THE THEORETICAL APPROACHES TOWARDS THE EXCHANGE RATE DETERMINATION

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 4, 1 - 17, 24.12.2018

Çağdaş Cengiz

Öz

Along with the
financial globalization, the questions -such as how the exchange rates are
determined, which exchange rate system is advantageous and what kind of
potential effects the exchange rates have on the economy- have raised. In this
study, the factors which affect the changes in exchange rates are examined in
the context of traditional and modern theoretical approaches and whether a specific
approach is above the rest or not is questioned. In this regard, together with
the fixed systems, flexible systems and the hybrid systems as the convergence
of this two extremes; the traditional current account and modern and dynamic
capital account originated approaches have been discussed. It is concluded
that, considering the variety of social and economic factors under the
influence of globalized financial dynamics, any of these approaches are
separately inefficient to explain the changes in exchange rates by itself.

Anahtar Kelimeler

Exchange Rate Systems, Exchange Rate Theories

DÖVİZ KURUNUN BELİRLENMESİNE YÖNELİK TEORİK YAKLAŞIMLAR

Öz

Finansal
küreselleşmeyle birlikte döviz kurlarının nasıl
belirlendiği, hangi döviz kuru sisteminin daha avantajlı olduğu, döviz kurlarının ekonomik dengeye etkileri gibi
konuların önemi artmıştır. Bunu dikkate alarak hazırladığımız çalışmada,
döviz kuru değişmelerine etki eden faktörler geleneksel ve modern teorik
yaklaşımlar bağlamında incelenmekte, kurların belirlenmesine yönelik herhangi
bir yaklaşımın üstünlüğünün söz konusu olup olmadığı araştırılmaktadır. Bu
bağlamda, sabit ve esnek döviz kuru sistemleri ile bu iki uç sistemin yakınsadığı
karma rejimler, döviz kurlarının belirlenmesine yönelik cari hesap kökenli
geleneksel yaklaşımlar ve varlık piyasası kökenli modern ve dinamik yaklaşımlar
ele alınmaktadır. Çalışmada varılan sonuç, ekonomik ve sosyal etkenlerin
çeşitliliği ile küreselleşen finansal dinamiklerin yarattığı öznel koşullar
dikkate alındığında, kurları belirlemeye yönelik yaklaşımlardan herhangi
birinin -tek başına- kurlardaki değişmeleri koşullandıran faktörleri açıklamada
yetersiz olduğudur.

