Somut Nesneler ve Dinamik Geometri Yazılımı Kullanımının Üstün Zekâlı ve Yetenekli Öğrencilerin Geometri Performanslarına, Tutumlarına ve Öz-Yeterliğine Etkisi

Yıl 2023, Cilt: 2 Sayı: 1, 33 - 49, 16.05.2024

Fidan Çalışkan Kamil Arı

Öz

Üstün zekalı çocukların matematik alanında gelişmiş yetenekleri olduğu bilinmekle birlikte farklılaştırılmış programlar aracılığıyla sunulan uygun eğitim ortamları ve etkinlikler çocukların kapasitelerini en üst düzeyde kullanmalarını sağlar. Bu araştırmanın amacı, somut nesneler ve dinamik geometri yazılımı destekli farklılaştırılmış geometri öğretiminin üstün zekalı öğrencilerin geometri performanslarına, geometriye yönelik tutumlarına ve geometriye yönelik öz-yeterlik inançlarına etkisini incelemektir. Bu araştırmada nicel ve nitel araştırma yöntemleri bir arada kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini 5. sınıf düzeyinde 17 üstün zekalı öğrenci oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak Geometri Tutum Ölçeği, Geometriye Yönelik Öz-yeterlik Ölçeği, Geometri Başarı Testi kullanılmıştır. Verilerin toplanması sürecinde denel süreç haftada 3 ders saati (40 dk) olmak üzere 5 hafta boyunca devam etmiştir. Verilerin analizinde dereceli puanlama anahtarı ve Wilcoxon işaretli sıralar testi kullanılmıştır. Bu araştırmanın sonucunda, somut materyal kullanarak yapılan öğretim ile dinamik geometri yazılımı kullanarak yapılan öğretimin öğrencilerin geometri performanslarına olumlu yönde etkilediği görülmüştür. Araştırmada Geogebra yazılımı ile geometri öğretiminin üstün zekalı öğrencilerin geometri tutumlarını ve geometriye yönelik öz-yeterlik inançlarını anlamlı düzeyde etkilediği görülmüştür. Ayrıca somut nesnelerle geometri öğretiminin üstün zekalı öğrencilerin geometriye yönelik öz-yeterliğini anlamlı düzeyde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

