Azm-zâde İsmail Paşa’nın Azli ve Mallarının Müsaderesi

Yıl 2023, Sayı: 49, 267 - 290, 20.06.2023

Günay Korkmaz Samıkıran

https://doi.org/10.21497/sefad.1313333

Öz

Azm-zâde İsmail Paşa Kudüs, Gazze, Nablus sancaklarının mutasarrıflığında, Trablusşam ve Şam eyaletlerinin valiliğinde bulunmuş, cerdeye başbuğluk yapmış ve hac emirliği yapmış bir şahsiyettir. 1730 İsyanının ardından İsmail Paşa’nın görevine son verilerek hapsine ve mallarının müsaderesine karar verilmiştir. Ayrıca bu azil kararı sadece İsmail Paşa’ya değil Azm-zâde Ailesi’ne de tatbik edilmiştir. Aziller hakkında kaynaklarda farklı gerekçeler ileri sürülse de İsmail Paşa’nın azlini tek bir nedene bağlamak mümkün değildir ve devletin İsmail Paşa için verdiği azil kararındaki maddeler pek ikna edici görünmemektedir. Nihayetinde ise İstanbul’da sükûnetin sağlanmasıyla Şam’da Azm-zâde yönetimi İsmail Paşa’nın kardeşi Süleyman Paşa ile devam etmiştir. Bu da ailenin bölgedeki etkisini göstermesi bakımından önemlidir. Bu çalışma Azm-zâde İsmail Paşa’nın azli meselesine odaklanmakta, müsadere olunan mallarını ve müsadere esnasında yaşanan meseleleri Osmanlı Arşivine ve diğer kaynaklara istinat etmek suretiyle incelemektedir.

Anahtar Kelimeler

Şam, Azm-zâde, İsmail Paşa, 1730 İsyanı, müsadere.

Dismissal of Azm-zâde Ismail Pasha and Confiscation of His Properties

Öz

Azm-zâde Ismail Pasha was the mutasarrif of Jerusalem, Gaza and Nablus sanjaks, governor of Tripoli and Damascus provinces, chief of the cerde corps and a pilgrim emir. After the Revolt of 1730, Ismail Pasha's office was terminated and his imprisonment and confiscation of his properties were decided. Moreover, this dismissal was applied not only to Ismail Pasha but also to the Azm-zâde family. Although different reasons for the dismissals are put forward in the sources, it is not possible to attribute the dismissal of Ismail Pasha to a single reason, and the articles in the dismissal decision issued by the state for Ismail Pasha do not seem very convincing. In the end, with the restoration of calm in Istanbul, the Azm-zāde administration in Damascus continued with Ismail Pasha's brother Suleyman Pasha. This is important in terms of showing the family's influence in the region. This study focuses on the issue of Azm-zāde Ismail Pasha's dismissal and analyses his confiscated properties and the issues that arose during the confiscation by relying on the Ottoman Archives and other sources.

Anahtar Kelimeler

Damascus, Azm-zâde, Ismail Pasha, 1730 Rebellion, confiscation