TÜRKİYE’DE SİVİL TOPLUM KURULUŞLARININ DİJİTAL DÖNÜŞÜMÜ: MEVCUT DURUM VE ENGELLER

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 4, 404 - 422, 31.12.2021

Sinem Yıldırımalp

Öz

Endüstri 4.0 ve Toplum 5.0 anlayışı tüm dünyada hızlı bir dijital dönüşüme neden olmaktadır. Ulusal ve uluslararası politika ve hedeflerde de dijitalleşme vurgusu artmaktadır. Bu kapsamda tüm kurumlar gibi sosyal politikanın önemli bir aktörü olan sivil toplum kuruluşları da dijital dönüşüme ayak uydurmaya çalışmaktadır. Türkiye’de sivil toplum kuruluşlarının dijitalleşme yönünde çaba gösterdiği ancak sınırlı bir yol alabildiği görülmektedir. Betimsel yöntemin kullanıldığı bu çalışmanın amacı, Türkiye’de sivil toplum kuruluşlarının dijitalleşme sürecindeki mevcut durumunu, yaşanan sorunları ortaya koymak ve öneriler sunmaktır. Çalışmada, sivil toplum kuruluşlarının dijitalleşme anlayışlarında sosyal medya kullanımının ağırlık kazandığı sonucuna ulaşılmaktadır. Ancak bu dijital aracı da sınırlı amaçlar için kullandıkları, işlevsel olarak yararlanmadıkları görülmektedir. Dijitalleşmeye yönelik bilinç ve altyapı eksiklikleri, finansal yetersizlikler, profesyonellikten uzaklık gibi faktörler dijitalleşme sürecini engelleyen başlıca sorunları oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Dijital Dönüşüm, Sivil Toplum Kuruluşları, Sosyal Medya

DIGITAL TRANSFORMATION OF NON-GOVERNMENTAL ORGANIZATIONS IN TURKEY: CURRENT SITUATION AND OBSTACLES

Öz

The understanding of Industry 4.0 and Society 5.0 causes a rapid digital transformation worldwide. The emphasis on digitalization is increasing in national and international policies and targets. In this context, non-governmental organizations, which are an important actor of social policy, like all institutions, are trying to keep up with digital transformation. It is seen that non-governmental organizations in Turkey also make efforts towards digitalization, but they can only take a narrow path. The aim of this study, in which a descriptive method is used, is to reveal the current situation of non-governmental organizations in the digitalization process in Turkey, the problems experienced, and offer suggestions. In the study, it is concluded that the use of social media has gained weight in the digitalization understanding of non-governmental organizations. However, it is seen that they use this digital tool for limited purposes and not functionally. Factors such as lack of awareness and infrastructure for digitalization, financial inadequacies, and lack of professionalism constitute the main problems that hinder the digitalization process

