An Exceptional Adam and Eve Story Through Gilles Deleuze's Concept of Crystal-Image: The Fountain (2006)

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 13, 45 - 60, 28.06.2022

Filiz Erdoğan Tuğran Aytaç Hakan Tuğran

https://doi.org/10.31122/sinefilozofi.1090694

Öz

The concept of motion-image, which is one of Gilles Deleuze's important concepts about cinema, is identified with Hollywood films. The organic fiction structure, the linear narrative of the story, the situations the movie characters are in, the actions they take, these actions and situations transforming each other and reaching a conclusion, and presenting all these in a way that is suitable for the sensory-motor are seen as elements included in the definition of movement-image. Although all these justify the identification of motion-image cinema with Hollywood cinema, there are also films that are contrary to this conventional structure in terms of some elements. One of these films is The Fountain, directed by Darren Aronofsky in 2006. The film takes love at the center of three interrelated and interlocking stories. With these three stories, fed from different time periods and mythological elements, the feeling of Love surrounds the entire filmic universe. The possibility of the main protagonists to turn into Adam and Eve, which becomes evident in the middle of the first story told in the movie, will make the love theme in the movie similar to the love in creation, and thus the story will be related to a situation where love is related to a superhuman cosmos rather than the love between two people. This film, which differs from the traditional plot and produces exceptions and forkings, will be considered together with Deleuze's concept of time-image. Time-image cinema can be described as an order of images that are far from linear narration, make the audience think together with the hero, and break their sensory-motor mechanism. In the article, The Fountain (2006) movie will be considered together with the time-image cinema and the crystal-image concept, which is one of its important images regime. The crystal-image presents different possibilities and reflections of the same images as the faces of the crystal. Three different stories told throughout the movie are considered as different reflections and different surfaces of the lives of the same heroes. Based on these reflections in The Fountain (2006), the possibilities of revealing a direct time image will be examined based on the peaks of present, and the sheets of past which are seen as the symptoms of the crystal-image.

Anahtar Kelimeler

Time-Image, Crystal-Image, Gilles Deleuze, Henri Bergson, Darren Aronofsky

An Exceptional Adam and Eve Story Through Gilles Deleuze’s Concept of Crystal-Image: The Fountain

Öz

Gilles Deleuze’ün sinema ile ilgili önemli kavramlarından biri olan hareket-imaj kavramı Hollywood filmleriyle özdeşleştirilmektedir. Organik kurgu yapısı, öykünün çizgisel anlatısı, film karakterlerinin içinde bulunduğu durumlar, gerçekleştirdiği eylemler, bu eylemler ve durumların birbirini dönüştürerek bir sonuca ulaşması ve tüm bunların duyu-motora uygun bir şekilde sunulması gibi hareket-imajın tanımı içinde yer alan unsurlar olarak görülür. Tüm bunlar hareket-imge sinemasının Hollywood sineması ile özdeşleştirilmesini haklı kılsa da Hollywood’un içinden bu konvansiyel yapıya kimi unsurları bakımından aykırı filmler de çıkmaktadır. Bu filmlerden biri Darren Aronofsky’nin 2006 yılında yönettiği The Fountain filmidir. Film, birbiri ile ilişkili ve birbiri içine geçen üç hikayenin odağına aşkı alır. Farklı zaman dilimlerinden ve mitolojik unsurlardan beslenen bu üç hikaye ile Aşk duygusu filmsel evrenin tamamını sarmaktadır. Filmde anlatılan ilk hikayenin ortalarında belirginleşen ana kahramanların Adem ve Havva’ya dönüşme olasılıkları filmdeki aşk temasını yaratılıştaki aşkla benzeştirecek ve böylece hikaye iki insan arasında yaşanan aşktan ziyade aşkın, insan üstü bir kosmosla ilgili olduğu bir durumla ilintilendirilecektir. Geleneksel olay örgüsünden farklılaşarak istisna halleri ve çatallanmalar üreten bu film, Deleuze’ün zaman-imge kavramıyla birlikte düşünülecektir. Zaman-imge sineması, çizgisel anlatımdan uzak, izleyiciyi kahramanla birlikte düşünmeye sevkeden, onun duyu-motor mekanizmasını arızaya uğratan bir imgeler düzeni olarak betimlenebilir. Makalede The Fountain (2006) filmi zaman-imge sineması ve onun önemli imgeler rejiminden olan kristal-imaj kavramıyla birlikte düşünülecektir. Kristal-imaj kristalın yüzleri gibi aynı imgelerin farklı olasılıklarını ve yansımalarını sunmaktadır. Film boyunca anlatılan üç ayrı hikaye aynı kahramanların hayatlarının farklı yansımaları ve farklı yüzeyleri olarak düşünülmüştür. The Fountain (2006) filminde bu yansımalardan hareketle kristal-imajın belirtileri olarak görülen şimdinin uç noktaları ve geçmiş tabakalarından hareketle dolaysız bir zaman imgenin açığa çıkma olasılıkları incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Zaman-İmaj, Kristal-İmaj, Gilles Deleuze, Henri Bergson, Darren Aronofsky

