Sorry We Missed You Filminde Yabancılaşma: Karl Marx Perspektifinden Bir Değerlendirme

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 15, 91 - 113, 27.06.2023

Seda Dilek Göğüş , Hakan Kılınç

https://doi.org/10.31122/sinefilozofi.1166714

Öz

Bu çalışma Karl Marx’ın yabancılaşma kavramı bağlamında Sorry We Missed You filmini incelemektedir. İşçi sınıfı üzerine filmleriyle bilinen Ken Loach, söz konusu filmde, kapitalist sistemin artı değer yaratıp kendi varlığını ve devamlılığını sağlamak adına çalışanların ve sermaye sahiplerinin sömürü temelli ilişkilerini, bunun neticesinde doğan sorunları, yalnızlaşmayı ve yabancılaşmayı tüm gerçekliğiyle sunmaktadır. Yabancılaşma, Marx’ın kapitalist üretim tarzını işaret ederek geliştirdiği, çalışanların fiziksel ve zihinsel açıdan içerisinde yer aldığı toplumsal süreçte yakıcı ve yıkıcı bir etkiye sahip olduğu bir olgudur. Marx yabancılaşmayla ilgili argümanlarını geliştirirken proletarya üzerinden bir analiz yapmaktadır ancak günümüzde prekarya örneği üzerinden işlenen filmde yabancılaşmanın daha da derinleştiği bir düzen eleştirilmektedir. Nitekim Sorry We Missed You filmi de, kapitalizmin girdabında çırpınan ekonomik sıkıntılarla baş etmeye çalışan bir çekirdek ailenin verdiği mücadeleyi ve yaşadığı süreci anlatmaktadır. Böylesi bir kapitalist düzen içerisinde görünür olan yabancılaşma meselesi film boyunca farklı karakterler etrafında çeşitli biçimlerde kendini göstermektedir. Dolayısıyla bu çalışmada, söz konusu film özelinde teknik unsurlardan öte filmin içeriğine, verilen mesajlara ve işlenen temaya odaklanılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Yabancılaşma, Sorry We Missed You, Ken Loach, Karl Marx, emek.

Alienation in the Movie Sorry We Missed You: An Assessment From Karl Marx's Perspective

Öz

This study examines the movie Sorry We Missed You in the context of Karl Marx's concept of alienation. Known for his films on the working class, Ken Loach presents the exploitative relations of employees and capital owners, the problems arising as a result, loneliness and alienation, in all its reality, in order to create surplus value and ensure its own existence and continuity in the capitalist system. Alienation is a phenomenon that Marx developed by pointing to the capitalist mode of production and has a burning and destructive effect in the social process in which the workers are physically and mentally involved. While developing his arguments about alienation, Marx makes an analysis over the proletariat. However, in this film, which is processed on the precariat example, an order in which alienation is even deeper today is criticized. As a matter of fact, the movie Sorry We Missed You tells the struggle and the process of elementary family trying to cope with the economic difficulties struggling in the whirlpool of capitalism. The issue of alienation, which is visible in such a capitalist order, manifests itself in various forms around different characters throughout the film. Therefore, in this study, the focus will be on the content of the film, the messages given and the theme, rather than the technical elements specific to the film in question.

Anahtar Kelimeler

Alienation, Sorry We Missed You, Ken Loach, Karl Marx, Labor.

