Türkiye’de makroekonomik kırılganlığın ekonomik büyüme üzerindeki etkisi: Genişletilmiş ARDL uygulaması

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 4, 479 - 498, 31.12.2023

Yakup Koray Duman

Öz

Bu çalışmada Türkiye’nin 1974-2020 yılları arasındaki makroekonomik kırılganlığının ekonomik büyümesi üzerindeki etkisi analiz edilmiştir. İMF’nin açıkladığı 6 adet kırılganlık göstergesi ile makroekonomik kırılganlık endeksi oluşturulmuş ve ekonometrik analizde bağımsız değişken olarak kullanılmıştır. Modelin bağımlı değişken ise ekonomik büyümedir. Genişletilmiş ARDL sınır testinin kullanıldığı modelde, makroekonomik kırılganlığın ekonomik büyümeyi negatif yönde etkilediği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Macroeconomic kırılganlık, ekonomik büyüme, zaman serisi

Kaynakça

• Altıntaş, N. ve Okuyan, A. (2018). “CDS-Büyüme İlişkisi: Yeni Kırılgan Beşli Ülkeler Üzerine Bir Uygulama”. II. International Symposium on Economics, Finance and Econometrics. Bandırma: 246-252.
• Ansar,A.,Flyvbjerg, B., Budzier, A., Ve Lunn, D. (2016). “Does Infrastructure Investment Lead To Economic Growth Or Economic Fragility? Evidence From China” Oxford Review Of Economic Policy, 32(3), Pp. 360–390.
• Ardıç, K. ve Baydur, C. (2011). “Barro-Lucas Bakış Açısıyla Kamu Borçlanma Sürecinin İktisadi Büyüme Üzerine Etkisi: Türkiye Örneği”. Maliye Araştırma Merkezi Konferansları, 0(48): 1-15.
• Armstrong, H. W. Ve Read, R. (2002). “The Phantom Of Liberty? Economic Growth And The Vulnerability Of Small States”. Journal Of International Development, 14(4), 435-458.
• Anuradha Seth & Amr Ragab, 2012. "Macroeconomic Vulnerability in Developing Countries: Approaches and Issues," One Pager 152, International Policy Centre for Inclusive Growth.
• Aytaç, A. (2017). “Ekonomik Büyüme-İhracat İlişkisi: 2001-2016 Türkiye Örneği”. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 6(4): 214-222.
• Baktemur, F. İ. (2021). “Türkiye’de İhracat İle Ekonomik Büyüme Arasındaki Doğrusal Olmayan Nedensel İlişkinin Analizi”. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(1): 80-90.
• Baritto, F. (2008). ‘Disasters, Vulnerability and Resilience from a Macro-Economic Perspective: Lessons from the Empirical Evidence’, Background paper for the 2009 ISDR Global Assessment Report on Disaster Risk Reduction. Geneva, International Strategy for Disaster Reduction.
• Baylan, M. (2020). “Makroekonomik Kırılganlık ve Ekonomik Büyüme Arasında Nedensellik İlişkisi: Çin Örneği” . İzmir İktisat Dergisi , 35 (4) , 697-712
• Bayraktar, Y. ve Elüstü, S. (2016). “Makroekonomik Kırılganlığın Ölçülmesi: Yükselen Piyasalar Ve Türkiye İçin Karşılaştırmalı Bir Analiz”. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 5(12) , 8-29.
• Briguglio, L. ve Galea, W (2022) . “Updating and Augmenting The Economic Vulnerability Index”, https://www.um.edu.mt/library/oar/bitstream/123456789/18371/1/OA%20-%20%20Updating%20the%20economic%20vulnerability%20index.pdf (erişim Tarihi: 05.05.2022).
• Briguglio, L. Cordina, G. Farrugia, N. ve Vella, S. “Economic Vulnerability And Resilience Concepts and Measurements” https://www.researchgate.net/publication/46527233_Economic_Vulnerability_and_Resilience_Concepts_and_Measurements (erişim tarihi:05.05.2022).
• Briguglio, L. (1995). ‘Small Island States and their Economic Vulnerabilities’, World Development, Vol. 23(9), 1615–1632.
• Briguglio, L. & Galea, W. (2003) ‘Updating and Augmenting the Economic Vulnerability Index’, Occasional Paper by the Islands and Small States Institute of the University of Malta. Valletta, Islands and Small States Institute of the University of Malta.
• Canpolat, Ş. (2020). “Türkiye’de Ekonomik Büyümeyi Etkileyen Değişkenler Üzerine Ekonometrik Bir Uygulama”. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (1): 123-136.
