Vücut Ağırlığı (kg): 64,37 ± 10,23) ve 7 erkek (Yaş (yıl): 46,57 ± 10,19, Boy Uzunluğu (cm): 176,89 ± 9,26, Vücut Ağırlığı (kg): 90,72 ± 17,34) gönüllü olarak katılmışlardır. Bireylere par – Q, tıbbi geçmiş, kan basıncı, kalp atım sayısı, vücut kompozisyonu ve maksimal oksijen kapasitesi ölçümleri ön test – son test olarak 24 hafta ara ile uygulanmıştır. Çalışmadan elde edilen verilerin analizi, SPSS 20 programı kullanılarak yapılmıştır. Erkek bireylerin dinlenik KAS ve maksimal oksijen kapasitesi ön test – son test sonuçları arasında p<0,05 düzeyinden anlamlı farklılık bulunmuştur. Dinlenik sistolik KB, dinlenik diyastolik KB, vücut kitle indeksi, vücut % yağ oranı, bel ve kalça oranı ön test – son test sonuçları arasında ortalama olarak gelişme olmasına rağmen, istatiksel olarak anlamlı farklılık tespit edilmemiştir (p>0,05). Kadın bireylerin dinlenik sistolik KB, dinlenik diyastolik KB, dinlenik KAS, vücut kitle indeksi, vücut % yağ oranı, bel / kalça oranı ve maksimal oksijen kapasitesi ön test – son test sonuçları arasında istatiksel olarak anlamlı farklılık tespit edilmemiştir (p>0,05). Çalışma bulguları göz önüne alındığında sonuç olarak, erkek bireylerde, dinlenik sistolik – diyastolik kan basınçları, dinlenik KAS, vücut kitle indeksi, vücut % yağ oranı, bel – kalça oranı ön test – son test sonuçları arasında ortalama olarak olumlu yönde bir düşüş ve maksimal oksijen kapasitesi değerlerinde ise olumlu yönde bir artış (gelişme) olduğu, kadın bireyler de ise dinlenik sistolik – diyastolik kan basınçları ve dinlenik KAS değerlerinde bir gelişme (düşüş) tespit edilmemiş olup, vücut kitle indeksi, vücut % yağ oranı, bel – kalça oranı ön test – son test sonuçları arasında ortalama olarak olumlu yönde bir düşüş ve maksimal oksijen kapasitesi değerlerinde ise olumlu yönde bir artış (gelişme) olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hipertansiyon, sedanter,, egzersiz,, vücut kompozisyonu, maksimal oksijen kapasitesi, kan basıncı

Kaynakça

• Abanoz, E. I. (2010). Orta Yaş Sedanter Obez Bayanlarda Pilates Egzersizlerinin Etkileri, Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı, Niğde.
• ACSM (2017). AHA Updates Blood Pressure Guidelines. Erişim Tarihi: 25.05.2020. Erişim Adresi: https://www.acsm.org/all-blog-posts/certification-blog/acsm-certified-blog/2017/12/03/aha-updates-blood-pressure-guidelines
• ACSM (2019). The New American College Of Sports Medicine FITT Recommendations For Hypertension. Erişim Tarihi: 03.06.2020. Erişim Adresi: https://www.acsm.org/all-blog-posts/acsm-blog/acsm-blog/2019/06/11/new-acsm-pronouncement-exercise-hypertension
• Akdur, H., Sözen, A. B., Yiğit, Z. & Balota, N. (2007). Güven Ö. Yürüme ve Step Aerobik Egzersizlerinin Obez Kadınların Fizik Parametreleri Üzerine Etkisi. İst Tıp Fak Derg. 70(5), 64 – 69.
• Allen, K. ve ark. (2013). ACSM’s Guidelines for Exercise Testing and Prescription. Pescatello, L. S. (Ed.). Exercise Prescription for Populations with Other Chronic Diseases and Health Conditions. (s. 296 – 299). Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins, Wolters Kluwer Health.
• Amundsen, B. H., Rognmo, O., Hatlen – Rebhan, G. & Slordahl, S. A. (2008). High – Intensity Aerobic Exercise İmproves Diastolic Function in Coronary Artery Disease. Scandinavian Cardiovascular Journal, 42(2), 110 – 117.
• Arslan, F. (2011) The Effects of an Eight-Week Step-Aerobic Dance Exercise Programme on Body Composition Parameters in Middle-Aged Sedentary Obese Women. International SportMed Journal. 12(4), 160 – 168.
• Can, S. (2019). Sedanter Davranış, Adım Sayısı ve Sağlık. Spor Hekimliği Dergisi, 54(1), 71 – 82.
• Cuğ, M. & Koçak, S. (2007). 6 Haftalık Jivamukti Yoga Programının Yogaya Yeni Başlayanların Seçilen Fizyolojik ve Psikolojik Parametreler Üzerine Etkisi. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 12(1), 25 – 32.
• Docplayer (2020). Kan Basıncı, Çok Şeyi Hareket Ettiren Güç. Erişim Tarihi: 12.06.2020. Erişim Adresi: https://docplayer.biz.tr/334342-Kan-basinci-cok-seyi-hareket-ettiren-guc.html
• Doğaner, Y. Ç. & Aydoğan, Ü. (2019). Hangi Hipertansiyon Kılavuzu, Hangi Eşik Değerler? Hipertansiyonda Yeni Eşik Değerler. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, 23(2), 78 – 84.
