A Research on Poisonous Plants Found in Public Areas of the City Center of Burdur

Yıl 2025, Cilt: 10 Sayı: 2, 380 - 400, 24.12.2025

Bekir Yıldırım

https://doi.org/10.33484/sinopfbd.1675841

Öz

Various plant species are used in the landscaping of public areas. However, when selecting these plants, their toxic properties are generally overlooked in favour of their urban aesthetic value, with preference given to species that possess ornamental, hedge, or groundcover characteristics. Nevertheless, several scientific studies have indicated that some of these plant species can cause poisoning. The presence of plants containing toxic compounds in parts such as roots, stems, leaves, fruits, seeds, rhizomes, and bulbs within public spaces poses a potential threat to public health. Therefore, identifying plant species that may be hazardous to human health, as well as understanding which specific plant parts are responsible for toxicity, is crucial for preventing accidental poisonings and protecting public health. This study aims to identify toxic plant taxa present in public areas within Burdur Province, Türkiye. For this purpose, observations were conducted during various periods in the spring, summer, and autumn of 2024, plants were examined, and poisonous species were recorded. A large number of previous studies were consulted to determine the toxicity information of the plants. In the study areas, 109 poisonous plant taxa from 54 families were identified, 68 of which were woody. The three families with the highest number of poisonous taxa were Rosaceae, Fabaceae (Leguminosae), and Solanaceae.

Anahtar Kelimeler

Burdur , landscape plants , ornamental plants , toxicology , poisonous plants

Etik Beyan

The study does not require ethics committee permission or any special permission.

Destekleyen Kurum

The author has not received any financial support for the research, authorship, or publication of this study.

Burdur Şehir Merkezinin Halka Açık Alanlarında Bulunan Zehirli Bitkiler Üzerine Bir Araştırma

Öz

Halka açık alanların peyzaj düzenlemesinde çeşitli bitki türleri kullanılmaktadır. Ancak bu bitkiler seçilirken genellikle kentsel estetik değerleri göz önünde bulundurularak toksik özellikleri göz ardı edilmekte ve süs, çit veya yer örtücü özelliklere sahip türler tercih edilmektedir. Bununla birlikte, çeşitli bilimsel çalışmalar, bu bitki türlerinden bazılarının zehirlenmeye neden olabileceğini göstermiştir. Kök, gövde, yaprak, meyve, tohum, rizom ve soğan gibi kısımlarında toksik bileşikler içeren bitkilerin kamusal alanlarda bulunması halk sağlığı için potansiyel bir tehdit oluşturmaktadır. Bu nedenle, insan sağlığı için tehlikeli olabilecek bitki türlerinin belirlenmesi ve toksisiteden sorumlu kısımların anlaşılması, kazara zehirlenmelerin önlenmesi ve halk sağlığının korunması için çok önemlidir. Bu çalışma, Türkiye’nin Burdur ilindeki kamusal alanlarda bulunan toksik bitki taksonlarını tespit etmeyi amaçlamaktadır. Bu amaçla, 2024 yılı ilkbahar ve sonbahar aylarında çeşitli dönemlerde gözlemler yapılmış, bitkiler incelenmiş ve zehirli türler kaydedilmiştir. Bitkilerin toksisite bilgilerini belirlemek için daha önce yapılmış olan çok sayıda çalışmadan yararlanılmıştır. Çalışma alanlarında 54 familyadan 68 tanesi odunsu olmak üzere 109 zehirli bitki taksonu tespit edilmiştir. En fazla sayıda zehirli taksona sahip ilk üç familya Rosaceae, Fabaceae (Leguminosae) ve Solanaceae’dir.

Anahtar Kelimeler

Burdur , peyzaj bitkileri , süs bitkileri , toksikoloji , zehirli bitkiler

Etik Beyan

Bilgileri yukarıda verilen ve Sinop Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi'ne gönderilen makale etik kurul izni veya herhangi bir özel izin gerektirmemektedir.