Kaynakça

• Aronofsky, D. (Director) (2000). Requiem For a Dream, Artisian Entertainment, U.S.A.
• Aronofsky, D. (Director) (2006). The Fountain, Warner Bros., U.S.A.
• Aronofsky, D. (Director) (2010). Black Swan, Fox Searchlight Pictures, U.S.A.
• Aronofsky, D. (Director) (2017). Mother, Paramount Picture, U.S.A. Bergson, H. (2008). Creative Evolution, Trans. A. Mitchell, New York: Camelot Press.
• Bogue, R. (2021). Deleuze, Sinema ve Felsefe, Çev. E. Ekici, İstanbul: Küre Yayınları.
• Cox, D. & Levine, M. (2018). Filmle Düşünmek: Felsefe Yapmak ve Film İzlemek, Çev. O. Orhangazi, Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Deleuze, G. (1997a). Cinema 1 The Movement-Image, Translated by Hugh Tomlinson and Barbara Habberjam, Minneapolis: University of Minnesota Press.
• Deleuze, G. (1997b). Cinema 2 The Time-Image, Translated by Hugh Tomlinson and Robert Caleta, Minneapolis: University of Minnesota Press.
• Deluze, G. (1990). Logic of Sense, Translated by M. Lester, C. Stivale, Abd: Colombia University Press.
• Özçınar, M. (2021). Deleuze ve Sinema, İzmir: Cem Yayınevi.
• Öztürk, S. (2017). Krístal-Ímajın Yüzlerinden Kıyameti İzlemek: Yol Kenarı, In A. Oktan & M. Aytaş (Eds), Arafta İmgeler, (pp. 113-137). Doruk Yayınları: Istanbul.
• Öztürk, S. & Özsoy, A. (2019). Tolga Karaçelik’le Söyleşi . SineFilozofi , 4 (8) , 375-393 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/sinefilozofi/issue/51164/667182
• Öztürk, S. (2020). Sinema Felsefesine Giriş, Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Rodowick, D.R. (2018). Gilles Deleuze’ün Zaman Makinesi, Çev. E. Ekinci, İstanbul: Küre Yayınevi.
• Rodowick, D.R. (Ed). (2021). Deleuze’ün Film Felsefesinin İzleri, Çev. N. Yakut, İstanbul: Küre Yayınevi.
• Rossellini, R. (Director). (1950) Stromboli, Berit Films, England.
• Welles, O. (Director). (1941) Citizen Kane, RKO Radio Pictures, U.S.A.
• Zourabichvili, F. (2011). Deleuze Sözlüğü, Çev. A. U. Kılıç, İstanbul: Say Yayınları. https://www.proquest.com/openview/652d8bc472889a4abc17df77493fbbad/1?pq-origsite=gscholar&cbl=2043477 (25.02.2022)
• Kıraathane İstanbul Edebiyat Evi, (2021, July 12). Hakan Yücefer, Rancière Deleuze’e Karşı (Video) https://mail.google.com/mail/u/0/?tab=wm#inbox?projector=1