Nuri Bilge Ceylan Sinemasında Etik ve Estetik

Yıl 2024, , 1 - 16, 27.06.2024

Fatma Serdaroğlu

https://doi.org/10.31122/sinefilozofi.1239209

Öz

Bu makale, Nuri Bilge Ceylan sinemasındaki etik ve estetik ilişkisini incelemekte ve filmlerindeki ahlaki kaygılarla estetik ifadenin birbirini nasıl etkilediğini araştırmaktadır. Kimlik, aidiyet ve yurtsuzluk gibi temalara odaklanan Ceylan'ın çalışmaları, doğrudan siyasi bir yorum yapmaksızın toplumsal sorunları yansıtır ve etik soruları vurgular. Özgün yaklaşımı, yavaş temposu, sınırlı diyalogları ve uzun çekimleri ile izleyicileri ahlaki bir araştırmaya davet eder. Ceylan'ın filmleri, izleyicileri günlük yaşamın ahlaki nüanslarıyla ilgilenmeye ve kendi değerleri üzerinde düşünmeye zorlayan derin etik sorgulamalar olarak öne çıkar. Bu çalışma, Nuri Bilge Ceylan'ın filmlerindeki etik ve estetik ilişkisini Nicolai Hartmann'ın yeni ontoloji ve antropolojik yaklaşım üzerinden incelemektedir. Çalışmada, içerik ve biçim ilişkisine odaklanarak, Ceylan'ın çalışmalarında etik kaygıların görsel anlatıyı nasıl şekillendirdiği ve geliştirdiği incelenmektedir.

Anahtar Kelimeler

etik, estetik, Nuri Bilge Ceylan, yeni ontoloji, antropoloji

Ethics and Aesthetics in Nuri Bilge Ceylan’s Cinema

Öz

This paper examines the relationship between ethics and aesthetics in Nuri Bilge Ceylan's cinema, exploring how his films intertwine moral considerations with aesthetic expression. Focusing on themes such as identity, belonging, and displacement, Ceylan's work reflects societal issues without any direct political commentary, emphasizing ethical questions. His distinctive approach, characterized by a slow pace, sparse dialogue, and extended shots, invites audiences into moral explorations. Ceylan's films stand out as profound ethical inquiries, challenging viewers to engage with the moral nuances of everyday life and reflect on their own values. This study explores the relationship of ethics and aesthetics in Nuri Bilge Ceylan's films through Nicolai Hartmann’s new ontology and the anthropological approach. It examines how ethical considerations shape and enhance the visual narrative in Ceylan's work, focusing on content and form relation.

