Roma Santa Maria Maggiore Bazilikası Zafer Takı Mozaikleri

Yıl 2025, Sayı: 8, 21 - 28, 28.03.2025

Emine Kırıkcı

https://doi.org/10.62425/sidd.1610212

Öz

Erken dönem Hıristiyan sanatı için öncü bir rolü olan Santa Maria Maggiore Bazilikası Roma’da Meryem'e adanan ilk bazilikadır. Orijinal apsis kemeri olan kısım 13. yüzyılda kilisenin genişletilmesi ve orijinal apsisin yıkılması sonrasında mozaikleriyle beraber anıtsal bir kemer olarak korunmuştur ve bu nedenle apsis kemeri olarak değil zafer takı olarak adlandırılmaktadır. Bu makalede zafer takının dokuz adet sahneden oluşan mozaikleri betimlenmektedir. Yeni Ahit’ten İsa’nın çocukluğunu gösteren bu mozaikler, literatürde MS 5. yüzyıl Roma kilisesi ve Roma kenti tarihi ışığında yorumlanmış ve tartışılmıştır. Bu makale, Türkçe kaynaklarda üzerine çok bilgi edinilemeyen bazilikaya dikkat çekme ve zafer takı mozaiklerini tanıtma amacını taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Santa Maria Maggiore, MS 5. yüzyıl, erken Hristiyan sanatı, mozaik, ikonografi

Triumphal Arch Mosaics of the Santa Maria Maggiore Basilica in Rome

Öz

The Basilica of Santa Maria Maggiore occupies a significant place in early Christian art and it was the first basilica in Rome dedicated to Mary. When the church was restored and enlarged in the thirteenth century and the original apse was thus removed, the original apsidal arch became the triumphal arch. The mosaics of the triumphal arch, which consist of nine scenes, are described in this article. They depict the childhood of Jesus as narrated in the New Testament. Here, they are interpreted and discussed in the light of the fifth-century Church of Rome and history of Rome. This article aims to draw attention to the basilica, about which little information is available in Turkish sources, and to introduce the triumphal arch mosaics.

Anahtar Kelimeler

Santa Maria Maggiore, 5th century, early Christian srt, mosaic programme, iconography