• EPARMED – X (2014). Physical Activity Readiness Questionnaire for Everyone (PAR–Q+). Erişim Tarihi: 29.05.2020.Erişim Adresi: http://eparmedx.com/wp-content/uploads/2013/03/January2020PARQPlus_Image.pdf
• Erbaş (2018). Sedanter kadınlarda kalistenik ve pilates egzersizlerinin fiziksel ve fizyolojik etkileri (Yayımlanmış doktora tezi). Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Foster, C. ve ark. (1984). Generalized Equations for Predicting Functional Capacity from Treadmill Performance. American Heart Journal. 107(6), 1229 – 1234.
• Günay, M., Tamer, K. & Cicioğlu İ. (2013). Spor Fizyolojisi ve Performans Ölçümü. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Ilgaz, A. & Özer, Z. (2017). Hipertansiyonlu Bireylerde Egzersizin Kan Basıncına Etkisi: Sistematik Derleme. MN Kardiyoloji, 24(1), 31 – 41.
• Ingul, C. B., Tjonna, A. E., Stolen, T. O. & Stoylen, A. (2010) Wisloff U. Impaired Cardiac Function Among Obese Adolescents. Arch Pediatr Adolesc Med. 164(9), 852 – 859.
• İstanbul Sağlık, (2020). Kalp Ritm Bozukluklarında Belirtiler. Erişim Tarihi: 12.06.2020. Erişim Adresi: http://www.istanbulsaglik.gov.tr/w/anasayfalinkler/belge/kalpritm_belirt.pdf
• Katzmarzyk, P. T., Leon, A. S., Rankinen, T. & Gagnon, J. (2001). Changes in Blood Lipids Consequent to Aerobic Exercise Training Related to Changes in Body Fatness and Aerobic Fitness. Metabolism Clinical and Experimental. 50(7), 841 – 848.
• Kayıhan, G. & Ersöz, G. (2009). Hipertansiyon ve Egzersiz. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, VII (3), 93 – 101.
• Keleş, S. B. (2013). Hipertansif Bireylerde Egzersizin Kan Basıncına Etkisi. Spor Hekimliği Dergisi, 48(4), 119 – 130.
• Kılıçkap, M. ve ark. (2018). Türkiye’de Hipertansiyon Sıklığı ve Kan Basıncı Verileri: Kardiyovasküler Risk Faktörlerine Yönelik Epidemiyolojik Çalışmaların Sistematik Derleme, Meta-Analiz ve Meta-Regresyonu. Turk Kardiyol Dern Ars., 46 (7), 525 – 545.
• King, K. (2018). ACSM’s Exercise Testing and Prescription. M. P. Bayles, and A. M. Swank (Ed.), Physical activity and health (s. 36 – 68). Philadelphia: Wolters Kluwer.
• Mackenzie, B. (2002) Bruce Treadmill Test. Erişim Tarihi: 29.05.2020. Erişim Adresi: https://www.brianmac.co.uk/bruce.htm
• Myers, J., Prakash, M., Froelicher, V., Do, D., Partington, S. & Atwood, J. E. (2002) Exercise Capacity and Mortality Among Men Referred for Exercise Testing, New England Journal of Medicine, 346(11), 793 – 801.
• NASM (2020). Physical Activity Readiness (PAR–Q). Erişim Tarihi: 29.05.2020. Erişim Adresi: https://www.nasm.org/docs/pdf/nasm-cpt-par-q.pdf?sfvrsn=2
• Ossanloo, P., Zafari, A. & Najar, L. (2012). The Effects of Combined Training (Aerobic Dance, Step Exercise and Resistance Training) on Cardiovascular Disease Risk Factors in Sedentary Females. Annals of Biological Research, 3(7), 3652 – 3656.
• Özdil, G. & Aktaş, S. (2016). Fiziksel Aktivite ve Dünya Sağlık Örgütünün Bakış Açısı, Research Gate. Erişim Tarihi: 24.05.2020. Erişim Adresi: https://www.researchgate.net/profile/Samet_Aktas/publication/312309530
• Pollock, M. L. ve ark. (1976). A Comparative Analysis of Four Protocols for Maximal Treadmill Testing [Electronic Version]. American Heart Journal, 92, 39 – 46.
• Segal, N. A., Hein, J. & Basford, Jeffrey, R. (2004). The effects of pilates training on flexibity and body composition: An observational study [Electronic version]. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation, 85, 1977 – 1981.
• Şahin, M., Ateş, E. & Polat, Y. (2011). Grup Fitness Derslerine Katılan Sedanter Bireylerde Vücut Kompozisyonu Parametrelerinin İncelenmesi. Uluslararası Hakemli Akademik Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 22 – 33.
• TCSB (2017). Türkiye Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar Çok Paydaşlı Eylem Planı 2017 – 2025. Ankara: 1056.
• TCSB (2008). Hipertansiyon ve Egzersiz. Ankara: 730.
• TÜİK (2020). Türkiye Sağlık Araştırması. Erişim Tarihi: 17.06.2020. Erişim Adresi: http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1095
• Vergili, Ö. (2012). Sağlıklı sedanter bayanlarda kalistenik – pilates egzersizlerinin sağlıkla, İlişkili fiziksel uygunluk ve yaşam kalitesi üzerindeki etkileri (Yayımlanmış doktora tezi). Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Yaprak, Y. (2004). Obez Bayanlarda Aerobik ve Kuvvet Çalışmasının Oksijen Kullanımına ve Kalp Debisine Etkileri. Ankara Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2(2), 73 – 80.