AMASYA’NIN EKOTURİZM POTANSİYELİNİN BELİRLENMESİ ÜZERİNE BIR ARAŞTIRMA

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 2, 77 - 106, 31.12.2019

D. Duygu Kılıç , Dursun Güler , Aydın Babacan Murat Kılıç

https://doi.org/10.30561/sinopusd.549503

Cited By: 2

Öz

Bu
çalışma, Amasya ilinin ekoturizm potansiyelinin belirlenmesi ve doğal
alanlarında gerçekleştirilebilecek ekoturizm etkinliklerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Turizm
sektörü özellikle 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren ekonomik anlamda çok
gelişen ve önem kazanan bir sektör olmuştur. Ancak belli bir planlama çerçevesinde
yapılmayan ve doğayı göz
önünde bulundurmayan uygulamalar geri dönüşümsüz tahribata neden olmuştur.
Ekoturizm, doğal ve kültürel kaynaklara değer verme bağlamında, sürdürülebilir
turizmin en önemli alt bileşenidir. Şehir yaşamı ile iç içe olan ve doğadan
uzak kalan insanlar alternatif bir turizm olan ekoturizm ile doğayı yakından
tanıma fırsatına sahip olmaktadır. Orta Karadeniz Bölgesi'nde, Anadolu'nun en
eski yerleşim yerlerinden biri olan ve Osmanlı döneminde şehzadelerin eğitim
gördüğü bir şehir olan Amasya, tarihi değerinin yanında kültürel ve doğal
değerleri ile alternatif turizme imkan sağlamaktadır. Bu özellikleri ile
ekoturizmin yapılabileceği şehirlerden birisidir. Bu çalışma, Yeşilırmak
Havzası Kalkınma Birliği Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) metodolojisi, Amasya
Doğa Sporları Araştırma Kulübü Derneği faaliyet raporları, Amasya İli 2016-2019
Tabiat Turizmi Uygulama Eylem Planı, yerel araştırmalar ve literatür
çalışmalarından elde edilen bilgi ve verilerden derlenerek
gerçekleştirilmiştir. Sonuç olarak, Amasya ilinin ekoturizm faliyetleri
yönünden zengin bir potansiyele sahip olduğu görülmüştür. Amasya; avcılık, sportif olta
balıkçılığı, dağ bisikleti, botanik turizmi, doğa sporları, doğa yürüyüşleri,
kuş gözlemciliği, orientiring, yamaç paraşütü, yayla turizmi, çiftlik ve tarım
turizmi, kamp-karavan turizmi, foto safari ve festival turizmi gibi etkinlikler
için zengin bir ekoturizm potansiyeline sahiptir. Ekoturizm potansiyelinin
belirlenmesi, uzun vadede, Amasya turizminin gelişmesini, şehrin ekonomisinin
güçlenmesini ve istihdam imkânlarının oluşmasını sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Amasya, Turizm, Ekoturizm potansiyeli