Kaynakça

• Andaloro, M. (2008). Die Kirchen Roms. Ein Rundgang in Bildern. Mittelalterliche Malereien in Rom 312-1431. Mainz am Rhein
• Brandenburg, H. (2013). Die frühchristlichen Kirchen in Rom. Vom 4. Biszum 7. Jahrhundert. Der Beginn der abendländischen Baukunst, Trevi.
• Brenk, B. (1975). Die frühchristlichen Mosaiken in S. Maria Maggiore zu Rom, Wiesbaden
• Cecchelli, C. (1956). I Mosaici della Basilica di S. Maria Maggiore, Torino.
• Champeaux, J. (2008). Images célestes de Rome: La ville et ses incarnations divines, içinde Roma Illustrata: Répresentations de la ville: Actesdu colloque international de Caen 6-8 Octobre 2005. haz. Philippe Fleury ve Olivier Desbordes, Caen Cedex.
• Folgerø, Per O. (2008). The Sistine Mosaics of S. Maria Maggiore in Rome: Christology and Mariology in the Interlude between the Councils of Ephesus and Chalcedon. Acta ad archaeologiam et artium historiam pertinentia, 21, 33-64.
• Fuhrmann, M. (1968). Die Romidee der Spätantik. Historische Zeitschrift 207/3, 529-561.
• Grabar, A. (1936). L’empereur dans l’art byzantin, Paris.
• Hawk, B. W. (2019). Haz. The Gospel of Pseudo-Matthew and the Nativity of Mary, Eugene, OR
• Kalavrezou, I. (1990). Images of the Mother: When the Virgin Mary Became Meter Theou. Dumbarton Oaks Papers 44, 165-172.
• Knoche, U. (1962). Augusteische Ausprägung der Dea Roma, içinde Römertum: Ausgewählte Aufsätze und Arbeiten aus den Jahren 1921 bis 1961, haz. Hans Oppermann. Darmstadt, 359-399.
• Kolarik, T. (2016). Vision of the Afterlife: The Heavenly Jerusalem of Sana Maria Maggiore. Athanor 34, 7-15.
• Lidova, M. (2015). The Imperial Theotokos: Revealing the Concept of Early Christian Imagery in Santa Maria Maggiore in Rome. Convivium 2/2, 60-81.
• Loerke, W. C. (1981). Observations on the Representation of Doxa in the Mosaics of S. Maria Maggiore, Rome, and St. Catherine’s, Sinai. Gesta 20/1, 15-22.
• Martin, J. (2010). Der Weg zur Ewigkeit führt über Rom: Die Frühgeschichte des Papsttums und die Darstellung der neutestamentlichen Heilsgeschichte im Triumphbogenmosaik von Santa Maria Maggiore in Rom. Stuttgart, 109.
• Miles, M. R. (1993). Santa Maria Maggiore’s Fifth-Century Mosaics: Triumphal Christianity and the Jews. The Harvard Theological Review 86/2, 155-175.
• Sande, S., (2008). Egyptian and Other Elements in the Fifth-Century Mosaics of S. Maria Maggiore. Acta ad archaeologiam et artium historiam pertinentia 21, 65-94.
• Sieger, J. D., (1987). Visual Metaphor as Theology: Leo the Great’s Sermons on the Incarnation and the Arch Mosaics at St. Maria Maggiore. Gesta 26/2, 83-91.
• Spain, S. (1979). The Promised Blessing’: The Iconography of the Mosaics of S. Maria Maggiore. The Art Bulletin 61/4, s. 518-540.
• Steigerwald, Gerhard. (2016). Die Frühchristlichen Mosaiken des Triumphbogens von S. Maria Maggiore in Rom. Regensburg.
• Warland, R. (2002). Templum Urbis und Sybilla. Die spätantike Romidee in den Triumphbogenmosaiken von S. Maria Maggiore in Rom,” içinde: Nobilis arte manus. Festschrift A. Middeldorf Kosegarten, Dresden ve Kassel, 25-42.
• Warland, R. (2003). The Concept of Roma in Late Antiquity Reflected in the Mosaics of the Triumphal Arch of S. Maria Maggiore in Rome. Acta ad Archaeologiam et Artium Historiam Pertinentia 17, 127-141.
• Santa Maria Maggiore orta nef, kuzeybatıya bakış (Emine Kırıkcı arşivi, 2024)
• Santa Maria Maggiore Zafer Takı (Emine Kırıkcı arşivi, 2024)
• Santa Maria Maggiore Zafer Takı sahne yerleri (Emine Kırıkcı arşivi, 2024)
• Meryem’e Müjde ve Yusuf’un Şüphelerinin Giderilmesi (Emine Kırıkcı arşivi, 2024)
• İsa’nın Mabede Takdimi ve Yusuf›a Mısır›a Kaçmaları Emrinin Verilişi. (Emine Kırıkcı arşivi, 2024)
• Müneccimlerin Tapınması. (Emine Kırıkcı arşivi, 2024)
• Kutsal Aile Aphrodisius’un Huzurunda. https://de.wikipedia.org/wiki/Frühchristliche_Mosaiken_in_Rom#/media/
• Datei:RomaSantaMariaMaggioreArcoTrionfaleDxRegistro2.jpg (MM 2010 / Erişim Tarihi:19.07.2024)
• Müneccimler ve Rabbîler Hirodes’in Huzurunda. https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Herod_in_Santa_Maria_Maggiore_% 28detail%29.jpg#/media/File:RomaSantaMariaMaggioreArcoTrionfaleDxRegistro3. jpg (MM, 2010) / Erişim Tarihi: 19.07.2024)
• Müneccimler ve Rabbîler Hirodes’in Huzurunda detay. https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Herod_in_Santa_Maria_Maggiore_% 28detail%29.jpg (Erişim Tarihi: 19.07.2024)
• Masumların Katli. (Emine Kırıkcı arşivi, 2024)
• Hetoimasia. https://de.wikipedia.org/wiki/Frühchristliche_Mosaiken_in_Rom#/media/
• Datei:RomaSantaMariaMaggioreArcoTrionfaleCentroRegistro1.jpg (MM, 2010) / Erişim Tarihi: 19.07.2024)
• Hetoimasia. https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Last_Judgment_Throne_%-
• 28Hetoimasia%29,_plaster_cast_from_mosaics_in_the_Santa_Maria_
• Maggiore,_Rome,_from_the_time_of_Sixtus_III,_432-440_AD_-_Pinacoteca_
• Vaticana_-_Vatican_Museums_-_DSC01253.jpg (Erişim Tarihi: 11.03.2025)
• Kudüs https://de.wikipedia.org/wiki/Frühchristliche_Mosaiken_in_Rom#/media/
• Datei:RomaSantaMariaMaggioreArcoTrionfaleSxRegistro4.jpg (MM, 2010) / Erişim Tarihi:19.07.2024)
• Beytüllahim https://de.wikipedia.org/wiki/Frühchristliche_Mosaiken_in_Rom#/media/ Datei:RomaSantaMariaMaggioreArcoTrionfaleDxRegistro4.jpg ( MM, 2010 / Erişim Tarihi:19.07.2024)