İşgal Edilen Beden, Farklılaşan İnsan Ve Beden Kıyametleri: “The Host” Filmi Üzerine Çokkültürcülük Perspektifinden Bir İnceleme

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 11 - Özel Sayı (3) 2021, 330 - 347, 09.10.2021

Mikail Boz

https://doi.org/10.31122/sinefilozofi.871820

Öz

Bilimkurgu sinemasında öne çıkan konulardan biri işgalci bir varlık tarafından toplumdaki bireylerin benliğini ve kimliğini yok etmeye dönük çabaları görünür kılan “istila” filmleridir. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra yoğunluk kazanan bu filmler, çeşitli ideolojik korkulardan kaynak bularak dünya dışından gelen yıkıcı ve tehditkâr beden istilalarını öne çıkarmaktadır. “Beden kıyameti” türü olarak ifade edilebilecek bu türde filmler, kişinin kendi benlik ve kimliğini kurması kadar ötekiyi imgeleme anlamında önemli bir referans sağlamaktadır.
Bu çalışmada bu türden beden kıyameti motifi Andrew Niccol’ün yönettiği Göçebe (The Host, 2013) filmi üzerinden incelenecektir. Filmde “ben” ve “öteki” dikotomisinden yola çıkıldığı varsayımından hareket eden çalışmada, sosyal bilimlerde öne çıkan yaklaşımlardan “atomculuk” (atomism) “bütüncülük” (holism) eleştirel bir perpsektifle film üzerinden ele alınmış, Brian Fay’ın ortaya koyduğu “etkileşimcilik” (interactionism) ve “angajman” (engagement) yaklaşımlarının ortaya koyduğu öteki ile diyalektik bir etkileşimin olanakları film anlatısı ve imgeler üzerinden sorgulanmıştır. Film aynı bedende yaşayan biri işgalci ötekisi insan iki “ruhun” savaşının getirdiği kimlik ve benlik kargaşası, her iki dünyada da ötekileştirme gibi olguları ortaya koysa da, ütopyayı “eğlenceli” olmadığı için yadsımakta, ötekiyi antromorfik bir düzlemde hareket ettiği ölçüde “taraf değiştirdiği” zaman kabullenmektedir. Bu bağlamda öteki olmak ve farklılaşmak temelde bir bastırma süreciyle ilintilendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Beden kıyametleri, benlik, farklılık, atomculuk, bütüncülük, çokkültürcülük, angajman

The Occupied Body, Differentiating Human and Body Apocalypse: A Study from a Multiculturalist Perspective on "The Host"

Öz

One of the prominent subjects in science fiction cinema is the "invasion" films that make visible the efforts to destroy the self and identity of individuals in the society by an alien. These films, which gained intensity after the Second World War, stem from various ideological fears and highlight the destructive and threatening body invasions from outside the world. Films of this type, which can be expressed as the "body apocalypse" or "host-apocalypse", provide an important reference in terms of imagining the other as well as establishing one's own self and identity.
In this study, this kind of body apocalypse motif was examined through The Host (2013) movie directed by Andrew Niccol. The film is based on the dichotomy of "self" / "other" and "atomism", "holism", one of the prominent approaches in social sciences, has been criticized through the film. The possibilities of a dialectical interaction between the self and the other that Brian Fay's "interactionism" and "engagement" approaches put forward were questioned through the film narrative and images. Although the film reveals phenomena such as marginalization in the cultural universe of the occupier and the occupied, it denies utopia because it is not "fun". Aliens are accepted as long as they act anthropocentrically, that is, they change sides and join human resistance and give up their will for radical difference from the dominant cultural values of humanity. In this context, being the other and being different is basically associated with a suppression process.