Kaynakça

• Braverman, H. (2008). Emek ve Tekelci Sermaye. (çev. Ç. Çidamlı), İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Corbin, J., Strauss, A. (2008). Basics of Qualitative Research: Techniques and Procedures for Developing Grounded Theory. Thousand Oaks: Sage.
• Fromm, E. (1990). Sağlıklı Toplum. (çev. Y. Salman ve Z. Tanrısever). İkinci Baskı, İstanbul: Payel Yayınları.
• Fromm, E. (2004). Marx’ın İnsan Anlayışı, (çev. Kaan H. Ökten), İstanbul: Arıtan Yayınları.
• http://mimdap.org/2008/07/banksy-kentleri-sprey-boyayla-dedhithtiren-adam/ (Erişim Tarihi: 01.08.2022).
• https://t24.com.tr/haber/ken-loach-torino-festivali-nde-verilen-odulu-reddetti-iscilerin-dayanisma-talebine-nasil-sirtimi-donebilirim,996208 (Erişim Tarihi: 28.09.2022).
• https://www.gazeteduvar.com.tr/dunya/2018/04/17/amazon-calisanlari-korkudan-tuvalete-gitmiyor (Erişim Tarihi:22.01.2021).
• https://www.star.com.tr/yazar/Is_istemek_devrim_yapmaktir-yazi-588486/(Erişim Tarihi: 22.01.2021).
• https://www.trtizle.com/programlar/film-onu-arkasi/film-onu-157-bolum-2939121/(Erişim Tarihi: 22.01.2021).
• Kulak, Ö. (2011). “Karl Marx’ta Yabancılaşma, Meta Fetişizmi ve Şeyleşme Kavramları” Doğu Batı Düşünce Dergisi: Karl Marx, (55), 33-61.
• Loach, K. (2009). “This is not an accident. This is not capitalism failing. This is capitalism working”, muhabir, A. Lobb, The Big Issue, 1382, 20-23.
• Mancoff, D. N., (2018). Banksy British graffiti artist. Encyclopedia Britannica. htt-ps://www.britannica.com/biography/Banksy (Erişim Tarihi: 01.08.2022).
• Marx, K. (2011a). Kapital I, (çev. M. Selik, N. Satlıgan), İstanbul: Yordam Kitap.
• Marx, K. (2011b). 1844 Elyazmaları: Ekonomi Politik ve Felsefe. (çev. K. Somer), Dördüncü Baskı. Ankara: Sol Yayınları.
• Marx, K. (2013a). Yabancılaşma, (çev. K. Somer, A. Kardam, S. Belli, A. Gelen, Y. Fidancı, A. Bilgi), (der. Barışta Erdost), Beşinci Baskı, Ankara: Sol Yayınları.
• Marx, K. (2013b). 1844 El Yazmaları, (çev. M. Belge), Sekizinci Baskı, İstanbul: Birikim Yayınları.
• Mollaer, F., (2008). Türkiye’de Liberal Muhafazakârlık ve Nurettin Topçu, İstanbul: Dergâh Yayınları.
• O'Brien R. (Yapımcı) & Loach, K. (Yönetmen). (2019). Sorry We Missed You [Sinema Filmi] İngiltere: Sixteens Films.
• Ollman, B. (2012). Yabancılaşma Marx’ın Kapitalist Toplumdaki İnsan Anlayışı, (çev. A. Kars), İstanbul: Yordam Kitap.
• Ollman, B. (2015). Marksizme Sıra Dışı Bir Giriş, (çev. A. Kars), Üçüncü Basım, İstanbul: Yordam Kitap.
• Orhangazi, O. N. (2012). Politik Sinema Kavramı Üzerine Bir İnceleme: Demiryolculardan Postacılara Ken Loach Sineması. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İletişim Bilimleri Anabilim Dalı, Ankara.
• Orwell, G. (2021), Bin Dokuz Yüz Seksen Dört, (çev. C. Üster), İstanbul: Can Yayınları.
• Özen, B., Eken, G. (2017). Sokak Sanatının Gizli Sanatçısı, Banksy. Art-Sanat Dergisi, (8) 499-519.
• Öztürk, S. (2013). Filmlerle İletişim ve Yabancılaşma. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi | Istanbul University Faculty of Communication Journal, 0 (44), 143-175.
• Öztürk, S. (2020). Ken Loach Filmlerinde Mücadelenin Arkeolojisi, 1. Basım. Ankara: Ütopya Yayınları.
• Ryan, M., Kellner D. (2010), Politik Kamera Çağdaş Hollywood Sinemasının ideolojisi ve Politikası.(çev. E. Özsayar), İkinci Basım, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Selvi, Y., Koca, B. (2016). Banksy’yi Anlamak, Art-e Sanat Dergisi, 9 (18), 278-306. DOI: 10.21602/sduarte.270419.
• Şahin, H.(2015). İşçi Hareketine Tarihsel Bir Bakış: Dünden Bugüne Yaşanan Dönüşümlerin Yapısal Bir Analizi. ISGUC The Journal of Industrial Relations and Human Resources, 17 (1), 158-184.