Kaynakça

• Seçmen, Ö., Gemici, Y., Görk, G., Bekat, L., & Leblebici, E. (2004). Tohumlu Bitkiler Sistematiği (Genişletilmiş 7. Baskı). Ege Üniversitesi Basımevi.
• Baytop, T. (1984). Türkiye’de Bitkiler ile Tedavi (Geçmişte ve Bugün). İstanbul Üniversitesi Yayınları.
• Seçmen, Ö., & Leblebici, E. (1987). Yurdumuzun Zehirli Bitkileri. Ege Üniversitesi Basımevi.
• Muca, B., Yıldırım, B., Özçelik, Ş., & Koca, A. (2012). Isparta ilinin halka açık alanlarında bulunan zehirli süs bitkileri. Biological Diversity and Conservation, 5(1), 23–30.
• Serrano, R. (2018). Toxic plants: knowledge, medicinal uses and potential human health risks. Environment and Ecology Research, 6(5), 487–492. https://doi.org/10.13189/eer.2018.060509
• Zidovec, V., Jaric, J., Poje, M., & Dujmovic-Purgar, D. (2023). Poisonous and allergenic plant species in kindergarten gardens in Novi Zagreb city districts. Journal of Central European Agriculture, 24(1), 245–259. https://doi.org/10.5513/JCEA01/24.1.3615
• Mulligan, G. A., & Munro, D. B. (1990). Poisonous Plants of Canada. Canadian Government Publishing Centre.
• Yılmaz, H., Akpınar, E., & Yılmaz, H. (2006). Peyzaj mimarlığı çalışmalarında kullanılan bazı süs bitkilerinin toksikolojik özellikleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 1, 82–95.
• Knight, A. P. (2007). A Guide to Poisonous House and Garden Plants. Teton New Media.
• Allred, K. W. (2010). An Annotated Checklist of Poisonous or Injurious Range Plants of New Mexico. New Mexico State University Circular.
• Anonymous. (1995). Poisonous Outdoor Plants. Alberta Agriculture and Rural Development, https://www1.agric.gov.ab.ca/$department/deptdocs.nsf/all/agdex13348/$file/666-2.pdf
• Dogan, Y., Baslar, S., Ay, G., Aydin, H., Yorek, N., & Mert, H. H. (2005). Poisonous plants distributed naturally in Turkey. Pharmacia, 52(1–2), 50–55.
• Çelik, B.H., & Zencirkıran, M. (2021). A research on toxicological properties of Bursa city parks’s design plants. Journal of Bartin Faculty of Forestry, 23(2), 446–464. https://doi.org/10.24011/barofd.942374
• Çorbacı, Ö.L., & Ekren, E. (2021). Kentsel açık yeşil alanlarda kullanılan zehirli bitkiler üzerine bir araştırma: Rize kenti örneği. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 23(3), 824–836. https://doi.org/10.24011/barofd.954295
• Polat, R. (2020). Balıkesir florasının peyzaj açısından değerlendirilme olanakları. Türk Doğa ve Fen Dergisi, 9(2), 134–145. https://doi.org/10.46810/tdfd.831144
• Pratt, A. (1857). The Poisonous, Noxious, and Suspected Plants of Our Fields and Woods. R. Clay Printer.
• Chesnut, V.K. (1898). Principal Poisonous Plants of the United States. Washington Government Printing Office.
• Henslow, G. (1901). Poisonous Plants in Field and Garden. Richard Clay & Sons Limited.
• Pammel, L.H. (1911). A Manual of Poisonous Plants. The Torch Press.
• Bernhard-Smith, A. (1923). Poisonous Plants of All Countries (Second Edition). Bailliere, Tindall & Cox.
• Fuller, T.C., & McClintock, E. (1986). Poisonous Plants of California. University of California Press.
• Kingsbury, J.M. (1994). Common Poisonous Plants. A Cornell Cooperative Extension Publication.
• Nelson, L. S., Shih, R.D., & Balick, M. J. (2007). Handbook of Poisonous and Injurious Plants (Second Edition). Springer.
• Wagstaff, D. J. (2008). International Poisonous Plants Checklist - An Evidence-Based Reference. CRC Press.
• Burrows, G. E., & Tyrl, R. J. (2013). Toxic Plants of North America (Second Edition). Wiley-Blackwell.
• Gürgen, A. R. (1943). Türkiye Zehirli Nebatlarının En Ehemmiyetlileri Üzerinde Kimyevi Araştırmalar. Yüksek Ziraat Enstitüsü Basımevi.