Kaynakça

• Akpınar, E., (2004). Doğu Anadolu Bölgesi’nde alternatif turizm merkezi olmaya aday bir ilçe: Kemaliye. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 207-236.
• Akpınar, E., Bulut, Y. (2010). Ülkemizde Alternatif Turizm Bir Dalı Olan Ekoturizm Çeşitlerinin Bölgelere Göre Dağılımı ve Uygulama Alanları. III. Ulusal Karadeniz Or-mancılık Kongresi, Cilt: IV, 1581-1586.
• Aktaş, A. (2002). Turizm işletmeciliği ve yönetimi. 2. Baskı, Antalya: Detay Yayıncılık.
• Akten, M., Akten, S. (2011). Rekreasyon potansiyellerinin belirlenmesine yönelik bir model yaklaşımı: gülez yöntemi. I. Ulusal Sarıgöl İlçesi ve Değerlendirme Sempozyumu, Sarıgöl.
• Akyüz, H., Kul, M., Yaşartürk, F. (2014). Rekreasyon açısından ormanlar ve çevre. International Journal of Science Culture and Sport, 1, 881-890.
• Altan, Ş., (2006). Türkiye’de ekoturizm uygulamaları ve ekonomiye katkıları. Yayınlan-mamış yüksek lisans tezi, Niğde: Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Arslan, Y., (2005). Erdek ve çevresinin ekoturizm açısından değerlendirilmesi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 8(13), 30-42.
• Aydınözü, D., Solmaz, F. (2003). Doğu Karadeniz bölümü yaylacılık faaliyetlerine bir örnek: Giresun Kümbet Yaylası. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. 23, 55-69.
• Bayhan, Ü.B., (2018). Kahramanmaraş Onikişubat İlçesi Dağlık Bölgelerinin Ekoturizm Potansiyeli ve Turist Profilinin Belirlenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Kahramanmaraş: Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Berik, M., (2018). Bolu İlinin Ekoturizm Potansiyelinin Belirlenmesi: Dörtdivan, Kıbrıscık ve Seben İlçeleri Üzerine Bir Araştırma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Anka-ra: Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bilgin, C., (2000). Gökyüzüne dargın kuşlar. Gezi Traveler Dergisi. 3(29), 92-99.
• Cansaran, A., Bıngöl, M.Ü., Geven, F., Güney, K., Erdoğan, N., Kaya, Ö.F. (2010). contribu-tion to the flora of sakarat mountain (Amasya/Turkey). Biological Diversity and Conservation. 3(1), 103- 120.
• Cıvelek, M., Dalgın, T., Çeken, H. (2014). Agro-turizm ve kırsal kalkınma ilişikisi: Muğla yöresindeki agro-turizm alanlarında bir araştırma. Turizm Akademik Dergisi. 1(1),15-28.
• Çağlak, S., Özlü, T., Şahin, K. (2017). Amasya’nın biyoklimatolojik koşullarının turizm yönünden incelenmesi. Studies of The Ottoman Domain. 7(13), 266-284.
• Çakıcı, A.C., Harman, S. (2006). Kuş gözlemciliğinin önemi: Türkiye’de kuş gözlemcileri-nin profili. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi. 17(2), 161-168.
• Çıkın, A., Çeken, H., Uçar, M. (2009). Turizmin tarım sektörüne etkisi, agro-turizm ve ekonomik sonuçları. Tarım Ekonomisi Dergisi. 15(1), 1-8.
• Çubuk, M., (1995). Sürdürülebilir turizm: turizm planlamasında ekolojik yaklaşım. Türki-ye’de 19. Dünya Şehircilik Günü Kolokyumu.
• Çulha, O., (2008). Kültür turizmi kapsamında destekleyici turistik ürün olarak deve güreşi festivalleri üzerine bir alan çalışması. Journal of Yasar University. 3(12), 1827-1852.
• Duran, C., (2012). Türkiye'de Dağlık Alanların Kırsal Turizm Açısından Önemi. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi. 14(22), 45-52.
• Dülger, F., (2013). II. Doğu Akdeniz turizm sempozyumu sunuş. 19 Nisan 2013 II. Doğu Akdeniz Turizm Sempozyumu (Ekoturizm), Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Ekım, T., Koyuncu, M., Vural, M., Duman, H., Aytaç, Z., Adıgüzel, N., (2000). Türkiye bitkileri kırmızı kitabı (eğrelti ve tohumlu bitkiler). Ankara: Türkiye Tabiatı Ko-ruma Derneği. Gül, A., Özaltın, O. (2008). Ekoturizm ve Isparta II. gülçevrem. Isparta İl Çevre ve Orman Müdürlüğü. 1(3), 18-21.
