Biyolojik arıtma çamurlarının aerobik stabilizasyonunun değerlendirilmesi

Yıl 2010, Cilt: 20 Sayı: 1, 57 - 65, 31.12.2010

Emine Ubay Çokgör Elif Pehlivanoğlu-mantaş Didem Okutman Taş Güçlü İnsel Egemen Aydın Tuğba Ölmez-hancı Erdem Görgün

Öz

Ülkemizde uygulanan çevre mevzuatı gerekleri, atıksu arıtma tesislerinde oluşan çamurun arıtımını ve nihai uzaklaştırılmasını zorunlu kılmaktadır. Evsel ve endüstriyel atıksu arıtma tesislerinden kaynaklanan arıtma çamurları üzerinde yapılan analizler sonucu, bu çamurların özellikle toplam ve
çözünmüş organik karbon değerlerinin yönetmelikteki değerleri sağlamadığı ve çamurların bu parametreler bakımından tehlikeli atık sınıfında değerlendirmesi gerektiğini ortaya koymaktadır. Bu çalışma kapsamında Marmara Bölgesi’nde yer alan çeşitli evsel ve endüstriyel arıtma tesisinden kaynaklanan çamurların organik madde içerikleri değerlendirilmiş ve bu çamurların stabil hale getirilmesi için aerobik stabilizasyon işlemi uygulanmıştır. Aerobik stabilizasyon reaktörlerinde, 15 gün süreyle organik madde içeriklerinin değişimi UAKM, TOK ve ÇOK parametreleri esas alınarak ve evsel çamur numuneleri için zehirlilik parametresi de dikkate alınarak incelenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre aerobik stabilizasyon sonunda genel olarak TOK değerleri azalırken, ÇOK değerlerinde çamur numunelerine bağlı olarak artış ya da azalmalar gözlenmiştir. İncelenen evsel çamurların ikisinde de TOK konsantrasyonu %50’den daha fazla azalırken ÇOK değerlerinde artış tespit edilmiştir. Endüstriyel atıksu arıtma çamurları arasında en yüksek TOK giderimi %62 ile Nevresim Endüstrisi çamurunda gözlenmiş olup, bu endüstri ÇOK giderimde de en yüksek verimi sağlamıştır. Elde edilen bu sonuçlar ışığında, aerobik stabilizasyon işleminin uygulanma aşamasından önce her tesis için ayrıca değerlendirme yapılması gerekliliğini ortaya koymuştur. Her çamur örneği için standartların sağlanması aerobik stabilizasyon ile mümkün olamamasına rağmen, bu işlemin bazı organik maddelerin giderilmesini sağladığı aerobik stabilizasyon sonrasında evsel numunelerdeki zehirliliğin tamamen giderilmesi ile ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

Çamur, stabilizasyon, aerobik, evsel- endüstriyel-tehlikeli atık

Kaynakça

• Andreozzi, R., Insola, A., Caprio, V. ve Damore, M.G., (1992). Quinoline ozonation in aqueous-solution, Water Research, 26, 639-643.
• APHA, (1989). Standard methods for examination of water and wastewater, 17th edition, American Public Health Association, Washington D.C.
• APHA, AWWA, WEF, (2005). Standard methods for the examination of water and wastewater, 21st edition, American Public Health Association/American Water Works Association/Water Environment Federation, Washington D.C.
• Arnaiz, C., Gutierrez, J.C. ve Lebrato, J., (2006). Biomass stabilization in the anaerobic digestion of wastewater sludges, Bioresource Technology, 97, 1179-1184.
• Cokgor, E.U., Sözen, S., Orhon, D. ve Henze, M., (1998). Respirometric analysis of activated sludge behaviour I. assessment of the readily biodegradable substrate, Water Research, 32, 2, 461-475.
• Deheyn, D.D., Bencheikh-Latmani, R. ve Latz, M.I., (2004). Chemical speciation and toxicity of metals assessed by three bioluminescence-based assays using marine organisms, Environmental Toxicology, 19, 3, 161-178.
• Eldem, N., Ayaz, S., Alp, K. ve Ozturk I., (2006). Experimental characterization of wastewater treatment plant sludges, 10th Industrial Pollution Control Symposium, Istanbul, Turkey.
• Görgün, E., Ubay Çokgör, E., İnsel, G., Pehlivanoglu-Mantas,E., Erginbaş, B. ve Çığgın, A., (2008). Zorluteks tekstil nevresim ve perde fabrikaları arıtma çamurlarının yönetimi projesi, Sonuç Raporu.
• Hoigné, J. ve Bader, H., (1977a). Ozonation of water: selectivity and rate of oxidation of solutes, Proceedings, 3rd IOA Congress, Paris, France.
• ISO 11348-3, (1999). Determination of the inhibitory effect of water samples on light emission of Vibrio Fischeri (Luminescent Bacteria Test).
• Mantis, I., Voutsa, D. ve Samara, C., (2005). Assessment of the environmental hazard from municipal and industrial wastewater treatment sludge by employing chemical and biological methods, Ecotoxicology and Environmental Safety, 62, 397-407.
• Nowak, O., Franz, A., Svardal, K. ve Müller, V., (1996). Specific organic and nutrient loads in stabilized sludge from municipal treatment plants, Water Science and Technology, 33, 12, 243-250.
• Nowak, O., Svardal, K., Franz, A. ve Kuhn, V., (1999). Degradation of particulate organic matter-A comparison of different models concepts, Water Science and Technology, 39, 1, 119-127.
• Nowak, O., (2006). Optimizing the use of sludge treatment facilities at municipal WWTPs, Journal of Environmental Science and Health, Part A, 41, 1807-1817.
• Pehlivanoglu-Mantas, D., Okutman Tas, D., Insel, G., Aydın, E., Ozturk, D.C., Olmez, T., Görgün, E., Cokgor, E.U. ve Orhon, D., (2007). Evaluation of municipal and industrial wastewater treatment sludge stabilization in Istanbul, CleanSoil Air Water, 35, 6, 558-564.
• Spinosa, L., (2007). Wastewater sludge: A global overview of the current status and future prospects, IWA Publishing, London, UK.
• TAKY, (2005). Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, Çevre ve Orman Bakanlığı, Ankara.
• Tchobanoglous, G., Burton, F.L. ve Stensel, H.D., (2003). Wastewater engineering: Treatment and reuse, Mc Graw Hill Press, New York U.S.
• TS 8195, (2000). Su kalitesi – Toplam organik karbon (TOK) ve çözünmüş organik karbon (ÇOK) ölçümü.
• EN 12457-4, (2004). Characterisation of waste - Leaching - Compliance test for leaching of granular waste materials and sludges - Part 4: One stage batch test at a liquid to solid ratio of 10 L/kg for materials with particle size below 10 mm (without or with size reduction).
• Uk, C., Erdogan, I., Saritemur, R., Deniz, O. ve Ozdemir, S., (2005). Sludge treatment in Istanbul, 1. National Treatment Sludge Symposium, ACM2005, Izmir, Turkey.
• Vesilind, P.A. ve Spinosa, L., (2001). Production and regulations, Ch. 1 in Sludge into Biosolids. IWA, London.