Kapitalizm Üzerine Bir Değerlendirme: Asgari Ücret Tespit Komisyonu

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 2, 928 - 967, 21.10.2023

Habib Aydın , Fatih Yılmaz Şenyüz

https://doi.org/10.30561/sinopusd.1242735

Öz

Bu çalışmada üretim ilişkilerinin eşitsiz olduğu, kapitalist evredeki sınıflar arası çelişkiden doğan Asgari Ücret Tespit Komisyonu incelenecektir. Tarihsel sürece bakıldığında mülki-yete sahip olanlar ile olmayanlar arasındaki ilişki, sürekliliğini koruyan bir biçimde var olmuştur. Bu ilişki; özel mülkiyetin ortaya çıkışından sonra efendi-köle, feodal dönemde serf-senyör, kapitalist evrede burjuva-proletarya olarak sınıflar arası çelişkiyi koruyarak devam etmiştir. Kapitalist evrede mülkiyete sahip olanlarla mülkiyetten yoksun olanlar arasındaki çelişkiyi gizlemek için emeklilik, sigorta ve işçi hakları gibi hukuki düzenlemeler yapılmıştır. Bu makalede Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun bu sınıflar arası çelişkinin gizlenmesindeki rolü irdelenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Asgari Ücret Tespit Komisyonu, Sınıf Bilinci, Kapitalizm

An Evaluation on Capitalism: Minimum Wage Determination Commision

Öz

In this study, the Minimum Wage Determination Commission, emerging from the inter-class contradiction in the capitalist phase, where relations of production are unequal, will be analyzed. Historically, the relationship between those who own property and those who do not have existed continuously. This relationship continued after the emergence of private property as master-slave, in the feudal period as serf-seigneur, and the capitalist phase as bourgeois-proletariat, preserving the contradiction between classes. In the capitalist phase, legal arrangements such as pensions, insurance, and workers' rights were made to hide the contradiction between those who own property and those who do not. The role of the Minimum Wage Determination Commission in concealing this inter-class contradiction will be analyzed.

