The Truman Show, Into The Wild ve Hollywood Sinemasının Sahte Eleştirelliği

Yıl 2019, , 180 - 194, 29.12.2019

Erdem İlic

https://doi.org/10.31122/sinefilozofi.634907

Cited By: 1

Öz

Başta ticari Amerikan sineması olmak üzere anaakım sinemanın
önde gelen yapımlarının mevcut egemen ideolojik ve politik iklimin sözcüsü ve
yeniden üreticisi olduğuna dair yaygın bir görüş vardır. Buna karşın anaakım
sinema ürünü olmasına karşın kendisini eleştirel bir konuma yerleştiren
örneklerin var olduğu da sıklıkla öne sürülür. The Truman Show ve Into
the Wild filmleri de kurduğu çatışma ilişkileri ve öykülemesi ile anaakım
sinemanın eleştirel örneklerinden olarak tanımlanır. Bu çalışma söz konusu iki
filmin çatışma ilişkilerinden yola çıkarak semantik bir ilişkiye sahip olduğunu
öne sürecek ve filmlerin ana fikirlerinde ortaya atılan etik ve ideolojik değerleri,
kapitalizmin dönüşümü ile ilişkili olarak değerlendirecektir.

Yirminci yüzyılın son çeyreğinden itibaren çağdaş
kapitalizmin bir dönüşüm süreci içine girdiği yönünde çeşitli tezler öne
sürülmektedir. Bu çalışmada söz konusu dönüşüm Michel Foucault’nun “disiplin
toplumları” kavramı ve bu toplumsal örgütlenmelerin yerini alan neoliberal
yönetimsellik bağlamlarında ele alınarak seçilen filmlerin öykülemeleri bu
tartışmaya denk düşecek şekilde değerlendirilecektir. Böylece filmlerin
eleştirel argümanları ile kapitalizmin dönüşümü arasında bir karşılaştırma
süreci yürütülecektir. Dönüşüm çerçevesinde kapitalizmin terk ettiği kurumlar
ve üretilen yeni öznellik kipi dikkate alındığında The Truman Show ve Into
the Wild filmlerinin eleştirel olmadığı, egemen politik iklimle uyumlu bir
öykülemeyi ve çatışma dinamiklerini barındırdığı öne sürülecektir.

Anahtar Kelimeler

Into The Wild, The Truman Show, disiplin toplumları, neoliberalizm

Kaynakça

• Arijon, Daniel, (1995). Film Dilinin Grameri 1, Y. Demir, N. Bayram, U. Demiray, N. Ulutak, M. Barkan (çev.), İstanbul: Kavram.
• Aristoteles, (2017). Poetika, Nazile Kalaycı (çev.), Ankara: Pharmakon.
• Dardot, P. ve Laval, C. (2012). Dünyanın Yani Aklı, Işık Ergüden (çev.), İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Deleuze, Gilles, (1992). “Postscript on the Societies of Control”, October, (59), 3-7.
• Deleuze, Gilles, (2013). Müzakereler, İnci Uysal (çev.), İstanbul: Norgunk.
• Deleuze, Gilles, (2014). Sinema 1 – Hareket-İmge, Soner Özdemir (çev.), İstanbul: Norgunk.
• Dumenil, G. ve Levy, D. (2009). “Marksist Bir Neoliberalizm Teorisi”, Neoliberal İktisadın Marksist Eleştirisi, Hilmi Tunalı (çev.), İstanbul: Kalkedon.
• Feldman, E. S. (Yapımcı), Weir, P. (Yönetmen). (1998). The Truman Show [Sinema Filmi]. ABD: Paramount Pictures.
• Foucault, Michel, (2000). Hapishanenin Doğuşu, Mehmet Ali Kılıçbay (çev.), Ankara: İmge.
• Foucault, Michel, (2003). İktidarın Gözü, Işık Ergüden (çev.), Ankara: İmge.
• Foucault, Michel, (2005). Entelektüelin Siyasi İşlevi, Ferda Keskin (çev.), İstanbul: Ayrıntı.
• Foucault, Michel, (2010). Cinselliğin Tarihi, Hülya Uğur Tanrıöver (çev.), İstanbul: Ayrıntı.
• Foucault, Michel, (2015). Biyopolitikanın Doğuşu, Alican Tayla (çev.), İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Gaulejac, Vincent, (2013). İşletme Hastalığına Tutulmuş Toplum, Özge Erbek (çev.), İstanbul: Ayrıntı.
• George, Susan, (2009). “Neoliberalizmin Kısa Tarihi”, Gülsüm Akalın (çev.), Neoliberal İktisadın Marksist Eleştirisi, İstanbul: Kalkedon.
• İlic, Erdem, (2017). Film Atölyesi: Sinemanın İmgelem Araçları, Ankara: Pharmakon.
• Parnet, C. ve Deleuze, G., (1990), Diyaloglar, Ali Akay (çev.), İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Penn, S. (Yapımcı), Penn, S. (Yönetmen). (2007). Into The Wild [Sinema Filmi]. ABD: Paramount Vantage.
• Peters, Thomas, A., (1999). Computerized Monitoring and Online Privacy, N.Carolina: McFarland & Company.
• Poster, Mark, (1990). The Mode of Information, New York: Free Press.
• Sennett, Richard, (2008). Karakter Aşınması, Barış Yıldırım (çev.), İstanbul: Ayrıntı.
• Standing, Guy, (2015). Prekarya, Ergin Bulut (çev.), İstanbul: İletişim.