Dudak Damak Yarıkları ile İlgili İnternete Dayalı Bilgi Kalitesinin Değerlendirilmesi

Yıl 2022, , 574 - 580, 24.08.2022

Ömer Ekici , Bünyamin Ongan

https://doi.org/10.15311/selcukdentj.949871

Öz

Amaç
Günümüzde internet hem hastalar hem de sağlıklı kişiler tarafından yaygın olarak kullanılan önemli bir bilgi kaynağı olmuştur. Bu çalışmanın amacı, dudak damak yarıkları ile ilgili internet ortamındaki bilgi kalitesini DISCERN aracı kullanarak değerlendirmektir.
Gereç ve Yöntemler
Türkiye’de sık olarak kullanılan Google, Yandex, Yahoo ve Bing arama motorlarında, 20 Mayıs 2020 tarihinde, “dudak yarığı”, “damak yarığı”, “dudak- damak yarığı” ve “tavşan dudak” anahtar sözcükleri ile internet araştırması yapıldı. Arama motorlarının her birinde her terim ayrı ayrı aranarak elde edilen ilk 10 internet sitesi saptandı. Toplamda 160 internet sitesinden 55 internet sitesi 16 sorudan oluşan DISCERN aracı kullanılarak değerlendirildi.
Bulgular
Değerlendirilen internet sitelerinin DISCERN puanı 16 ile 53 arasında değişti(ortalama puan 32.72). Toplam 55 adet internet sitesinden yalnızca üçü “iyi” olarak sınıflandırılırken hiçbir site “mükemmel” olarak sınıflandırılamadı. Değerlendirilmeye dahil edilen internet sitelerindeki en basit hata, verilen bilgilere kaynak gösterilmemesi, tedavi seçeneklerinin genel yaşam kalitesini nasıl etkilediğinin açıklanmaması ve konu ile ilgili gereksinim duyulabilecek ekstra bilgi kaynaklarına yönlendirme yapılmaması idi.
Sonuç
İnternet ortamındaki dudak damak yarıkları ile ilgili bilgi sunan Türkçe sitelerin bilgi kalitesinin genel olarak düşük olduğu görüldü. Dudak-damak yarıklı bireyler ve ailelerin ihtiyaç duydukları doğru, tarafsız, anlaşılır, bilimsel kanıtlara dayalı bilgiler sunan, bilgi kalitesi yüksek web sitelerine ihtiyaç vardır.
Anahtar Kelimeler
İnternet; sağlık bilgi yönetimi; sağlık okur-yazarlığı; dentofasiyal deformiteler.

Anahtar Kelimeler

İnternet, Sağlık bilgi yönetimi, sağlık okur-yazarlığı, Dentofasiyal deformiteler