Anahtar Kelimeler

Asgari Ücret Tespit Komisyonu, Sınıf Bilinci, Kapitalizm

Kaynakça

• Acar, İ. (2015). Türkiye’de Gelir Dağılımı. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi. 4(8), 42-59.
• Açar, O. (2022). Althusserci Teoride “İdeoloji” Kavramının Analizi: Klasik Marksist Anlayıştan Farkları ve Kapitalist Devlet Kuramındaki Rolü . Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi , (73) , 88-99 . DOI: 10.51290/dpusbe.1080644
• Arif, M. (2015). Ludizm ve teknoloji düşmanlığı. https://www.tufeyli.com/ludizm-ve-teknoloji-dusmanligi/ Asgari Ücret Tespit Komisyonu Kararı (2021, 16 Aralık). Resmî Gazete, Sayı: 31692. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/12/20211217-8.pdf
• Asgari Ücret Yönetmeliği. (2004, 1 Ağustos). Resmî Gazete (Sayı: 25540). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=5454&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5
• Bakırezer, G. (2008). Antik Yunan Düşüncesinde Kölelik. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi. 63(1), 17-54. DOI: 10.1501/SBFder_0000002127
• Başaran, A. (2017). Adam Smith ve Karl Marks’ın Düşüncelerinde Sınıf Kavramının Yeri. Politik Ekonomik Kuram, 1(1), 214-237. DOI: 10.30586/pek.310729
• Baysal, M. (2020). İşçilerin Sahip Olduğu İzin Haklarının 4857 İş Kanunu Bakımından Değerlendirilmesi. Hak-İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi. 9(24), 268-283. DOI: 10.31199/hakisderg.682148
• Belek, İ. (2017). Kapitalizmde Sınıf, 3. Baskı, Yazılama, İstanbul. ISBN: 978-605-5892-89-0
• Bilir, H. (2022). Post-Marksizm’in Marksist İktisat Eleştirisi . Politik Ekonomik Kuram , 6 (2) , 304-329 . DOI: 10.30586/pek.1188157 Birgün (2023). Bakanlık verileri: Türkiye'de işçilerin sadece yüzde 14,42'si sendikalı, https://www.birgun.net/haber/bakanlik-verileri-turkiye-de-iscilerin-sadece-yuzde-14-42-si-sendikali-418163
• Çalışkan, Ş. (2011). Türkiye’de Gelir Eşitsizliği ve Yoksulluk. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi. 0(59), 89-132.
• Çelik, A. (2022). Asgari Ücret Tuzağı . Mülkiye Dergisi , 46 (1) , 297-304 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/mulkiye/issue/69859/1115417
• Çevik, Ö. (2020). Endüstri İlişkilerinin Gelişim Süreci, (Ed. Erdinç Yazıcı), Akçağ, Ankara. ISBN: 978-605-342-332-4
• Çütçü, İ. Atay, G. ve Akkurt, A. (2020). Kalkınma-Gelir Dağılımı İlişkisi: Türkiye Ekonomisi Üzerine Yapısal Kırılmalı Ekonometrik Analiz. Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 11(22), 448-466.
• Demir, İ. (2017). Türkiye’de Sınıflar. Sosyolojik Düşün Dergisi. 2(1), 12-30 https://dergipark.org.tr/tr/pub/sosdus/issue/30366/323446
• Demirel, S.; Yegen, C. (2015). Tüketim, Postmodernizim ve Kapitalizm Örgüsü. Ankara Üniversitesi İlef Dergisi. 2(1), 63-82. DOI: 10.24955/ilef.305275
• Eğilmez, M. (2013). Kendime Yazılar. https://www.mahfiegilmez.com/2013/09/gini-siseden-ckt.html
• Erdoğdu, D. S. (2014). Türkiye’de Asgari Ücret Tespit Komisyonu Kararlarında İşçi ve İşveren Temsilcilerinin Yaklaşımları (1969-2013). “İŞ, GÜÇ” Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 16(2), 1-37. https://dergipark.org.tr/tr/pub/isguc/issue/25539/269479
• Eroğul, C. (1990). Devlet Nedir? Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Ertit, V. (2014). Sekülerleşmenin Hızlandırıcısı Olarak Kapitalizm. Liberal Düşünce Dergisi. (74), 63-82. https://dergipark.org.tr/tr/pub/liberal/issue/48159/609299
• Evrensel (2019). Mikrofonu açık unutan Türk-İş Başkanı: Uzasa işi karıştıracağız, kapattım böyle. https://www.evrensel.net/haber/384851/mikrofonu-acik-unutan-turk-is-baskani-uzasa-isi-karistiracagiz-kapattim-boyle
• Gramsci, A. (1986). Hapishane Defterleri, İstanbul: Onur Yayınları.
• Gül Yücel, K. (2019). Avrupa Birliği ve Türkiye’de Asgari Ücret Uygulamasının Karşılaştırmalı Değerlendirilmesi. Politik Ekonomik Kuram, 3(2), 338-364. DOI: 10.30586/pek.654807
