Kamusal Sanat Yoluyla Koruma Bilincine Katkı: Mersin Balığı Örneği

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 2, 258 - 275, 28.12.2023

Serap Ustaoğlu Tırıl , Alpay Tırıl

https://doi.org/10.33484/sinopfbd.1317336

Öz

Geçmişten günümüze kamusal mekânlarda özel bir yeri olan görsel sanat eserleri, çağdaş kamusal alanların estetik yüzleri olmanın yanı sıra topluma verilmek istenen çeşitli mesajlara da aracılık ederler. Bu mesajlar tarihsel, kültürel ve siyasal içerikli olabilir. Ayrıca bu eserler, günümüz sorunlarına değinerek topluma bilgi vermek, yaygın eğitime katkıda bulunmak ve bilinçlendirmek gibi amaçlar da taşıyabilir. Dünya çapında nesli tehlikede olan mersin balıkları da kamusal sanat yoluyla tanıtılabilir ve koruma bilinci geliştirilebilir. Bu çalışmada, mersin balıklarının dünyada ve ülkemizde geçmişten günümüze kamusal alanlarda görsel sanat objesi olarak kullanımları değerlendirilmekte ve koruma bilincinin geliştirilmesine katkı sağlayabilecek bazı öneriler sunulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Mersin balıkları, koruma bilinci oluşturma, kamusal sanat, görsel sanatlar

A Contribution to Awareness of Conservation by the Help of Public Art: Sturgeon Case

Öz

Visual art objects, which have a special place in public spaces from the past to the present, not only serve as the aesthetic faces of contemporary public spaces, but also mediate the various messages to be given to society. These messages can be historical, cultural and political content. Additionally, these art objects can also serve purposes such as providing information to society by addressing contemporary issues, contributing to non-formal education and raising awareness. The endangered sturgeons around the world can also be promoted through public art and awareness of conservation can be developed. In this study, from the past to the present the use of sturgeons as visual art objects in public spaces is being evaluated worldwide and, in our country, and some recommendations are being presented that can contribute to the development of conservation awareness.