Kaynakça

• Andreassen HK, Bujnowska-Fedak MM, Chronaki CE, et al. European citizens’ use of E-health services: A study of seven countries. BMC Public Health. 2007;7. doi:10.1186/1471-2458-7-53
• TÜİK Kurumsal. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hanehalki-Bilisim-Teknolojileri-(BT)-Kullanim-Arastirmasi-2020-33679. Accessed February 23, 2021.
• Bates BR, Romina S, Ahmed R, Hopson D. The effect of source credibility on consumers’ perceptions of the quality of health information on the internet. Med Inform Internet Med. 2006;31(1):45-52. doi:10.1080/14639230600552601
• de Boer MJ, Versteegen GJ, van Wijhe M. Patients’ use of the Internet for pain-related medical information. Patient Educ Couns. 2007;68(1):86-97. doi:10.1016/j.pec.2007.05.012
• Qenam B, Kim TY, Carroll MJ, Hogarth M. Text simplification using consumer health vocabulary to generate patient-centered radiology reporting: Translation and evaluation. J Med Internet Res. 2017;19(12). doi:10.2196/jmir.8536
• Anderson JG, Rainey MR, Eysenbach G. The Impact of CyberHealthcare on the Physician-Patient Relationship. J Med Syst. 2003;27(1):67-84. doi:10.1023/A:1021061229743
• McMorrow SM, Millett DT. Adult orthodontics: a quality assessment of Internet information. J Orthod. 2016;43(3):186-192. doi:10.1080/14653125.2016.1194599
• Charnock D, Shepperd S, Needham G, Gann R. DISCERN: An instrument for judging the quality of written consumer health information on treatment choices. J Epidemiol Community Health. 1999;53(2):105-111. doi:10.1136/jech.53.2.105
• Mastroiacovo P, Maraschini A, Leoncini E, et al. Prevalence at birth of cleft lip with or without cleft palate: Data from the International Perinatal Database of Typical Oral Clefts (IPDTOC). Cleft Palate-Craniofacial J. 2011;48(1):66-81. doi:10.1597/09-217
• Honein MA, Rasmussen SA, Reefhuis J, et al. Maternal smoking and environmental tobacco smoke exposure and the risk of orofacial clefts. Epidemiology. 2007;18(2):226-233. doi:10.1097/01.ede.0000254430.61294.c0
• Thiele OC, Kreppel M, Dunsche A, et al. Current concepts in cleft care: A multicenter analysis. J Cranio-Maxillofacial Surg. 2018;46(4):705-708. doi:10.1016/j.jcms.2018.01.014
• Klein T, Pope AW, Getahun E, Thompson J. Mothers’ reflections on raising a child with a craniofacial anomaly. Cleft Palate-Craniofacial J. 2006;43(5):590-597. doi:10.1597/05-117
• Tokgoz B, Ozcilnak ZN, Cinar C, Yalun MT, Bitirim Y. An evaluation of Turkish retrieval performance of popular search engines for Internet and image search by using common lists. In: Proceedings of the Conference on Digital Information and Communication Technology and Its Applications. ; 2013:148-153.
• Eysenbach G, Köhler C. How do consumers search for and appraise health information on the world wide web ? Qualitative study using focus groups , usability tests , and in-depth interviews. 2002;324(March):573-577.
• Charnock D, Shepperd S, Needham G, Gann R. DISCERN: An instrument for judging the quality of written consumer health information on treatment choices. J Epidemiol Community Health. 1999;53(2):105-111. doi:10.1136/jech.53.2.105
• Gökdoğan F, Kır E, Özcan A, Cerit B, Yıldırım Y, Akbal S. Eğitim kitapçıkları güvenilir mi? 2. Uluslararası & IX. Ulusal Hemşirelik Kongresi Kongre Kitabı, Antalya, Türkiye, 2003:517-521
• Nghiem AZ, Mahmoud Y, Som R. Evaluating the quality of internet information for breast cancer. Breast. 2016;25:34-37. doi:10.1016/j.breast.2015.10.001
• Kummervold PE, Chronaki CE, Lausen B, et al. eHealth trends in Europe 2005-2007: A population-based survey. J Med Internet Res. 2008;10(4). doi:10.2196/jmir.1023
• Olkun HK. Evaluation of Internet Information about Lingual Orthodontics Using DISCERN and JAMA Tools. 2018;(April). doi:10.5152/TurkJOrthod.2018.17042
• Ali S, Woodmason K, Patel N. The quality of online information regarding dental implants. Nat Publ Gr. 2014;217(9):1-4. doi:10.1038/sj.bdj.2014.979
• López-jornet P, Camacho-alonso F. The quality of internet sites providing information relating to oral cancer. Oral Oncol. 2009;45(9):e95-e98. doi:10.1016/j.oraloncology.2009.03.017
• Aldairy T, Laverick S, McIntyre GT. Orthognathic surgery: is patient information on the Internet valid? Eur J Orthod. 2012;34(4):466-469. doi:10.1093/ejo/cjr046
• McGoldrick DM, Kielty P, Cotter C. Quality of information about maxillofacial trauma on the Internet. Br J Oral Maxillofac Surg. 2017;55(2):141-144. doi:10.1016/J.BJOMS.2016.09.020
• Aghasiyev R, Yılmaz BŞ. The Accuracy of Information about Orthodontics Available on the Internet. Turkish J Orthod. 2018;31(4):127-132. doi:10.5152/TurkJOrthod.2018.18007
• Millard T, Richman LC. Different Cleft Conditions, Facial Appearance, and Speech: Relationship to Psychological Variables. Cleft Palate-Craniofacial J. 2001;38(1):68-75. doi:10.1597/1545-1569_2001_038_0068_dccfaa_2.0.co_2
• Bernhardt JM, Felter EM. Online pediatric information seeking among mothers of young children: Results from a qualitative study using focus groups. J Med Internet Res. 2004;6(1):83-98. doi:10.2196/jmir.6.1.e7
• Eysenbach G, Powell J, Kuss O, Sa ER. Empirical studies assessing the quality of health information for consumers on the World Wide Web: A systematic review. J Am Med Assoc. 2002;287(20):2691-2700. doi:10.1001/jama.287.20.2691
• Griffiths KM, Christensen H. Website quality indicators for consumers. J Med Internet Res. 2005;7(5):e362. doi:10.2196/jmir.7.5.e55
• Mars M, Scott RE. Global e-health policy: A work in progress. Health Aff. 2010;29(2):239-245. doi:10.1377/hlthaff.2009.0945
• Jadad AR, Gagliardi A. Rating health information on the internet; Navigating to knowledge or to babel? J Am Med Assoc. 1998;279(8):611-614. doi:10.1001/jama.279.8.611
• Cline RJW, Haynes KM. Consumer health information seeking on the internet: The state of the art. Health Educ Res. 2001;16(6):671-692. doi:10.1093/her/16.6.671
• Hu X, Bell RA, Kravitz RL, Orrange S. The prepared patient: Information seeking of online support group members before their medical appointments. J Health Commun. 2012;17(8):960-978. doi:10.1080/10810730.2011.650828
• Lorenzo-Pouso AI, Pérez-Sayáns M, Kujan O, et al. Patient-centered web-based information on oral lichen planus: Quality and readability. Med Oral Patol Oral y Cir Bucal. 2019;24(4):e461-e467. doi:10.4317/medoral.22992
• Wiriyakijja P, Fedele S, Porter S, Ni Riordain R. Web-based information on the treatment of oral leukoplakia – quality and readability. J Oral Pathol Med. 2016;45(8):617-620. doi:10.1111/jop.12459
• Stairmand J, Signal L, Sarfati D, et al. Consideration of comorbidity in treatment decision making in multidisciplinary cancer team meetings: A systematic review. Ann Oncol. 2015;26(7):1325-1332. doi:10.1093/annonc/mdv025