Anahtar Kelimeler

Nuri Bilge Ceylan, ethics, aesthetics, new ontology, anthropology

Kaynakça

• Ahmad, F. (2003). The making of modern Turkey. Routledge.
• Akbulut, H. (2005). Nuri Bilge Ceylan sinemasını okumak: Anlatı, zaman, mekân. Bağlam.
• Arslan, U.T. (2012). Bozkırdaki Labirent Manzaradan Lekeye. In U. T. Arslan (Ed.), Bir kapıdan gireceksin (pp.193-217). Metis.
• Avcı, M. G., & Kıran, E. (2019). Ahlat Ağacı: Taşrada dönüşümü izlemek. Sinecine, 10 (2), 241-262. https://doi.org/10.32001/sinecine.639702
• Bergson, H. (2000). Time and free will: An essay on the immediate data of consciousness (F. L. Pogson, Trans.). Dover Publications.
• Bora, T. (2016). Taşralaşan ve taşrasını kaybeden Türkiye. In T. Bora (Ed.), Taşraya bakmak (pp. 37-66). İletişim. Bora, T. (2017). Cereyanlar: Türkiye’ de siyasi ideolojiler. İletişim.
• Ceylan, N.B. (2008). Nuri Bilge Ceylan: Bilen insan rolü oynayan sanatçılar ilgimi çekmiyor. [Interview by A. Atasoy]. Radikal. http://www.radikal.com.tr/kultur/nuri-bilge-ceylan-bilen-insan-rolu-oynayan-sanatcilar-ilgimi-cekmiyor-878791/
• Ceylan, N.B. (2016). İnsan denilen muamma. [Interview by M. Alam]. In M. Eryılmaz (Ed.), Söyleşiler (pp.181-215). Norgunk.
• Ceylan, N. B. (Director). (2014). Cannes 2014 – “Winter Sleep” Press Conference. 13.29’-20.27’. Retrieved from https://www.youtube.com/watch?v=Sah_29qMHH0
• Ceylan, N. B. (2023a). Sanki herşey kendiliğinden oluyor gibi. [Interview]. Sonsuzkare, Mayıs 2003. In A. Gültekin (Ed.), Taşra Üçlemesi: Kasaba- Mayıs Sıkıntısı- Uzak. Norgunk.
• Ceylan, N. B. (2023b). Başarısızlık endişesi peşimi bırakmıyor- [Interview by E. Küçüktepepınar]. Radikal, 23 Mayıs 2014-Cannes. In A. Güneş (Ed.), Bir Zamanlar Anadolu’da (pp.387-390) Doğan Kitap.
• Dönmez-Colin, G. (2023). Introduction. In G. Dönmez-Colin (Ed.), ReFocus: The Films of Nuri Bilge Ceylan (pp.1-18). Edinburgh University Press
• Colebrook, C. (2001). Gilles Deleuze. Routledge.
• Çağlayan, E. (2018). Poetics of slow cinema: Nostalgia, absurdism, boredom. Palgrave MacMillan.
• Çiğdem, A. (2016). Taşra karalaması: Küçük bir sosyolojik deneme. In T. Bora (Der.), Taşraya bakmak (pp.101-114). İletişim.
• Daldal, A. (2017). Ceylan’s Winter Sleep: From ambiguity to nothingness. Cinej Cinema Journal, 6(2), 181-199. https://doi.org/10.5195/cinej.2017.180
• Deleuze, G. (1989). Cinema 2 The Time-Image (H. Tomlinson & R. Galeta, Trans.). University of Minnesota Press.
• Diken, B., Gilloch, G., & Hammond, C. (2022). The cinema of Nuri Bilge Ceylan: The global vision of a Turkish filmmaker. I.B.Tauris
• Dönmez, R. Ö. (2011). Adalet ve Kalkınma Partisi: İslamcılıktan Post-Kemalist bir anlatıya doğru. Doğu Batı Düşünce Dergisi, (58), 37- 57.
• Erdal Aytekin, P. (2015). Nuri Bilge Ceylan sinemasının anlatısal dönüşümü: Fotoğrafik anlatımdan, öyküsel anlatıma. Selçuk İletişim, 9(1), 247-265. doi: 10.18094/si.97144
• Eryılmaz, M. (2016). Sunuş. In M. Eryılmaz (Ed.), Söyleşiler (pp. 9-16). Norgunk.
• Felski, R. (2008). Uses of literature. Blackwell.
• Freeman, D. (2014). Art’s emotions: Ethics, expression and aesthetic experience. Routledge.
• Gezgin E. & Canbolat, A. A. (2019). On boredom in Winter Sleep. Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 9(18), 68-85. https://doi.org/10.33207/trkede.597885
• Giddens, A. (1991). The consequences of modernity. Polity Press.
• Göle, N. (2013). The forbidden modern civilization and veiling. University of Michigan Press.
• Göle, N. (2015). Islam and secularity: The future of Europe’s public sphere. Duke University Press. Graham, G. (2001). The philosophy of the arts: An introduction to aesthetics. Taylor & Francis.
• Hanson, K. (2001). How bad can good art be? In J. Levinson (Ed.), Aesthetics and ethics: Essays at the intersection (pp. 204-226). Cambridge University Press. Hartmann, N. (2014). Aesthetics (E. Kelly, Trans.). De Gruyter.
• Hartmann, N. (2019). Ontology: Laying the foundations (K. R. Peterson, Trans.). De Gruyter.
• Harvey-Davitt, J. (2016). Conflicted selves: The humanist cinema of Nuri Bilge Ceylan. New Review of Film and Television Studies, 14 (2), 249-267. http://dx.doi.org/10.1080/17400309.2015.1136123