• Gülbahar, MO., (2009). 1990’lardan günümüze Türkiye’de kitle turizminin gelişimi ve alternatif yönelimler. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fa-kültesi Dergisi. 14(1), 151-177.
• Kardeşler, İ., (2018). Paintball nedir? paintball hakkinda genel bilgiler. http://www. pa-intball.com.tr/paintball-nedir-paintball-hakkinda-genel-bilgiler/, 20.12.2018.
• Kaymaz, Ç.K., Özşahin, E. (2005). Hatay ilinin potansiyel eko turizm alanlarının coğrafi açıdan değerlendirilmesi (Doğu Akdeniz). 19 Nisan 2013 II. Doğu Akdeniz Tu-rizm Sempozyumu (Ekoturizm), Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Kavak, M., (2015). Edremit Körfezi Kuzey Kıyılarında Yerel Halkın Ekoturizme Yönelik Bilinç Algısı ve Tutumları. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çanakkale: Ça-nakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Müdürlüğü.
• Kaya, Y., Aksakal, Ö. (2005). Endemik bitkilerin dünya ve Türkiye’deki dağılımı. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi. 7(1), 85-99.
• Kılıç, DD., Babacan, A. (2011). Amasya’nın eko-turizm potansiyelinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. X. Ekoloji ve Çevre Kongresi, Ekim, Çanakkale.
• Kızılaslan, N., Ünal, T. (2014). Tokat ilinin ekoturizm/kırsal turizm potansiyeli ve swot analizi. Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi.9, 45-61.
• Kızılırmak, İ., Kaya, F., Yıldız, S., Kurtulay, Z., (2016). Yerel paydaşların bakış açısıyla erzincan ili ekoturizm alanlarının değerlendirilmesi. 07-09 Nisan 2016 I. Ulusal Alternatif Turizm Kongresi Bildiri Kitabı, Erzincan, 205-216.
• Kiper, T.; Arslan, M., (2007). Anadolu’da doğa turizmi kapsamında doğa yürüyüşü güzer-gahlarının belirlemesinde örnek bir çalışma. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi. 4(2), 165-173.
• Kurdoğlu, B.Ç., Konakoğlu Kurt, S.S., (2017). Determination of greenway routes using network analysis in Amasya, Turkey. Journal of Urban Planning and Develop-ment. 143(1), 05016013-1-05016013-7.
• Kurdoğlu, B.Ç., Demirel, Ö., Kalın, A., Kurt, S.S., Usta, Z., Çelik, K.T. (2014). Amasya kenti için yeşilırmak koridorunu içine alan bir kentsel yeşilyol modeli oluşturmak. TÜ-BİTAK 1002 Hızlı Destek Projesi Sonuç Raporu.
• Kurdoğlu, B.Ç., Kurt Konakoğlu, SS., Usta, Z., Çelik, KT., Demirel, Ö., Kalın, A. (2016). Amasya kent örneğinde yeşilyol güzergâhlarının AHS ile öncelikli işlevlerinin belir-lenmesine yönelik bir çalışma. Süleyman Demirel Üniversitesi Mimarlık Bilimleri ve Uygulamaları Dergisi. 1, 21-30.
• Kurt, SS., (2013). Amasya kenti ıçin yeşilırmak koridorunu ıçine alan bir kentsel yeşilyol önerisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversi-tesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Nikolic, N., Missoni, E., Medved, G. (2005). Medical problems ın cycling tourism. J. Travel Med, 12, 53-54.
• Nur, B., Balpınar, N., (2013). Adana’nın korunan alanları ve doğa turizminde kullanımı. Çukurova Üniversitesi 19 Nisan 2013 II. Doğu Akdeniz Turizm Sempozyumu, Adana.
• Ongun, U., Sop, S.A., Yeşıltaş, M., Eşiktepe Akıncı, B., (2017). Alternatif bir ekoturizm merkezinin incelenmesi: lisinia doğa örneği. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi. 9(16), 49-60.
• Özaltın, O., Gül, A., (2006). Rekreasyon ve turizm kapsamında orienteering (hedef bulma) etkinliğinin önemi ve ülkemizdeki durum analizi. Turizm ve Mimarlık Sempoz-yumu, Turizmde Sosyal, Kültürel, Fiziksel Gelişmeler, Sorunlar ve Öneriler, 28-29 Nisan 2006, Antalya Mimarlar Odası, 264-271.
• Özdönmez, M., İstanbullu, T., Akesen, A., Ekızoğlu, A. (1996). Ormancılık politikası. 1. Baskı, İstanbul: İÜ Basımevi.