• Ceylan, S. Ve Durkaya, M. (2011). “Türkiye’de Kredi Kullanımı-Ekonomik Büyüme İlişkisi”. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(2): 21-35.
• Cordina, G. (2004) “Economic Vulnerability And Economic Growth: Some Results From A Neo-Classical Growth Modelling Approach” https://www.researchgate.net/publication/227450327_Economic_vulnerability_and_economic_growth_Some_results_from_a_neoclassical_growth_modelling_approach. (erişim tarihi 05.05.2022).
• Çetin, A. K. , Kutlutürk, M. M. ve Akmaz, H. K. (2014). “Eğitim Durumuna Göre İstihdamın Gsyh Etkisi” . Journal of Management and Economics Research , 12 (22) , 249-266.
• Çetintaş, H. (2011). “Türkiye'de Enflasyon ve Büyüme”. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 0(28): 141-153.
• Çoban, Y. (2014). Türkiye Ekonomisi. İkinci Sayfa Yayınevi. İstanbul.
• Demir, G. (1988). “Dış Borçlanma ve Türkiye’nin Dış Borçları Üzerine Bazı Gözlemler”. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2), 219-238.
• Demirhan, E. (2015). “Büyüme Ve İhracat Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği”. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 60(4): 75-88.
• Dickey, D.A. and Fuller, W.A. (1979). "Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series With a Unit Root", Journal of the American Statistical Association, 7/4, 427-431.
• Dickey, D.A. and Fuller, W.A. (1981). “Likelihood Ratio Statistics for Autoregressive Time Series with a Unit Root. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 49/4, 1057-1072.
• Duman, Y.K. (2017). “Türkiye’de Cari İşlemler Dengesi ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki”. Finans, Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(4): 231-244
• Ercan, H. ve Küçükoğlu, M. (2020). “Ekonomik Büyüme, Cari Açık Ve Bütçe Açığı İlişkisi”. Sakarya İktisat Dergisi, Sakarya İktisat Dergisi 100. Yıl Milli Egemenlik Özel Sayısı: 52-65.
• Fowowe, B. ve Folarin, E.O. The Effects of Fragility and Financial Inequalities on Inclusive Growth in African Countries. Review of Development Economics. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1111/rode.12594 (erişim tarihi 05.05.2022).
• Guillaumont, P. (2010). ‘Assessing the Economic Vulnerability of Small Island Developing States and Least Developed Countries’, Journal of Development Studies, 46(05), 828–854.
• Guillaumont, P (2000) .“On the Economic Vulnerability of Low Income Countries”. https://core.ac.uk/download/pdf/7169708.pdf (erişim tarihi:20.04.2022).
• Guillaumont, P.(2008) “An Economic Vulnerability Index: Its Design and Use for International Development Policy” https://doi.org/10.1080/13600810903089901 (erişim tarihi 05.05.2022)
• Hayaloğlu, P. (2015). “Kırılgan Beşli Ülkelerinde Finansal Gelişme ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Dinamik Panel Veri Analizi”. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(1): 131-144.
• Herrera, S. & Garcia, C. (1999). ‘User's Guide to an Early Warning System for Macroeconomic Vulnerability in Latin American Countries’, Policy Research Working Paper. No. 2233. Washington, DC, Economic Policy Sector Unit, Latin America and the Caribbean Region, World Bank.
• Hotunluoğlu, H. ve Yavuzer, M. (2020). “Dış Borç ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Türkiye (2000: Q1-2019: Q3)”. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 9 (5): 3930-3950.
• Jimborean, R. “What Drives Private Non-Financial Sector Borrowing In Emerging Market Economies?”, Economics And Statistics Institut National De La Statistique Et Des Études Économiques, 503-504, Pp. 143-161. Https://Doi.Org/10.24187/Ecostat.2018.503d.1962 , (erişim tarihi 05.05.2022)
• Kaminsky, G. L., Lizondo, S. and Reinhart, C. M. (1998). ‘Leading Indicators of Currency Crises’, Staff Papers, 45(1). Washington, DC, IMF.
• KamuBorcu, https://www.imf.org/external/datamapper/CG_DEBT_GDP@GDD/SWE/TUR (erişim tarihi:19.04.2022).