geometri öğretimi, somut nesne, geogebra öğretimi

Kaynakça

• Akkaya, R., Durmuş, S. ve Pişkin-Tunç, M. (2012). İlköğretim matematik öğretmeni adaylarının somut materyalleri ve sanal öğrenme nesnelerini öğretim süreçleri boyunca kullanabilme durumlarının belirlenmesi. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi’nde sunulmuş bildiri, Niğde Üniversitesi, Niğde.
• Altıntaş, E. (2014). Üstün zekâlı öğrenciler için yeni̇ bir farklılaştırma yaklaşımının geliştiri̇lmesi ve matemati̇k öğretiminde uygulanması. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsi, İstanbul. Ataman, A. (2012, 27 Nisan). Üstün zekâlılar ve üstün yetenekliler. Sağlık Hizmetleri Meslek YüksekokuluGeleceğin Mimarları Üstün Yetenekliler Sempozyumu, Tekirdağ, Türkiye.
• Battista, M. T., & Clements, D. H. (1996). Students' understanding of three-dimensional rectangular arrays of cubes. Journal for Research in Mathematics Education, 27(3), 258-292. Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Yayınları.
• Creswell, J. W. ve Plano Clark, V. L. (2018). Designing and Conducting Mixed Method Research, 3.Baskı, CA: Sage
• Çetin, İ., Erdoğan, A., ve Yazlık D.Ö. (2015). Geogebra ile öğretimin sekizinci sınıfı gövdelerin dönüşümü geometrisi konusundaki başarılarına etkisi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4, 84-92.
• Çolakoğlu, S. (2018). Çember konusunun Geogebra yazılımıyla öğretiminin 7.sınıf öğrencilerinin yaratıcı düşünme becerilerine etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Bayburt Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bayburt.
• Demir, Ö. (2019). Geometrik cisimlerin öğretiminde somut materyal kullanımının öğrencilerin başarısına, tutumlarına ve öz-yeterliğine etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Bartın Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bartın.
• Develi, M. H., & Orbay, K. (2003). İlköğretimde niçin ve nasıl bir geometri öğretimi. Milli Eğitim Dergisi, 157(1).
• Doğan, M., & Karakırık, E. (2009, July). Using Geogebra in teacher training. In First International GeogebraConference, University of Linz, Austria, 14-15.
• Enki, K. (2014). Effects of using manupulatives on seventh grade students’achievement in transformation geometry and orthogonal views of geometric figures, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Erdoğan, R. (2016). Üstün zekâlı öğrenciler ve eğitimlerine yönelik tutum ölçeği. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Tokat.
• Erşen, A. N. (2014). Materyal destekli matematik öğretiminin ortaokul 6. sınıf öğrenci başarısına, tutumuna, kaygısına ve öğrenmenin kalıcılığına etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elâzığ.
• Gençoğlu, T. (2013). Geometrik cisimlerin yüzey alanları ve hacmi konularının öğretiminde bilgisayar destekli öğretim ile akıllı tahta destekli öğretimin öğrenci akademik başarısına ve matematiğe ilişkin tutumuna etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Gökkurt, B., Deniz, D., Soylu, Y., & Akgün, L. (2012). Dinamik geometri yazılımı ile hazırlanan çalışma yaprakları hakkında öğrenci görüşleri: prizmalarda alan örneği. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(3), 351-356.
• Hacısalihoğlu, H.H., Mirasyedioğlu, Ş., & Akpınar, A. (2003). Matematik öğretimi matematikte yapılandırıcı öğrenme ve öğretme. Asil Yayın Dağıtım.
• Hohenwarter, M., & Fuchs, K. (2004). Combination of dynamic geometry , algebra and calculus in the software system Geogebra. Computer Algebra Systems and Dynamic Geometry Systems in Mathematics Teaching Conference 2004, 1–6. http://www.Geogebratube.org/material/show/id/747
• Karaduman, G. B. (2012). İlköğretim 5. sınıf üstün yetenekli öğrenciler için farklılaştırılmış geometri öğretiminin yaratıcı düşünme, uzamsal yetenek düzeyi ve erişiye etkisi, Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Estitüsü, İstanbul.
• Karaduman, G. B. (2012). İlköğretim 5. sınıf üstün yetenekli öğrenciler için farklılaştırılmış geometri öğretiminin yaratıcı düşünme, uzamsal yetenek düzeyi ve erişiye etkisi, Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Estitüsü, İstanbul.
• MEB. (2018). Matematik Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). http://mufredat.meb.gov.tr/ Erişim Tarihi: 01.07.2022.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. sage. Morelock, M. J. (1992). Giftedness: The view from within. Understanding our gifted, 4(3), 1. Okuyucu, Ü. (2019). Ortaokul düzeyinde hacim kavramına giriş: somut materyal destekli bir öğretim örneği, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Olkun, S. & Aydoğdu. (2003). Üçüncü Uluslararası Matematik ve Fen Araştırması (TIMSS) Nedir? Neyi Sorgular? Örnek Geometri Soruları ve Etkinlikler. İlköğretim Online (2), 1:28-35 www.ilköğretim- online.org.tr.
• Orhon, G. (2011). Yaratıcılık: nörofizyolojik, felsefi ve eğitsel temeller. Ankara: Pegem Akademi.
• Öçal, M. F. (2017). Geometri sorularındaki kavramsal hataları belirlemede Geogebra’nın rolü. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 204-224.
• Özdemir, G. (2017). Üstün yetenekli öğrencilere yönelik zenginleştirilmiş öğretim programının bilimsel süreç becerilerine ve başarıya katkısına ilişkin eylem araştırması, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Ankara.
• Sarı, S. (2010). The effect instruction with concrete materials on fourth grade students’geometry achievement, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Şeker, H. B., & Erdoğan, A. (2017). Geogebra yazılımı ile geometri öğretiminin geometri ders başarısına ve geometri öz-yeterliğine etkisi. OPUS International Journal of Society Researches, 7(12), 82-97.
• Şimşek, H., & Yıldırım, A. (2000). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayınevi.
• Tekin-Sitrava, R., & Işıksal-Bostan, M. (2014). An ınvestigation into the performance, solution strategies and difficulties in middle school students’ calculation of the volume of a rectangular prism. International Journal for Mathematics Teaching & Learning.