Anahtar Kelimeler

Digital Transformation, Non-Governmental Organizations, Social Media

Kaynakça

• AKBIYIK, N.  ÖZTÜRK M (2012) Sivil Toplum ve Sosyal Medya Perspektifinde “Arap Baharı” ve “Wall Street’i İşgal Et” Eylemleri, Turgut Özal Uluslararası Ekonomi ve Siyaset Kongresi II, İnönü Üniversitesi, Malatya, 1003-1027
• AKBOĞA, S.  ARIK, E. (2018), “Türkiye’de Sivil Toplum Kuruluşlarının Medyada Görünürlüğü”, İnsan ve Toplum, 8(1): 37-65
• BEDÜK, A., USTA, S.  KOCAOĞLU, M. (2006), “Avrupa Birliği’ne Giriş Sürecinde Türkiye’de Sivil Toplum Kuruluşları ve Demokratikleşme Sürecindeki Misyonları”, Selçuk Üniversitesi Karaman İ.İ.B.F. Dergisi, 10 (9): 52-64.
• BOZKANAT, E. (2020), “Sivil Toplum Kuruluşlarının Sosyal Medyada İlişki Kurma ve İletişim Stratejileri: Yeşilay Türkiye Facebook Sayfası Örneği”, Erciyes İletişim Dergisi, 7 (1): 149-168.
• BRENNEN, S.  KREISS D. (2014), “Digitalization and Digitization”, Culture Digitally, https://culturedigitally.org/2014/09/digitalization-and-digitization/
• CANBAZ, Pınar  KAZAN, Hüseyin (2020), “Sivil Toplum Kuruluşlarının Sosyal Medya Kullanım Düzeyleri: Türk Kızılay Ve Yeryüzü Doktorları Instagram Sayfası Örnekleri”, International Social Sciences Studies Journal, Vol:6, Issue: 54.
• CASTELLS, M. (2008), Ağ Toplumunun Yükselişi. 1. Cilt, 2. Baskı. Çev: Ebru Kılıç Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
• CHALMERS, A. W.  SHOTTON P.A. (2016), “Changing the Face of Advocacy? Explaining Interest Organizations’ Use of Social Media Strategies”, Political Communication, 33(3): 374-391.
• CLARKE, G. (1998), “Non-Governmental Organizations (NGOs) and Politics in the Developing World”, Political Studies, Vol: 45: 36-52.
• CÖMERT, N. Ç. (2019), “Bilgi Egemen Olmaktır: Dijital Teknolojilerin Siyasal İletişim Çalışmalarında Önemi”. O. Göksu, İletişimin Dijital Boyutu, Literatürk, Konya ss: 165-196.
• ÇALIŞKAN, M.  MENCİK Y. (2015), “Değişen Dünyanın Yeni Yüzü: Sosyal Medya”, Akademik Bakış Dergisi, Vol: 50: 245-277.
• ÇARK, Ö. (2020), “Dijital Dönüşümün İşgücü Ve Meslekler Üzerindeki Etkileri”, International Journal Entrepreneurship and Management Inquiries, Cilt 4 - Sayı Özel Sayı 1: 19-34.
• ÇİFTÇİ, D. (2020), “Sivil Toplum Örgütleri ve Dijital Dönüşümler: Kuzey Kıbrıs Kadın Sivil Toplum Kuruluşları Üzerine Bir İnceleme”, Erciyes İletişim Dergisi, 7 (1): 451-472.
• DEMİRHAN, K. (2014), “Civil Society and NGOs on Digital Era in Turkey”, Humanities and Social Sciences Review, 3(1): 265–274.
• DEMİRHAN, K.  ONUR İNCE F. H. (2018), “Türkiye’de Kamusal Aktörler Olarak Sivil Toplum Örgütlerinin Bilgi ve İletişim Teknolojilerini Kullanımı”, Amme İdaresi Dergisi, 51 (3): 61-87.
• DOĞAN ÖNAY B.  SUHER, K. (2017) “STK’ların Sosyal Medya Kullanım Amaçları, Alışkanlıkları ve Sosyal Medyayı Kullanım Yöntemleri”, https://www.sivilsayfalar.org/2017/06/12/stklarin-sosyal-medya-kullanim-amaclari-aliskanliklari-sosyal-medyayi-kullanim-yontemleri/
• FERREIRA, C.  SERPA S. (2018), “Society 5.0 and Social Development: Contributions To A Discussion”, Management and Organizational Studies, Vol: 5: 26-35.
• GLOBAL NGO (2019), Technology Report, https://assets-global.website-files.com/5d6eb414117b673d211598f2/5de82e1550d3804ce13ddc75_2019-Tech-Report-English.pdf
• GREENGARD, S. (2017), Nesnelerin İnterneti, Optimist Yayıncılık, İstanbul.
• GÜMÜŞ, N.  AĞAÇCI L. (2018), “Sivil Toplum Örgütlerinin Pazarlama İletişiminde Sosyal Medya Kullanımı: Kızılay Ve Yeşilay Üzerinde Bir Araştırma”, Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, 53 (2) : 637-661.
• HABERMAS, J. (2010), Kamusallığın Yapısal Dönüşümü, Çev. T. Bora ve M. Sancar, İletişim Yayınları, İstanbul.
• HECKLAU, F., GALEITZKE M., FLACHS S.  KOHL H. (2016), “Holistic Approach for Human Resource Management in Industry 4.0”, Procedia CIRP, Vol: 54: 1-6.
• HOOIJDONK, R. (2015), Technology Trends 2030, https://www.richardvanhooijdonk.com/en/ keynote/trends2030/
• KARADAĞ, A.  USTA S. (2011), “ Avrupa Birliği’ne Üyelik Sürecinde Türkiye’de Demokratikleşme, Sivil Toplum ve Sendikalar”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16 (3): 29-52.
• KEYMAN, E. F. (2006). “Türkiye’de Sivil Toplumun Serüveni: İmkânsızlıklar İçinde Bir Vaha”, Sivil Toplum Geliştirme Merkezi, Ankara.