• Akman, M.Ş. (1952). Aydın ve Muğla İllerinde Yetişen Tıbbi ve Zehirli Bitkilerden En Önemlilerinin Farmakolojik-Toksikolojik Etkilerile Bunlardan Hazırlanacak Galenik Preparatların Yabancı Memleket Müstahzarları ile Mukayeseleri. Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Güley, M. (1953). Samsun ve Trabzon Bölgesi Tıbbi ve Zehirli Bitkilerinden Başlıcalarının Farmakodinamik Etkileri ve Tedavideki Önemleri. Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Baytop, T. (1963). Türkiye’nin Tıbbi ve Zehirli Bitkileri. İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Yayınları.
• Davis, P. H. (Ed.). (1965–1985). Flora of Türkiye and the East Aegean Islands (Vol. 1–9). Edinburgh University Press.
• Davis, P. H., Mill, R. R., & Tan, K. (Eds.). (1988). Flora of Türkiye and the East Aegean Islands (Vol. 10). Edinburgh University Press.
• Tutin, T. G., Heywood, V.H., Burges, N.A., Valentine, D.H., Walters, S. M., & Webb, D.A. (Eds.). (1964). Flora Europaea (Vol. I). Cambridge University Press.
• Tutin, T. G., Heywood, V. H., Burges, N. A., Moore, D. M., Valentine, D. H., Walters, S. M., & Webb, D. A. (Eds.). (1968–1980). Flora Europaea (Vol. II–V). Cambridge University Press.
• Schumann, K. (1895). Bignoniaceae. In A. Engler, & K. Prantl, (Eds.), Die Natürlichen Pflanzenfamilien, (pp. 189–252). Verlag von Wilhelm Engelmann.
• Mei-Chen, C., Lian-Qing, Q., & Green, P. S. (1996) Oleaceae. In Flora of China, 15, (pp. 272–319).
• Makinson, R. O. (2000). Grevillea. In A. J. G. Wilson, (Ed.), Flora of Australia (Vol. 17A), (pp. 1–524). Csiro.
• Spellenberg, R. (2001). Nyctaginaceae. In Flora Del Bajío y De Regiones Adyacentes (Fascículo 93), (pp. 1–97).
• Zheng, H., Wu, Y., Ding, J., Binion, D., Fu, W., & Reardon, R. (2006). Invasive Plants of Asian Origin Established in the United States and Their Natural Enemies (Vol. 1).
• Barton, I. L., Nicholas, I. D., & Ecroyd, C. E. (2007). Paulownia. New Zealand Forest Research Institute Limited.
• Haining, Q., & Graham, S. (2007). Lagerstroemia, In Flora of China, 13, (pp. 277–281).
• Olsen, R. T., & Kirkbride, J. H. (2017). Taxonomic revision of the genus Catalpa (Bignoniaceae). Brittonia, 69(3), 387–421. https://doi.org/10.1007/s12228-017-9471-7
• Baytop, T. (2007). Türkçe Bitki Adları Sözlüğü (3. Baskı). Öncü Basımevi.
• Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M., & Babaç, M. T. (Eds.). (2012). Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Yayınları.
• Powo (2024, December 20). Plants of the World Online. https://powo.science.kew.org/
• Özçelik, H., & Sağmanlıgil, H. (1993). Van gölü havzasının zehirli bitkileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 4(1), 171–189.
• Özçelik, H., & Balabanlı, C. (2005, November 16–19). Burdur İlinin Tıbbi ve Aromatik Bitkileri. [Symposium presentation]. 1st Burdur Symposium, Burdur, Türkiye.
• Ozturk, M., Uysal, I., Gucel, S., Mert, T., Akcicek, E., & Celik, S. (2008). Ethnoecology of poisonous plants of Turkey and Northern Cyprus. Pakistan Journal of Botany, 40(4), 1359–1386.
• Karakuş, H. (2011). Adana kent içi park ve cadde kenarlarında yetişen bitkilerin floristik özellikleri. (Tez no. 275564) [Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi].
• Tuttu, G., & Abay, G. (2014, May 8–10). Çankırı ve Çevresi Zehirli Bitkileri. [Symposium presentation]. 3rd International Non-Wood Forest Products Symposium, Kahramanmaraş, Türkiye.
• Manescu, C.R., Dobrescu, E., Nujnoi, S., Toma, F., & Petra, S. (2019). Toxic plant species in parks located in city centre of Bucharest. Scientific Papers, Series B, Horticulture LXIII (1), 529–534.
• Sebald, V., Schmack, J., & Egerer, M. (2023). Occurrence and diversity of poisonous plants in urban community gardens. Renewable Agriculture and Food Systems, 38, e30, 1–6. https://doi.org/10.1017/S1742170523000224