SÜNNİ SİYASAL DÜŞÜNCEDE YÖNETİCİNİN ERDEMİ SORUNU

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 4, 390 - 404, 31.12.2020

Zeynel Abidin Kılınç

Öz

Sünni siyasal düşüncenin yönetim felsefesinin veciz bir formülü olan Adalet Dairesi’ne göre güçlü devlet ve müreffeh toplumun temeli adil yönetimdir. Bu çalışmada, Adalet Dairesi modelinde ortaya konulduğu şekliyle adil yönetimin mülkün temeli olmakla birlikte bağımsız ya da verili bir faktör olmadığı ve adil yönetimin de bir başka faktöre -erdemli yönetici faktörüne- bağlı olduğu, Gazzâlî’nin siyasal düşüncesinden hareketle, ileri sürülmektedir. Erdemli yönetici mizacı gereği adaletle yönetmeye meyilli iken, erdemli olmayan yönetici de mizacı gereği kötü ya da zulümle yönetmeye meyillidir. Bu nedenle adil yönetim güçlü devlet ve müreffeh toplumun temeli iken, adil yönetimin temeli erdemli yöneticidir.

Anahtar Kelimeler

Gazzâlî, adil yönetim, yönetici, erdem

Kaynakça

• BİNDER, L. (1995). Al-Ghazali’s Theory of Islamic Government, The Muslim World. 45(3), 229-241.
• BORA, T. (2017). Cereyanlar: Türkiye’de Siyasî İdeolojiler, İletişim.
• ÇAĞRICI, M. (1995). Fazilet. TDV İslam Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/fazilet. 25.09.2020.
• DECOSIMO, D. (2018). Political Freedom as an Islamic Value, Journal of the American Academy of Religion, 86(4), 912-952.
• GALSTON, W. A. (2007). Virtue, A Companion to Contemporary Political Philosophy, Cilt-II. Editörler: R. E. Goodin, P. Pettit ve T. Pogge, Blackwell Publishing, 842-851.
• GAZZÂLÎ, E. H. (1992). Kimyâ-yı Saâdet, Çvr. Ali Arslan, Merve Yayın.
• GAZZÂLÎ, E. H. (1993). Bâtınîliğin İçyüzü, Çvr. Avni İlhan, TDV Yayınları.
• GAZZÂLÎ, E. H. (2016). Mülkün Sultanlarına, Çvr. Osman Şekerci, Büyüyen Ay. GAZZÂLÎ, E. H. (2017). Yöneticilere Altın Öğütler, Gelenek.
• HURSTHOUSE, R. ve PETTIGROVE, G. (2018). Virtue Ethics. The Stanford Encyclopedia of Philosophy, Editör: E. N. ZALTA. https://plato.stanford.edu/archives/win2018/entries/ethics-virtue/. 25.09.2020.
• KINALIZÂDE, A. E. (2010). Devlet ve Aile Ahlakı, İlgi Kültür Sanat.
• KILCULLEN, J. ve ROBINSON, J. (2019). Medieval Political Philosophy, The Stanford Encyclopedia of Philosophy, Editör: E. N. ZALTA. https://plato.stanford.edu/archives/sum2018/entries/medieval-political/>. 5.09.2020.
• LANE, R. (1997). The Art of Comparative Politics, Allyn and Bacon.
• LEWIS, B. (1988). The Political Language of Islam, The University of Chicago Press.
• LIPSET, S. M. (1994). The Social Requisites of Democracy Revisited: 1993 Presidential Address, American Sociological Review, 59(1), 1-22.
• MACHIEVELLI, N. (2019). Hükümdar, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• MACHIEVELLI, N. (2017). Siyaset Üzerine Konuşmalar, Dergâh.
• MACINTYRE, A. (1984). After Virtue: A Study in Moral Theory, University of Notre Dame Press.
• MARCH, J. G. ve OLSEN, J. P. (1989). Rediscovering Institutions: The Organizational Basis of Politics, Free Press.
• MÂVERDÎ, Ebü’l-Hasen (1982). Edeb’üd-Dünya ve’d-Din, Çvr. Ali Akın, Temel Neşriyat.
• MÂVBERDÎ, Ebü’l-Hasen (2017). El-Ahkâmü’s-Sultaniye: İslam’da Devlet ve Hilâfet Hukuku, Çvr. Ali Şafak, Bedir.
• PETERS, B. G. (2005). Institutional Theory in Political Science: the 'New Institutionalism'. Continuum.
• POCOCK, J. G. (1981). Virtues, Rights, and Manners: A Model for Historians of Political Thought, Political Theory, 9(3), 353-368.
• PUTNAM, R. D. (1993). Making Democracy Work: Civic Traditions in Modern Italy, Princeton University Press.
• ROSENTHAL, E. I. J. (1962). Political Thought in Medieval Islam: An Introductory Outline, Cambridge University Press.
• SANDEL, M. (1996). Democracy’s Discontent: America in Search of a Public Philosophy, Harvard University Press.
• ULUDAĞ, S. (2008). İslam Siyaset İlişkileri, Dergâh.
• WALKER, S. (1998). Rights Revolution: Rights and Community in Modern America, Oxford University Press.
• ZAGORIN, P. (2003). Republicanism, British Journal for the History of Philosophy, 11(4), 701–714.