Anahtar Kelimeler

Sturgeons, creating conservation awareness, public art, visual arts

Kaynakça

• Erkan, H. (2004). Ekonomi Sosyolojisi (4. Baskı). İzmir, Barış Yayınları.
• Sargın, S. C. (2014). Kamusal alanda masalsı sanatsal yaklaşımlar. ULAKBİLGE, 2(4):131-142. https://doi.org/10.7816/ulakbilge-02-04-10
• Carr, S., Francis, M., Rivlin, L. G. & Stone, A. M. (1995). Public Space (2nd Printing). New York, USA, Cambridge University Press.
• Tırıl, A., Kara, B. & Küçükerbaş, E. V. (2000). Kentsel çevre estetiğinde plastik ve İzmir kenti örneğinde bir çalışma. Peyzaj Mimarlığı Kongresi-2000 (s. 439-447). Ankara, Bildiriler Kitabı.
• Tırıl, A. (2012). Yaşadığımız topraklarda insan ve mekân: Antik çağdan günümüze kentsel kamusal dış mekân özelinde bir bakış. II. Koruma ve Peyzaj Mimarlığı Sempozyumu, (s. 166-189). Ankara, Bildiriler Kitabı.
• Gombrich, E. H. (2020). Sanatın Öyküsü (Çev: E. Erduran & Ö. Erduran) (12. Basım). İstanbul, Remzi Kitabevi.
• Barnard, M. (2002). Sanat, Tasarım ve Görsel Kültür (Çev: G. Korkmaz). Ankara, Ütopya Yayınevi.
• Habermas, J. (2012). Kamusallığın Yapısal Dönüşümü (Çev: T. Bora & M. Sancar) (10. Baskı). İstanbul, İletişim Yayınları.
• Januchta-Szostak, A. (2010). The Role of Public Visual Art in Urban Space Recognition. Cognitive Maps (Ed: K. Perusich), InTech, http://www.intechopen.com/books/cognitive-maps/the-role-of-public-visual-art-in-urban-space-recognition. https://doi.org/10.5772/7120
• Sennett, R. (2012). Gözün Vicdanı-Kentin Tasarımı ve Toplumsal Yaşam (Çev: S. Sertabiboğlu & C. Kurultay) (2. Baskı). İstanbul, Ayrıntı Yayınları.
• Collingwood, R. G. (2011). Kısaca Sanat Felsefesi (Çev. T. Kabadayı). Ankara, BilgeSu Yayıncılık.
• Greenberg, C. (1989). Art and Culture: Critical Essays. Boston, USA, Beacon Press.
• Erman, O. & Boran, B. (2015). Kentsel mekânda heykel yerleştirmelerinin değerlendirilmesi: Semiyotik bir model önerisi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44(2):170-190. https://doi.org/10.14812/cufej.2015.009
• Krasny, M. E., Lundholm, C., Shava, S., Lee, E. & Kobori, H. (2013). Urban Landscapes as Learning Arenas for Biodiversity and Ecosystem Services. Urbanization, Biodiversity and Ecosystem Services: Challenges and Opportunities: A Global Assessment Management (Eds: T. Elmqvist et al.), Dordrecht, Heidelberg, New York, London, Springer.
• Sabour, M., Samie Yousefi, M. & Samie Yousefi, F. (2015). Role of urban sculptures in beautification and improvement of quality of urban spaces (Case Study: Fuman County). Cumhuriyet Üniversitesi Fen Fakültesi Fen Bilimleri Dergisi (CFD), 36 (3):4070-4082.
• Sturgeon (Family Acipenseridae) Diversity in North Carolina. NCFishes.com. 28 Ağustos 2023. https://ncfishes.com/sturgeon-family-acipenseridae-diversity-in-north-carolina/
• Still life with Sea Fish on Table. Colonia-art.com. 28 Ağustos 2023. https://www.colonia-art.com/en/paintings/1260-fish-isaac-van-duynen-duijnen.html
• Still life with Fish on Table. Web Gallery on Art. 28 Ağustos 2023. https://www.wga.hu/html_m/d/duynen/stillif1.html
• MirMarok. 28 Ağustos 2023. https://mirmarok.ru/
• Fishbase. Fishbase.se. 28 Ağustos 2023. https://www.fishbase.se/photos/PicturesSummary.php?ID=2065&what=stamps
• Darphane. ms.hmb.gov.tr. 28 Ağustos 2023. https://ms.hmb.gov.tr/uploads/sites/7/2022/07/Mersin-Baligi-Web-Bulteni.pdf
• Morkoç, M. (2013). Sanat nesnesi ve mekân ilişkisi üzerine uygulamalar. Yüksek Lisans sanat çalışması raporu. Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Seramik Anasanat Dalı, Ankara.
• Andra-Warner, E. (2021). The dinosaur of the Great Lakes: The Lake Sturgeon. 23 Mayıs 2023.
• World’s largest sturgeon statue. Flickr.com. 23 Mayıs 2023. https://www.flickr.com/photos/auvet/9225394236
• Larger than Life Wildlife Sculptures. Leader.ca. 23 Mayıs 2023. https://leader.ca/visiting-leader/photogallery/
• Leader, Saskatchewan Sculpture:Sturgeon. Roadstories.com. 23 Mayıs 2023. https://roadstories.ca/leader-wildlifesculptures/leader-saskatchewan-statue_sturgeon/
• White sturgeon and Kokanee salmon-Revelstoke, British Columbia. Waymarking.com. 23 Mayıs 2023. https://www.waymarking.com/waymarks/WMQB6C_White_Sturgeon_and_Kokanee_Salmon_Revelstoke_British_Columbia
• Revelstokereview.com. 23 Mayıs 2023. https://www.revelstokereview.com/news/sculptors-add-plaques-and-patinas-torevelstokes-rusty-fish/
• Leaping sturgeon. Artsandculture.google.com. 23 Mayıs 2023. https://artsandculture.google.com/asset/leaping-sturgeonwendy-klemperer/cAEB6DRsFacv-g
• Atlantic sturgeon sculpture unveiled on the Hyde Park Campus. Ciachef.edu. 23 Mayıs 2023. https://www.ciachef.edu/atlantic-sturgeon-sculpture-release/
• CIA’s Atlantic Sturgeon. Johnsendelbach.com. 23 Mayıs 2023. http://www.johnsendelbach.com/p/cia.html
• Vintage Flatware. Curtainsinmytree.blogspot.com. 23 Mayıs 2023. http://curtainsinmytree.blogspot.com/2017/07/vintage-flatware.html
• Sightseeing Tour “The Krasnoyarsk Hydroelectric Power Station”. Sputnik-kras.ru. 23 Mayıs 2023. http://sputnik-kras.ru/referral/krasnoyarsk/en/krsk2019/detail.php?ID=5587
• Biografiya Viktora Astafeva. https://gigafox.ru/. 23 Mayıs 2023. https://gigafox.ru/tr/planning/zhizn-i-biografiya-viktora-astafeva-viktor-astafevkratkaya-biografiya/
• Can Emir, B. (2022). Rus Edebiyatında Ekoeleştiri Çalışmaları ve Sıktıvkar Okulu. Zamanın İzleri 2022: İklim Değişikliği, Prof. Dr. Alaaddin Yalçınkaya (Ed). Trabzon, Karadeniz Teknik Üniversitesi Yayınları.
• Arbaç, İ. (2014). Valentin Rasputin’in eserlerinde insan ve doğa teması. (Tez No. 388978) [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi]
• Памятник Осетру В Астрахани. Ast.guidebook.ru. 23 Mayıs 2023. https://ast.guidebook.ru/astrahan/places/pamyatnik-osetru-v-astrahani.html
• Das Stör-Archiv. Niederelbe.de. 23 Mayıs 2023. http://www.niederelbe.de/ostemarsch/stoer-archiv.htm
• Hein und Pauline sind wieder da. Ag-osteland.de. 23 Mayıs 2023. https://www.ag-osteland.de/blaues-netz/blauesnetz-2015-2/