• KOÇ ÜNİVERSİTESİ SOSYAL ETKİ FORUMU (KUSIF) (2015), Türkiye’de Sivil Toplum Kuruluşlarının Sosyal Etki Ölçümleme Algısı ve Pratiği, Araştırmacılar: Dr. Ayşe Seda Müftügil Yalçın  Duygu Güner, Koç Üniversitesi, İstanbul.
• LICHTBLAU, K., STICH V., BERTENRATH R., BLUM M., BLEIDER M., MILLACK A., SCHMITT K., SCHMITZ E.  SCHROTER M. (2015), Industrıe 4.0 Readıness, VDMA’s IMPULS-Stiftung, Aachen, Cologne, October
• ONAT, F. (2010), “Bir Halkla İlişkiler Uygulama Alanı Olarak Sosyal Medya Kullanımı: Sivil Toplum Örgütleri Üzerine Bir İnceleme”, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, Cilt. 31, ss: 103-12.
• ÖZDEMİR, S. (2004), “Kâr Gütmeyen Kuruluşlar (KGK) ve Sosyal Refahın Sağlanmasında Artan Rolü”, Sosyal Siyaset Konferansları, Sayı: 48: 129–161.
• ÖZEN, Z., KÖRÜKMEZ L.  AKBAŞ DEMİREL C. (2021), Dijital Çağda Sivil Toplum: İmkânlar ve Kısıtlılıklar, Kapasite Geliştirme Derneği (KAGED), Ankara.
• ÖZTUNA, B. (2019), Toplum 5.0, Sonçağ Yayıncılık, Ankara.
• ÖZTÜRK, M. C.  ŞARDAĞI, E. (2018), “Kurumsal Kimlik Aracı Olarak Facebook: Türkiye’deki Sivil Toplum Kuruluşları (STK) Üzerine Bir Değerlendirme.” Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, Sayı: 28: 115–41.
• SAATÇİOĞLU, E. (2017), “Sivil Toplum Örgütlerinin Sosyal Medya Kullanımları: Greenpeace Türkiye Facebook Sayfası Örneği”, Selçuk İletişim Dergisi, 10 (1): 158-187.
• SCHWAP, K. (2016), Dördüncü Sanayi Devrimi, Çev. Zülfü Dicleli, Optimist Yayıncılık, İstanbul.
• SİVİL DÜŞÜN (2019), Web ve Sosyal Medya Yönetimi, Yazar: E. Güler  Ö. F. Yumuşak, http://sivildusun.net/wp-content/uploads/2017/06/7-SD-Web-Sos-Med.pdf
• SOLMAZ, B.  GÖRKEMLİ, H. N. (2012), “Yeni Bir İletişim Alanı Olarak Sosyal Medya Kullanımı ve Konya Kadın Dernekleri Örneği”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt. 28, ss: 183-189.
• STALKER, G. J.  WOOD, L. J. (2013), “Reaching Beyond the Net: Political Circuits and Participation in Toronto’s G20 Protests”, Social Movement Studies: Journal of Social, Cultural and Political Protest, 12 (2): 178-198.
• STRATEJİ VE BÜTÇE BAŞKANLIĞI (2019). On Birinci Kalkınma Planı, Ankara
• ŞAHİN, E.  TOSUN N. (2018), Maker Hareketi ve Türkiye’deki Uygulamalar”, 7th International Conference on “Innovations in Learning for the Future”: Digital Transformation in Education, 11-14 September, İstanbul, ss:70-78
• ŞAHİN BAŞFIRINCI, Ç. (2010), “Sivil Toplum Kuruluşlarının İletişim Çabalarında Bir Medya Olarak İnternet” http://www.stgm.org.tr/tr/icerik/detay/sivil-toplum-kuruluslarinin-iletisim-cabalarinda-bir-medya-olarak-internet
• ŞENKAL, A. (2003), “Küreselleşme, Sosyal Politikanın Dönüşümü ve Sivil Toplum Örgütleri”, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 45.Kitap: 97-123.
• TERKAN, B. (2010), “Kadın Örgütlerinin İnterneti Alternatif Medya Olarak Kullanımı Üzerine Bir İnceleme”, Selçuk İletişim Dergisi, 6 (3): 34-55.
• TURHAN, Y. (2020), “Sivil Toplum Kuruluşlarının Dijital Dönüşümü: Çevrimiçi Savunuculuk 2.0”, Edt. S. Çiğdem  A. Boztaş, Endüstri 4.0’dan Toplum 5.0’a Güncel Yaklaşımlar, Nobel Akademik Yayıncılık, Eylül, ss: 265-297. TÜFEKCİ, Z. (2017) Twitter And Tear Gas: The Power And Fragility Of Networked Protest, Yale University Press.
• TÜRKİYE ÜÇÜNCÜ SEKTÖR VAKFI (TÜSEV) (2006), “Türkiye’de Sivil Toplum: Bir Dönüm Noktası”, Sivil Toplum ve Hayırseverlik Araştırmaları 2004–2006, Araştırma Bulguları ve Çözüm Önerileri İçinde, Edt. Filiz Bikmen, Zeynep Meydanoğlu TÜSEV Yayınları, İstanbul.
• U.S. AGENCY FOR INTERNATIONAL DEVELOPMENT (USAID) (2014), “Social Networking: A Guide to Strengthening Civil Society through Social Media”, https://www.usaid.gov/sites/ default/files/documents/1866/ SMGuide4CSO.pdf,
• YAŞAMA DAİR VAKFI (YADA), (2015), Verilerle Sivil Toplum Kuruluşları. Http://En.Yada.Org.Tr/Pdf/C9b3f2a6d1595bde1124f6df6e830903.Pdf
• YENİÇIKTI TUFAN Nagihan (2014), “İletişimsel Eylem ve Facebook: Gezi Parkı Olaylarında Sosyal Medyanın Gücü”, Selçuk İletişim Dergisi, 8 (2): 263-284.
• YILDIZ, M.  DEMİRHAN, K. (2016), “Analysis and Comparison of The Role of Local Governments with Other Policy Actors in Disaster Relief via Social Media: The Case of Turkey”, Edt. U. Sadioğlu ve K. Dede, Theoretical Foundations and Discussions on the Reformation Process in Local Governments, IGI Global, USA, ss: 463-484.