Anahtar Kelimeler

Döviz Kuru Sistemleri, Döviz Kuru Teorileri

Kaynakça

• Ay, A. (2001). Döviz Kurlarının Belirlenmesinde Parasal Modellerin Başarısını Etkileyen Faktörler. Selçuk Üniversitesi İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 1(2), 125-146.
• Balak, D. (1998). Döviz Kuru Belirleme Yöntemleri ve 1980 Sonrası Dönemde Türk Ekonomisi İçin Bir Değerlendirme (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı.
• Berke, B. (2014). Döviz Kurlarına Mikro Yapı Yaklaşımı: Bir Yazın İncelemesi. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32(2), 27-56.
• Bjørnland, H.C. (2009). Monetary Policy and Exchange Rate Overshooting: Dornbush Was Right After All. Amsterdam: Journal of International Economics, 79(1), 64-77.
• Canterbery, E. R. (1965). Foreign Exchange, Capital Flows and Monetary Policy. Princeton Studies in International Finance No: 15, https://www.princeton.edu/~ies/IES_Studies/ S15.pdf, (11.07.2018).
• Çağlar, Ü. (2003). Uluslararası Para Sistemi ve Ekonomik İstikrar. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Dornbusch, R. (1985). Purchasing Power Parity. National Bureau of Economic Research Working Paper Series No: 1591, https://www.hks.harvard.edu/fs/jfrankel/ITF-220/readings/Dornbush-PPP-NBERWP1591.pdf, (11.07.2018).
• Duttagupta, R., Fernandez, G. ve Karacadağ, C. (2005). Moving to a Flexible Exchange Rate How, When, and How Fast. Washington: IMF Economic Issues Series No:38.
• Ertürk, E. (1994). Döviz Ekonomisi. İstanbul: Der Yayınları,
• European Commission (2018), The European Monetary System (Phase 2), http://ec.europa.eu/economy_finance/euro/emu/road/ems_en.htm, (11.07.2018).
• Ghosh, A. R., Gulde, A. ve Wolf, H. C. (2003). Exchange Rate Regimes: Choices and Consequences, The MIT Press, Massachusetts.
• Husted, S. ve Melvin M. (2009). International Economics, 8. Baskı, Pearson.
• Kansu, A. (2006). Döviz Kuru sistemleri ve Döviz Krizleri - Türkiye 1994 ve 2001 Krizleri. İstanbul: Güncel Yayıncılık.
• Kemal, Y., Mehmet, M. ve Kostakoğlu, S.F. (2013). Satın Alma Gücü Paritesi’nin Geçerliliğinin Test Edilmesi: Zaman Serisi ve Panel Veri Analizi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 8(3), 75-95.
• Krueger, A.O. (1983), Exchange Rate Determination, Cambridge: Cambridge University Press.
• Krugman, P.R., Obstfeld M. ve Melitz M. (2012). International Economics: Theory and Policy. Boston: The Pearson Series in Economics, 10. Baskı.
• Levi, M.D. (2005). International Finance. London: Routhledge, 4. Baskı.
• Markowitz, H. (1952). Portfolio Selection. The Journal of Finance, Cilt: 7, Sayı: 1.
• Mauro, F.d., Rüffer, R. ve Bunda, I. (2008). The Changing Role of The Exchange Rate in a Globalized Economy. Frankfurt: European Central Bank, Occasional Paper Series No: 94.
• Obstfeld, M,, Shambaugh, J.C. ve Taylor, A. M. (2004). The Trilemma in History: Tradeoffs Among Exchange Rates, Monetary Policies and Capital Mobility. National Bureau of Economic Research Working Paper Series No: 10396, http://www.nber.org/papers/w10396.pdf, (11.07.2018).
• Öztürk, N. ve Bayraktar, Y. (2010). Döviz Kurlarını Açıklamaya Yönelik Yeni Yaklaşımlar. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 11(1).
• Parasız, İ. (2006). Makroekonomi: Teori ve Politika. Bursa: Ezgi Kitabevi, 8. Baskı.
• Sarno, L. ve Taylor, M. (2002). The Economics of Exchange Rates. Cambridge: Cambridge University Press.
• Sever, E. (2004). Döviz Kuru Rejimleri ve Ekonomik Etkileri Bakımından Türkiye’de Uygulanan Döviz Kuru Politikalarının Analizi (Yayınlanmamış Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı.
• Seyidoğlu, H. (2003). Uluslararası İktisat: Teori, Politika ve Uygulama. İstanbul: Güzem Yayınları, Geliştirilmiş 15. Baskı.
• Shiller, R. J. (2000). Irrational Exuberance, Princeton University Press.
• Stiglitz, J.E. (1990). Symposium on Bubbles. Pittsburgh: Journal of Economic Perspectives, 4(2), 13-18.
• Tunalı, Ç.B. (2009). İktisatta Beklentiler ve Beklentilerin Modellenmesi. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 59(1).
• Uçan, O. (2013). Döviz Kuru Dinamikleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Uzunoğlu, S. (2003). Para ve Döviz Piyasaları. İstanbul: Literatür Yayınları: 92, Genişletilmiş 2. Baskı.
• Visser, H. (2004). A Guide to International Monetary Economics: Exchange Rate Theories, Systems and Policies. UK: Edward Elgar Publishing, 3. Baskı.
• Yapraklı, S. (2007). Döviz Kuru Rejimleri ve Merkez Bankacılığı: Türkiye Üzerine Uygulamalar. İmaj Yayınevi, Ankara.