Anahtar Kelimeler

Body apocalypse, self, difference, atomism, holism, multiculturalism, engagement

Kaynakça

• Apocalypse (2021). Cambridge Dictionary. https://dictionary.cambridge.org/tr/s%C3%B6zl%C3%BCk/ingilizce/apocalypse
• Beden (2021). Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. https://sozluk.gov.tr/.
• Bilgin, N. (2007). Kimlik İnşası. Ankara: Aşina Kitaplar.
• Body Snatcher (2021). Cambridge Dictionary. https://dictionary.cambridge.org/tr/s%C3%B6zl%C3%BCk/ingilizce/body-snatcher.
• Booker, M. K. (2006). Alternate Americas: Science Fiction Film and American Culture. London: Praeger.
• Bowie, M. (2007). Lacan. (Birinci Baskı). (Şener V. P., Çev.). Ankara: Dost.
• Boz, M. (2018). 2000 Sonrası Amerikan Post-Apokaliptik Bilimkurgu Sinemasında Kıyamet İdeolojisi. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İzmir. Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• Boz, M. & Takımcı, D. (2019). Amerikan Post-Apokaliptik Bilimkurgu Sinemasında Kıyamet İdeolojisi (1924-2000). Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (31), 377-403. DOI: 10.31123/akil.591331.
• Buker, D. M. (2002). The Science Fiction and Fantasy Readers's Advisory. Chicago: American Library Association.
• Cornea, C. (2007). Science Fiction Cinema Between Fantasy and Reality. Edinburgh: Edinburgh University
• Cuche, D. (2013). Sosyal Bilimlerde Kültür Kavramı. (Birinci Basım). (Arnas, T., Çev.). İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Descartes, R. (2013). Söylem, Kurallar, Meditasyonlar. (Yardımlı, A., Çev.). İstanbul: İdea.
• Fay, B. (2005). Çağdaş Sosyal Bilimler Felsefesi. (2. Baskı). (Türkmen, İ., Çev.). İstanbul: Ayrıntı.
• Freud, S. (2000). Psikanaliz Üzerine. (Şipal K., Çev.). İstanbul: Cem Yayınevi.
• Freud, S. (2011). Haz İlkesinin Ötesinde Ben ve İd. (Üçüncü Basım). (Babaoğlu, A., Çev.). İstanbul: Metis.
• Geraghty, L. (2009). American Science Fiction Film and Television. (First Publishing). Oxford, New York: Berg
• Hannay, A. (2013). Kierkegaard. (I. Basım). (Nirven N., Çev.) İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Hastalık (2021). Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. https://sozluk.gov.tr/.
• Hood, B. (2019). Benlik Yanılsaması: Sosyal Beyin, Kimliği Nasıl Oluşturur. (Özdemir, E., Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Laing, R. D. (2012). Bölünmüş Benlik. (Akça, E., Çev.). İstanbul: Pinhan.
• Mead, G. H. (2019). Zihin, Benlik ve Toplum. (1. Baskı). (Erdem, Y., Çev.). Ankara: Heretik Yayın.
• Meyer, S., Schwartz, P. M., Schwartz, S., Wechsler, N. (Yapımcı), Niccol, A. (Yönetmen). (2013). The Host [Sinema Filmi]. ABD: Chockstone Pictures, Nick Wechsler Productions, Silver Reel
• Pinkard, T. (2012). Hegel. (1. Basım). (Albayrak, M. B., (Çev). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür.
• Platon (2010). Diyaloglar. Kharmides ya da Bilgelik Üstüne. (7. Basım). (Gökçöl, T. Çev.). İstanbul: Remzi. Ss. 295-327.
• Porty, R. (1995). Olumsallık, İroni ve Dayanışma. (Küçük, M. & Türker, A., Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Randall, W. L. (2014). Bizi "Biz" Yapan Hikayeler. (İkinci Basım). (Kaya, Ş.S. Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Revel, J. (2012). Foucault Sözlüğü. (1. Baskı). (Urhan, V. Çev.). İstanbul: Say Yayınları.
• Sağlık (2021). Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. https://sozluk.gov.tr/.
• Sanders, M. Steven (2008). Picturing Paranoia. Interpreting Invasion of the Body Snatchers. The Philosophy of Science Fiction Film. (Steven M. Sanders, Ed.). Kentucky: University of Kentucky Press. ss. 55-72.
• Sontag, S. (2015). Yoruma Karşı. (Birinci Basım). (Akınhay, O. Çev.). İstanbul: Agora Yayınları.
• Suvin, D. (1979). Metamorphoses of Science Fiction. New Haven and London: Yale University
• Turner, B. S. (2019). Beden ve Toplum. Sosyal Teoride Arayışlar. (Kaya, İ. & Bulut, M. B. Çev.). Ankara: Nobel Yayınları.
• Zizek, S. (2011). Kırılgan Temas. (3. Basım). (Birkan, T. Çev.) İstanbul: Metis.