• Heidegger, M. (1996). The fundamental concepts of metaphysics world, finitude, solitude (W. McNeill & N. Walker, Trans.). Indiana University Press.
• Jaffe, I. (2014). Slow movies: Countering the cinema of action. Wallflower Press.
• Kandiyoti, D. (2002). Introduction: reading the fragments. In D. Kandiyoti, A. Saktanber (Eds.), Fragments of culture: The everyday of modern Turkey (pp. 1-21). I. B. Tauris & Co.
• Kant, I. (1998). Religion within the boundaries of mere reason (A. Wood& G. Di Giovanni, Trans.). Cambridge University Press.
• Katsanis, V. D. (2015). Non-affirmative time-images in Nuri Bilge Ceylan’s Three Monkeys (2008) and the political aesthetics of New Turkish Cinema. New Cinemas: Journal of Contemporary Film, 13(2), 169-185. https://doi.org/10.1386/ncin.13.2.169_1
• Keyder, Ç. (2000). Whither the project of modernity, Turkey in the 1990s. In S. Bozdoğan & R. Kasaba (Eds.), Rethinking modernity and national identity in Turkey (pp. 37-51). University of Washington Press.
• Kovacs, A. B. (2007). Screening modernism: European art cinema, 1950–1980. The University of Chicago Press.
• Kuçuradi, İ. (2011). Etik. Türkiye Felsefe Kurumu.
• Kuçuradi, İ. (2013). Sanata felsefe ile bakmak. Türkiye Felsefe Kurumu.
• Laçiner, Ö. (2016). Merkez(ler) ve taşra(lar) dönüşürken. In T. Bora (Ed.), Taşraya bakmak (pp. 13-36). İletişim.
• Lefebvre, H. (1991). The production of space (D. Nicholson-Smith, Trans.). Blackwell.
• Marshall, L. (2023). 'About Dry Grasses': Cannes review [Review of the film About Dry Grasses]. Screen Daily. https://www.screendaily.com/reviews/about-dry-grasses-cannes-review/5182338.article
• Mengüşoğlu, T. (1988). İnsan felsefesi. Remzi Kitabevi.
• Naficy, H. (2001). An accented cinema: Exilic and diasporic filmmaking. Princeton University Press. Nuttall, J. (1993). Moral questions: An introduction to ethics. Polity Press.
• Özkazanç, A. (2011). Neo-liberal tezahürler: Vatandaşlık-suç-eğitim. Dipnot Yayınları.
• Quaranta, C. (2020). A cinema of boredom: Heidegger, cinematic time and spectatorship. Film-Philosophy, 24(1), 1–21. doi: 10.3366/film.2020.0126
• Rancière, J. (2009). The emancipated spectator (G. Elliott, Trans.). Verso.
• Rattee, J. (2017). The search for meaning in Once Upon a Time in Anatolia. In J. Gibbs and D. Pye (Eds.), The long take: Critical approaches (pp. 207-219). Palgrave Macmillan.
• Raw, L. (2017). Six Turkish filmmakers. The University of Wisconsin Press.
• Savaş, H. (2017). ...Rağmen sinema. Doruk Yayınları.
• Sheppard, A. (1987). Aesthetics. Oxford University Press.
• Sontag, S. (2013). Against interpretation and other essays. Farrar, Straus & Giroux.
• Suner, A. (2004). Horror of a different kind: Dissonant voices of the new Turkish cinema. Screen, 45(4), 305-323. https://doi.org/10.1093/screen/45.4.305
• Suner, A. (2006) Outside in: ‘accented cinema’ at large, Inter-Asia Cultural Studies, 7:3, 363-382. https://doi.org/10.1080/14649370600849223
• Suner, A. (2010). New Turkish cinema: Belonging, identity and memory. I. B. Tauris & Co.
• Şen-Sönmez, Ü. (2017). Türk edebiyatı ve kötülük. Cogito. (86), 262-294.
• Tarkovsky, A. (1987). Sculpting in time. (K. Hunter-Blair, Trans.). University of Texas Press.
• Vidler, A. (1994). The Architectural uncanny: Essays in the modern unhomely. MIT Press.
• Winnicott, D. W. (2015). Playing and reality. Routledge.
• Wood, A. W. (1999). Kant’s ethical thought. Cambridge University Press.
• Filmography
• Ceylan, N.B. (Director). (1995). Cocoon. [Short Film]. Turkey: NBC Film & TRT.
• Ceylan, N.B. (Director). (1997). The Small Town. [Film]. Turkey: NBC Film &Imaj.
• Ceylan, N.B. (Director). (1999). Clouds of May. [Film]. Turkey: NBC Film &Imaj.
• Ceylan, N.B. (Director). (2002). Distant. [Film]. Turkey: Turkey: NBC Film
• Ceylan, N.B. (Director). (2006). Climates. [Film]. Turkey: Co Production, NBC Film &Imaj.
• Ceylan, N.B. (Director). (2008). Three Monkeys. [Film]. Turkey: Zeynofilm &NBC Film.
• Ceylan, N.B. (Director). (2011). Once Upon a Time in Anatolia. [Film]. Turkey: Zeynofilm &NBC
• Ceylan, N.B. (Director). (2014). Winter Sleep. [Film]. Turkey: NBC Film&Memento.
• Ceylan, N.B. (Director). (2018). Turkey: Wild Pear Tree. [Film]. NBC Film&Zeynofilm.
• Ceylan, N.B. (Director). (2023). Turkey: About Dry Grasses. [Film]. NBC Film&Memento.