• Güler, M. (2018). Bir manipülasyon aracı olarak rızanın imalatı. Abant Kültürel Araştırmalar Dergisi, 3(5), 75-101. https://dergipark.org.tr/tr/pub/akader/issue/36855/383277
• HABER-İŞ (2020). 2021 YILI İÇİN ASGARİ ÜCRET NET 2 BİN 825 LİRA 90 KURUŞ OLDU, http://www.haberis.org.tr/genel-merkez-haberler/777&p=3
• Harvey, D. (2020). On Yedi Çelişki ve Kapitalizmin Sonu, (Çev: E. Soğancılar), Sel, İstanbul. ISBN: 978-975-570-732-7
• İş Kanunu. (2003). Resmî Gazete. Sayı: 25134. https://mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.4857.pdf
• Kalaycıoğlu, S. , Rittersberger, H. ve Çelik, K. (2008). Değişen işçilik ve sendika . Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi , 25 (1) , 0-0 . https://dergipark.org.tr/tr/pub/huefd/issue/41206/502699
• Kartal, Z. (2007). Kavramsal ve Tarihsel Yönleri ile Küreselleşme. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 8(2), 251-264. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ogusbd/issue/10992/131549
• Kaya, M. A. (2010). Propaganda, Medya Propagandasının İki Kavramı “Rıza İmalatı ve CNN Etkisi” ve Bu Uygulamaların Savaşlardaki Örnekleri. Erciyes Üniversitesi. https://www.researchgate.net/publication/341655404_Propaganda_Medya_Propagandasi-nin_Iki_Kavrami_Riza_Imalati_ve_CNN_Etkisi_ve_Bu_Uygulamalarin_Savaslardaki_Ornekleri
• Koç, Y. (2003). Türkiye işçi Sınıfı ve Sendikacılık Hareketi Tarihi, Kaynak Yayınları, İstanbul.
• Korkmaz, A. (2004). Bir Sosyal Politika Aracı Olarak Türkiye’de Asgari Ücret: 1951-2003. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (7), 53-71. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/252057
• Korkmaz, A. ve Avsallı, H. (2012). Türkiye’de Asgari Ücretin Hukuksal Yönü. Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 4(2), 151-162. https://dergipark.org.tr/tr/pub/uaifd/issue/21594/231879
• Köseoğlu, A. C.; Kabul, S. (2014). 4857 Sayılı İş Kanunu Bağlamında Çalışma Sürelerinin Aşılması. İstanbul Hukuk Mecmuası. 72(2), 233-268. https://dergipark.org.tr/tr/pub/iuhfm/issue/9190/115340
• Kuzgun, İ. (1991). Türkiye'de Asgari Ücret Uygulamasi, Sorunlar, Öneriler. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi , 9 (1) , 0-0 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/huniibf/issue/35774/400131
• Marks, Karl (2019). Kapital. 1. Cilt (Çevirenler. Mehmet Selik ve Nail Satlıgan). İstanbul: Yordam Kitap
• Marks, K., & Engels, F. (2010). Komünist Manifesto. (H. İlhan) Ankara: Alter Yayınları.
• Marks, K., Engels, F. ve Lenin, V. (2019). Kadın ve Aile (7. Baskı). (Çev. A. Gelen) Ankara: Sol Yayınları.
• Öngen, T. (2006). Marksist Sınıf Kavramının ve Sınıf Analizinin Ayırt Edici Özellikleri. Ezgi Matbaa, İstanbul.
• Öztekin, A. ve Öztekin, H. (2020). İktidarın Meşruiyeti ve Rıza Üretimi: Masallardan ve Mitlerden Kitle İletişimine Toplumsal Bilincin İnşası. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 16(30), 2911-2940. DOI: 10.26466/opus.758822
• Peçe, M.A., Ceyhan, M.S. ve Akpolat, A. (2016). Türkiye’de Gelir Dağılımının Ekonomik Büyümeye Etkisi Üzerine Ekonometrik Bir Analiz. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi. Special Issue, 135-148.
• Peksan, S. (2021). Çalışmanın Evrimi ve İşin Sonu. Ankara: İmge Kitabevi. ISBN
• Savran, S. (2015). Marksizm ve Sınıflar, Dünya’da ve Türkiye’de Sınıflar ve Mücadeleleri, (Yay. Haz. S. Savran, K.
• Tanyılmaz ve E. Ahmet Tonak), Sınıfların Geleceği Üzerine Bir Not, Yordam Kitap, İstanbul, 21-24.
• Savran, S. (2015). Marksizm ve Sınıflar, Dünya’da ve Türkiye’de Sınıflar ve Mücadeleleri, (Yay. Haz. S. Savran, K. Tanyılmaz ve E. Ahmet Tonak), Sınıfları Haritalamak: Sınıflar Birbirinden Nasıl Ayrılır?, Yordam Kitap, İstanbul, 25-67.
• Sayın, A. K. (2019). ILO Normları Bakış Açısı ile Dünyada ve Türkiye’de Asgari Ücret Uygulamaları, Çalışma ve Toplum, 2019/3 (62).
