Öz
Edebiyat çoğu zaman bilhassa konu
bakımından sinemayı desteklese de, zaman zaman edebiyat ve sinema ilişkisi iç
içe geçmekte ve yaşanan kültürel değişimin de etkisi ile sinemayı, edebiyatın
neredeyse hatırlatıcısı konumuna getirmektedir. Öyle ki, günümüz edebiyattan
uyarlama filmleri, çoğu izleyicinin edebî eser olarak bilmediği veya bildiği,
fakat zaman yaratıp okumadığı eserlerden oluşmaktadır. Bu uyarlama filmlerin
etkisi edebî eserin önüne geçtiğinde, izleyici filmin kitabı ile
karşılaştığında kitabı filmden dolayı bir merak ile satın almaktadır.
Bakıldığında edebî eserin bilinirlik düzeyi filmin yanında sönümlenirken,
eskinin okuma pratikleri de yerini yeni okuma pratiklerine bırakmaktadır.
Sinema ve edebiyat ilişkisi bağlamında
değerlendirildiğinde, bu çalışmada sinema seyircisinin okuma pratikleri ele
alınacak, sinema seyircileri ile yapılacak görüşmeler için yarı yapılandırılmış
derinlemesine mülakat tekniği ile alımlamaları incelenecektir. İzleyici,
sinemada izlediği filmin edebiyat eseri olduğunun farkında mı? Farkında ise, bu
eseri daha önce okumuş mu? Okuduğu eseri bir de sinemada görmek için mi gelmiş,
yoksa eseri çok duymuş, fakat okumak yerine sinemada izlemeyi mi tercih etmiş?
Bu sorular ışığında izleyicilerde edebiyat ve sinema ayırdı olup olmadığı,
farkındalık seviyeleri, bilinç düzeyleri hakkında bilgi edinilebilir. Aynı zamanda
görüşmecilerden alınan cevaplar günümüz sinemasının gölgesinde seyreden edebiyat
açısından değerlendirildiğinde, izler kitlenin okuma pratiklerini ortaya koymak
açısından önemlidir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akbayır, S. (2014). Edebiyat ve Disiplinlerarası Etkileşim. Ankara: Pegem Akademi
- Atar, S. (2005). Edebiyattan Sinemaya: Frankenstein. İçinde Y. Okur (Ed.), Sinefil 2004 (Toplu Basım) (ss. 260-261). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Mithat Alam Film Merkezi.
- Baydur, M. (2004). Sinema Yazıları. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Cartmell, D. (2012). 100+ Years of Adaptations, or, Adaptation as the Art Form of Democracy. Içinde D. Cartmell (Ed.), A Companion to Literature, Film, and Adaptation (ss. 1-13). West Essex: Blackwell Publishing.
- Currie G. (1995). Image and Mind: Film, Philosophy, and Cognitive Science. Cambridge: Cambridge University Press.
- Dmytryk E. ve Dmytryk P. (2007). Sinemada Yönetmenlik, Oyunculuk, Kurgu. (Ş. İbrahim, Çev.) (2.bs). İstanbul: Doruk Yayımcılık.
- Ertürk,İ. (2008). Perde'li Düşünceler: Yönetmenler ve İzlekler Işığında Sinema. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Esslin, M. (2001). Televizyon Çağı: T. V. Beyaz Camın Arkası. (M. Çiftkaya, Çev.) (3. bs). Ankara: Pınar Yayınları.
- Kale, Ö. (2010). Edebiyat ve Sinema İlişkisi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3 (14), ss. 266-275.
- Kayaoğlu, E. (2016). Edebiyat ve Film Edebiyat Bilimi Yaklaşımıyla Film Çözümlemesine Giriş. İstanbul: Hiperlink Yayınları.
- Kemp, P. (2014). Sinemanın Tüm Öyküsü.(E. Yılmaz ve N. Yılmaz, Çev.). İstanbul: Hayalperest Yayınları.
- Kırel, Y. (2014). Uyarlamak mı? Uyumlanmak mı? : "Tersyüz-Adaptation". Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, 1(1), ss. 115-134.
- McFarlane, B. (1996). Novel to Film: An Introduction to the Theory of Adaptation. Oxford: Clarendon Press.
- Stam, R. (2014). Sinema Teorisine Giriş. (S. Salman ve Ç. Asatekin, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Uğurlu, F. (1992). Edebiyat ve Sinema, Kurgu Dergisi, 11, ss. 135-151.
- Ünal, Y. (2015). Dram Sanatı ve Sinema Klasik Anlatı Yapısının Kökenleri. İstanbul: Hayalperest Yayınları.
- Özön, N. (2008). Sinema Sanatına Giriş. İstanbul: Agora Kitaplığı.
- Teksoy, R. (2005). Rekin Teksoy'un Sinema Tarihi. İstanbul: Oğlak Yayıncılık.
- Yüce, T. (2005). Sinema ve Edebiyat Türleri Arasında Görülen Etkileşimler. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), ss. 67-74.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | İletişim ve Medya Çalışmaları |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 10 Mayıs 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Özel Sayı (1) Mayıs 2019 |