• Özgüç, N., (2011), Turizm coğrafyası: özellikler ve bölgeler. İstanbul: Çantay Kitabevi.
• Polat, A.T., (2006). Karapınar ilçesi ve yakın çevresi peyzaj özelliklerinin ekoturizm kul-lanımları yönünden değerlendirilmesi üzerine bir araştırma. Yayınlanmamış doktora tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Seçmen, Ö., (1996). Türkiye florası. Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Teksirler Serisi, No: 120.
• Şahin, İ.F., (2009). Erzincan ili turizm potansiyeli ve ildeki ekoturizm uygulamaları. Doğu Coğrafya Dergisi. 14(22), 69-88.
• Şafak, İ., (2003). Türkiye’deki av turizmi uygulamalarının özel avlak ışletmelerine etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi. 2, 133- 148.
• Şen, D., (2010). Turizmin çevresel etkileri ve bir çözüm olarak ekoturizm. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Mersin: Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Taş, S., (2012). Trabzon ve ekoturizm: yerli ziyaretçilerin yöreyi değerlendirmesine yönelik bir araştırma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Balıkesir: Balıkesir Üniversi-tesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tuna, F., Balcı, A., (2013). Oryantiring uygulamalarının coğrafya öğretmen adaylarının öz yeterlik algılarına etkisi. Marmara Coğrafya Dergisi. 27, 1-14.
• Tuncel, M., Doğaner, S., (2019). Amasya’da turizm:coğrafi imkânlar, sorunlar ve öner-iler.http://tucaum.ankara.edu.tr/wp-content/uploads/sites/280/2015/08/cadata1_4 .pdf, 47-68, 08.10.2019.
• Turoğlu, H., Özdemir, H., (2005). Bartın ilinin ekoturizm potansiyelinin belirlenmesi. Doğu Coğrafya Dergisi. 10(13), 97-116.
• Türker, N., (2013). Batı Karadeniz bölümü ekoturizm kaynaklarının değerlendirilmesi ve bir ekoturizm rotası önerisi. International Journal of Social Science. 6(4), 1093-1128.
• TÜRSAB Arge Departmanı. (2002). Türkiye Avrupa’ nın en zengini, Profesör Tuna Ekim ile söyleşi. http://www.tursab.org.tr/dosya/1022/tunaekim_1022_1859796.pdf, 28. 06.2012.
• Ünal, O., (2018). Konya ili, yeryüzü şekillerinin ekoturizm potansiyeli açısından değer-lendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Konya: Necmettin Erbakan Üni-versitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Üzümcü, O.O., Koç, B., (2017). Ekolojik turizm kavramı: Fethiye örneği. TABAD/Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi. 10(1), 14-19.
• Wight, P. (1993). Ecotourism: Ethics or eco-sell? Journal of Travel Research. 31(3), 3-9.
• Url1. https://amasya.tarim.gov.tr, 20.12.2018.
• Url 2. http://www.tubives.com, 20.12.2018.
• Url 3. http://www.wikipedi.com, 20.12.2018.
• Url 4. http://amasyadoga.com/fotograf/anasayfa.php, 20.12.2018.
• Url 5. http://www.amasyakulturturizm.gov.tr/TR-59461/bitki-ortusu.html, 20.12.2018.
• Url 6. http://www.amasya.web.tr/cografi.html, 20.12.2018.
• Url 7. Çevre Durum Raporu. http://www.pdfindir.com/2011-m%C3%BCd%C3%BCr-amasya-pdf-1.html, 20.12.2018.
• Url 8. Paintball. https://www.istanbulpaintball.net/, 20.12.2018.
• Url 9. https://www.haberturk.com/amasya-haberleri/61503031-amasyada-12-haziran-festiv ali-basladi, 08.10.2019.
• Url 10. http://cografyaharita.com/turkiye_mulki_idare_haritalari.html, 10.10.2019.
• Yılmaz, R., (2006). Saros körfezinin turizm ve rekreasyonel kullanım potansiyeli üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi. 1, 67-82.
• Yücel, C., (2002). Turizmde yükselen değer: ekoturizm. TÜRSAB Ar-Ge Departmanı, Nisan.
• Zaman, M., Şahin, İ.F., Birinci, S. (2011). Çal Mağarası (Düzköy-Trabzon) ve çevresinin ekoturizm potansiyeli açısından önemi. Doğu Coğrafya Dergisi. 16(26), 1-23.