• Sözcü (2014). Türkiye bu sözleşmeyi neden imzalamıyor, https://www.sozcu.com.tr/2014/gundem/turkiye-bu-sozlesmeyi-neden-imzalamiyor-510640/
• Şeker, O. (2021). Marx’ın Erken Dönem Eserlerinde Yabancılaşma Kavramı: Tarihsel Bir Yaklaşım . İzmir Sosyal Bilimler Dergisi , 3 (2) , 125-131 . DOI: 10.47899/ijss.20213202
• Şenel, A. (1982). İlkel Topluluktan Uygar Topluma Geçiş Aşamasında Ekonomik Toplumsal Düşünsel Yapıların Etkileşimi. Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi.
• Şenel, Alaeddin (2020). Kemirgenlerden Sömürgenlere İnsanlık Tarihi, 6. Baskı. Ankara: İmge Kitabevi.
• Şimşek, S. (2004) Türkiye'de Sivil Toplumun Dönüşümü: Nicelikten Niteliğe, Türk Araştırmaları, 5:3, 46-74, DOI: 10.1080/1468384042000270326
• TES-İŞ (2022a). Türk-İş Genel Başkanı Ergün Atalay Asgari Ücret Görüşmeleri Öncesi Açıklamalarda Bulundu, http://www.tes-is.org.tr/news-detail/479/
• TES-İŞ (2022b). Asgari Ücret Tespit Komisyonu İkinci Toplantısı TÜRK-İŞ Genel Merkezinde Gerçekleştirildi. http://www.tes-is.org.tr/news-detail/580/
• Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (1982, 18 Ekim). Resmî Gazete, Sayısı: 17863. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.2709.pdf
• Türkiye İstatistik Kurumu (2021). Ücretli Çalışan İstatistikleri. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Ucretli-Calisan-Istatistikleri-Ocak-2021-37498
• Türkiye İstatistik kurumu. (2021). Gelir Dağılımı İstatistikleri. https://data.tuik.gov.tr/Search/Search?text=gini&dil=1
• Üçışık, F. (2010). Asgari Ücret Tespitinde Sorunlar ve Çözüm Önerileri. İstanbul: Ötüken Yayınları. ISBN: 978-975-437-817-7
• UN (United Nations) (2023). Ensuring a Living Wage is an Essential Aspect of Decent Work, https://unglobalcompact.org/what-is-gc/our-work/livingwages
• Ülgen, P. (2010). Orta Çağ Avrupa’sında Feodal Sisteme Genel Bir Bakış. Mukaddime Dergisi, 1(1), 1-18. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/184130
• Ünal, E, Köse, N. (2018). The impact of workdays lost to strikes on wage growth in Turkey, Journal of Economic Structures, ISSN 2193-2409, Springer, Heidelberg, Vol. 7, Iss. 12, pp. 1-19, https://doi.org/10.1186/s40008-018-0108-0 Ünal E, Köse N (2019). Türkiye ve Birleşik Krallik’ta Grevde Kaybolan İşgünü Sayısının Ücret Üzerindeki Etkisi. Verimlilik Dergisi, (2), 143 - 168.
• Ünal, E. (2021). “Economic Populism and Institutional Changes in Wage- Labor Rela-tions”, Evolutionary and Institutional Economics Review, 407-433. VOA / Voice of America, Türkçe (2020). Asgari Ücrette Üç Büyük Sendikadan Ortak Tutum, https://www.voaturkce.com/a/asgar%C4%B1-ucrette-uc-buyuk-sendikadan-ortak-tutum-aciklamasi/5687423.html
• Yanıklar, C. (2010). Tüketim Kültürü, Kapitalizm ve İnsan İhtiyaçları Arasındaki İlişki Üzerine Bir Tartışma. Cumhuriyet Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi. 34(1), 25-32. http://cujos.cumhuriyet.edu.tr/tr/pub/issue/4342/59313
• Yılmaz Eser, B. & Terzi, H. (2008). Türkiye’de Asgari Ücret: Sorunlar Öneriler. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22 (1), 129-143 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/atauniiibd/issue/2693/35439
• Yılmaz, H.; Güven, M.E. (2021). Türkiye’de Gelir Dağılımındaki Adaletsizliğe Yönelik Siyasi Partilerin Yaklaşımları. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler. 9, 67-81.
• Yolvermez, B. (2020). Türkiye’de Asgari Ücret Sorunlarına İlişkin Bir Değerlendirme. Çalışma ve Toplum, 4 (67), 2441-2462. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/ct/issue/71782/1155159
• Zaman, T.; Dünder, E.; Aydın, S. (2019). Gini Katsayısını Etkileyen Faktörlerin Beta Regresyon Yöntemi Yardımı ile Belirlenmesi. Erzincan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 12(1), 235-240. DOI: 10.18185/erzifbed.443037