The Documentary Thought of Grierson in the Context of the Ontic and Ontological

Yıl 2022, Özel Sayı (4) 2022, 106 - 123, 30.09.2022

Faik Onur Acar

https://doi.org/10.31122/sinefilozofi.1063511

Cited By: 1

Öz

Ontik Olan ile Ontolojik Olan Bağlamında Grierson’un Belgesel Düşüncesi

Öz

Belgesel, geçtiğimiz birkaç on yılda büyük bir çeşitlilik göstermesine karşın John Grierson’ın belgesele dair yaptığı “gerçekliğin yaratıcılıkla işlenmesi” tanımının geçerliliğini koruduğunu söylemek mümkündür. Belgesel ortaya çıktığı andan itibaren ne gerçeklikten ve varolanlardan kopmuştur ne de varolanlara dair bir hikâye ve anlam dile getirmekten ve tüm bunları belirli bir Varlık anlayışı temelinde yapmaktan geri kalmıştır. Bu bağlamda, her bir belgeselin Heideggerci anlamda bir yandan varolanlara dair içeriği dolayısıyla ontik bir temel içerdiği, diğer yandan ise bir yaratımı gerçekleştiren insanın atılımı olarak onun ontolojik varoluşuna işaret ettiği söylenebilir.
Bu çalışmada, belgesel, Heideggerci bir ifade ile oldum-olasılık ve şimdi tarafından belirlenen insanın kendini tasarlayarak, zamansallık olarak var olma biçimlerinden biri olarak ele alınacaktır. Bu yaratım, insanın Varlığa sahih olarak açılmışlık halidir. Diğer yandan anlamın geçerliliğini tayin eden hakikati, varolanlardan çekip çıkarmak gerekir. Bu şekilde kendimizi bir kez daha varolanlar arasında yani ontik zeminde buluruz.
Bu bağlamda, bu çalışmada öncelikle (1) belgesel, Heideggerci bir ifade ile ontik-ontolojik bir belirlenime sahip olan insanın kendini Varlığa açma biçimlerinden biri olarak okunacaktır, bu temelde (2) belgesele zamansallıkta ortaya çıkan hakikati açanın tam da belgeselin ontik ve ontolojik zemin arasında süregiden salınımı olduğu gösterilmeye çalışılacak ve bu bağlamda (3) Grierson’ın bahsi geçen belgesel tanımı da yeni bir anlama kavuşmuş olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Ontik, Ontolojik, Belgesel, Varlık, Zaman

Kaynakça

• Anders, G. (2018). İnsanın Eskimişliği 1. Cilt. H. Herdem ve H. Ertürk (Çev.). İstanbul: İthaki Yayınları
• Bolt, B. (2020). Yeni Bir Bakışla Heidegger. M. Özbank (Çev.). İstanbul: Kolektif Yayınları
• Direk, Z. (2010). Heidegger’in Sanat Anlayışı. Şeyma Öztürk (Ed.), Cogito Sayı:64/Güz 2010. pp.106-124
• Esenyel, A. (2020). Heidegger: Varlığın Patikaları. Ankara: Foll Kitap
• Grierson, J., (1933). The Documentary Producer,’ Cinema Quarterly, 2:1 içinde pp. 7–9.
• Grierson, J. (1976), First Disciplines of Documentary. R.M. Barsam (Ed.), Nonfiction Film: Theory and Criticism içinde (pp. 19-30). Dutton Paperback: New York
• Heidegger, M. (1949). On The Essence of Truth. R.F.C. Hull ve A. Crick (Çev.), Existence and Being içinde (pp.317-353). HenriRegneyr Company: Chicago
• Heidegger, M. (1977). The Question Concerning Technology. W. Lovit (Çev.), The Question Concerning Technology, and Other Essays. pp.3-36. Harper & Row Publishers: New York
• Heidegger, M. (1998). On the Question of Being. W. McNeill (Ed.), Pathmarks içinde. Cambridge: Cambridge University Press
• Heidegger, M. (2009). Metafizik Nedir? Y. Örnek (Çev.). Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu
• Heidegger, M. (2019). Varlık ve Zaman. K. Ökten (Çev.). İstanbul: Alfa Yayınları
• Kracauer, S. (2015). Film Teorisi: Fiziksel Gerçekliğin Kurtuluşu. Ö. Çelik (Çev.) İstanbul: Metis Yayınları
• Kerrigan S. ve McIntyre P. (2010). The ‘creative treatment of actuality’: Rationalizing and reconceptualizing the notion of creativity for documentary practice. Journal of Media Practice Volume 11 Number 2. pp. 111-129.
• Levinas, E. (2010). Martin Heidegger ve Ontoloji. E. Simson (Çev.) Şeyma Öztürk (Ed.), Cogito Sayı:64/Güz 2010. pp. 19-50
• Levinas, E. (2020). Tanrı, Ölüm ve Zaman. I. Ergüden (Çev.). İstanbul: Sel Yayınları
• Lewis, M. ve Staehler, T. (2020). Fenomenoloji. M. Demirhan (Çev.). Ankara: Foll Kitap
• Marx, K. (2019). Kapital 1. Cilt. M. Selik ve N. Satlıgan (Çev.). İstanbul: Yordam Yayınları
• Nichols, B. (2001). Introduction to Documentary. Indianapolis: Indiana University Press
• Ökten, K. H. (2021). Varlık ve Zaman: Bir Okuma Rehberi. İstanbul: Alfa Basım
• Rotha, P. (2000). Belgesel Sinema. İ. Şener (Çev.). İstanbul: İzdüşün Yayınları
• Ward, P. (2005). Documentary - The Margins of Reality. London: A Wallflower Press
• Yılmaz, E. (2020). Varlık ve Zaman’ı Anlamak. İstanbul: Küre Yayınları
• Young, J. (2017). Heidegger’in Geç Dönem Felsefesi. E. Korkut (Çev.). İstanbul: Dergah Yayınları