• Kılınç, E. C. (2021). “Yükselen Piyasa Ekonomilerinde Ekonomik Kırılganlık-Ekonomik Kalkınma İlişkisi”. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (69): 20-38.
• Krkoska, L. (2000). ‘Assessing Macroeconomic Vulnerability in Central Europe’, Working Paper, No. 52. London, European Bank for Reconstruction and Development, Office of the Chief Economist.
• Mercan, M.(2010) “Kredi Hacmindeki Değişimlerin Ekonomik Büyümeye Etkisi: Türkiye Ekonomisi İçin Sınır Testi Yaklaşımı”. Bankacılar Dergisi. 84: 54-71.
• Lepers, E. Ve Serranob, A.S. “ Decomposing Financial (In) Stability In Emerging Economies”, https://doi.org/10.1016/j.ribaf.2019.101068, (erişim tarihi 05.05.2022).
• Melville J. ve Brathwaıte, J. “Revised Economic Vulnerability Index 2002” http://www.centralbank.org.bb/news/article/6630/revised-economic-vulnerability-index-2002 (erişim tarihi 05.05.2022)
• Moallemi, M. (2018). “The Effect of Economic Vulnerability on the Development of MENA Countries”. Quarterly Journal of Economic Growth and Development Research. 9(33). 141-156.
• Özceylan, D. ve Coşkun, E. (2012). “The Relationship Between Socio-Economic Development and Social and Economic Vulnerability Levels of Cities in Turkey”. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 41 (1), 31-46 Perron, P. (1989). “The Great Crash, The Oil Price Shock, And The Unit Root Hypothesis”. Econometrica, 57(6): 1361-1401.
• Pesaran M.H., Shin Y. ve Smith R. (2001). “Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationship”, Journal of Applied Econometrics, 16(3): 289-326.
• Ren, C., Zhai, G., Zhou, S., Chen, W., ve Li, S. (2018). “A Comprehensive Assessment And Spatial Analysis Of Vulnerability Of China’s Provincial Economies” https://www.mdpi.com/2071-1050/10/4/1261/htm (erişim tarihi 05.05.2022).
• Sam, C.Y., Mcnown, R. ve Goh, S.K. (2018).” An Augmented Autoregressive Distributed Lag Bounds Test For Cointegration”. Economic Modelling, 80:130-141.
• Süsay, A. ve Ergin Ünal, A. (2020). “Seçilmiş Güven Endeksleri, VIX Ve CDS Primlerinin Büyümeye Etkisi: Türkiye Örneği”. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(18): 83-97.
• Şimşek, N. , Hazar, A. ve Babuşçu, Ş. (2019). “Türkiye’nin Finansal Kırılganlığına Etki Eden Makro Ekonomik Faktörler”. Ekonomi ve Finansal Araştırmalar Dergisi, 1(1-2), 48-74.
• Toh, K. (2016). “Assessing Macroeconomic Volatility on Economic Growth: The Case of Sub-Saharan African Economies”. Journal of Economics and Development Studies, 4(3), 1-11.
• Topcu, E. (2017). “Enflasyon Oranı-Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği”. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 7(2): 180-191.
• Turan, T. (2019).” Kamu Borcunun Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkileri: Türkiye İçin Eşbütünleşme Analizi”. Maliye Dergisi. 177: 1-27.
• Uçak, S. (2017). “Cari Denge ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Analizi”. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(2): 107-140.
• Uyar Bozdağlıoğlu, E. Y. (2007). “Türkiye’nin İthalat Ve İhracatının Eşbütünleşme Yöntemi İle Analizi (1990-2007)” . Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9 (3) , 213-224.
• Uzgören, E. ve Akalin, G. (2016). “Doğrudan Yabancı Yatırımların Belirleyicileri: Ardl Sınır Testi Yaklaşımı” . Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (49), 63-77.
• Yapraklı, S. (2010). “Enflasyon ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Türkiye İçin Eşbütünleşme ve Nedensellik Analizi”. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(2): 287-301.
• Yıldız, F. (2019). “Türkiye Ekonomisinde Dış Borç, Ekonomik Büyüme ve Cari İşlemler Dengesi İlişkisinin Analizi”. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8 (4): 3416-3438.
• United Nations (2006). Committee for Development Policy: Report on the Eighth Session. New York, NY, United Nations Economic and Social Council.