Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Türkiye’de bir tekstil fabrikasında kimyasal madde değişimine yönelik ön değerlendirme

Yıl 2010, Cilt: 20 Sayı: 2, 12 - 24, 31.12.2010

Öz

Kirlilik önleme çalışmalarında temel yaklaşımlardan birisi, kirletici özellikteki maddelerin daha az kirletici olanlar ile değiştirilmesidir. Bu çerçevede, biyolojik olarak kolay parçalanan maddelerin zor parçalananlara oranla uzun vadede daha az ekolojik problemlere neden olacağından hareketle, üretimde kullanılan kimyasal maddelerin biyodegradasyon özellikleri göz önüne alınması gereken önemli bilgilerden birisidir. Tekstil kimyasallarının toksik ve biyodegradasyon özellikleri konusunda yayınlanmış sınırlı sayıda çalışma bulunmaktadır. Kimyasalların biyodegradasyon potansiyellerini belirleme aşamasında, söz konusu kimyasala uygun yöntem seçilmesi önem arz etmektedir. Bu çalışmada, problemli kimyasalların ve alternatiflerinin biyodegradasyon potansiyellerini belirlemek amacıyla, OECD 302b (Zahn-Wellens) test metodu seçilmiştir. Testler, Türkiye’deki bir tekstil fabrikasında uygulanmakta olan reçetelerde kullanılan 2 adet kompleks yapıcı kimyasal madde (A ve B) ve kullanılma potansiyeli olan 1 adet kompleks yapıcı kimyasal maddenin (B*) biyodegradasyon
potansiyellerini hem tek başlarına bulunmaları halinde var olan değerlerini doğrulamak, hem de birlikte kullanılmaları durumunda etkileşimlerini tespit etmek ve böylece, kimyasal değişikliğine karar verme aşamasında kullanmak amacıyla uygulanmıştır. Bu amaca yönelik olarak, kompleks oluşturan maddelerin farklı kombinasyonları ile kesikli reaktör deneyleri gerçekleştirilmiştir. Deneysel bulgular faktör analizi yöntemi ile istatistiksel analize tabi tutularak biyodegradasyon (bağlı
değişken olarak) ve kompleks yapıcı madde konsantrasyonu (bağımsız değişken) arasındaki ilişki belirlenmiştir. Bu analizler, STATGRAPHIC istatistiksel yazılım programı kullanılarak yapılmıştır. Mümkün olabilecek kimyasal değişimine yönelik ön değerlendirme yapma amacıyla, doğrusal çoklu regresyon yöntemi ile matematiksel model oluşturulmuştur.

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK

Proje Numarası

105Y088

Kaynakça

  • APHA, (1997). Standard methods for the examination of water and wastewater, 19th edition, American Public Health Association, Washington, DC, USA.
  • Arslan-Alaton, I., (2003). The effect of preozonation on the biocompatibility of reactive dye hydrolysates, Chemosphere, 51, 825-833.
  • Arslan-Alaton, I., (2004). Homogenous photocatalytic degradation of a disperse dye and its dye bath analogue by silicadodecatungstic acid, Dyes and Pigments, 60, 2, 167-176.
  • Barclay, S. ve Buckley, C., (2000). Waste minimization guide for the textile industry: A step towards cleaner production, Volume I, The South African Water Research Commission, The Pollution Research Group, South Africa.
  • Cooper, S.G., (1978). The textile industry: Environmental control and energy conservation, Noyes Data Corporation, New Jersey, USA.
  • Cowan, C.E., Federle, T.W., Larson, R.J. ve Feijtel, T.C., (1996). Impact of biodegradation test methods on the development and applicability of biodegradation QSARs, SAR and QSAR, Environmental Research, 5, 37-49.
  • Desimone, J.M., (2002). Practical approaches to green solvents, Department of Chemical Engineering, North Carolina State University, Raleigh, NC, USA.
  • EC, (2003). Integrated pollution prevention and control (IPPC) reference document on best available techniques for the textiles industry, European Commission.
  • ECB, (2002). C.9 biodegradation: Zahn-Wellens test, European Chemical Bureau, Ispra (VA), Italy.
  • EMG, (1993). A preliminary assessment of the need and potential for the introduction on clean technology in some industrial sectors in South Africa, Environmental Monitoring Group, Western Cape, South Africa.
  • HACH, (1992). Water analysis handbook, 2nd edition, Loveland, HACH Company.
  • Hendrickx, I. ve Boardman, G.D., (1995). Pollution prevention studies in the textile wet processing industry, Department of Environmental Quality, Office of Pollution Prevention, Virginia, USA.
  • Howard, P.H., (2000). Biodegradation in Mackay, D. ve Boethling, R.S., eds, Handbook of Property Estimation Methods for Chemicals: Environmental and Health Sciences, CRC Press, 281- 310, Boca Raton, FL, USA.
  • Howard, P.H., Hueber, A.E. ve Boethling, R.S., (1987). Biodegradation data evaluation for structure/biodegradation relations, Environmental Toxicology and Chemistry, 6, 1-10.
  • Jones, H.R., (1973). Pollution control in the textile industry, Park Ridge, Noyes Data Corporation, New Jersey, USA.
  • Kothuis, B. ve Schelleman, F., (1995). Rough overview of the textiles industry and the environment. discussion paper for the workshop on biotechnology for cleaner production, Institute for Applied Environmental Economics, The Netherlands.
  • Kranz, P.B., Williamson, T.R. ve Randall, P.M., (1993). Replacement of hazardous material in wide web flexographic printing process, US Environmental Protection Agency, EPA/600/SR-93/149.
  • Lapertot, M.E. ve Pulgarini C., (2006). Biodegradability assessment of several priority hazardous substances: Choice, application and relevance regarding toxicity and bacterial activity, Ecole Polytechnique Fe´de´ rale de Lausanne, Laboratory of Environmental Biotechnology, Lausanne, Switzerland.
  • Lohse, J., Wirts, M., Ahrens, A., Heitmann, K., Lundie, S., Lißner, L. ve Wagner, A., (2003). Substitution of hazardous chemicals in products and processes, Final report, Revision 1, Directorate General Environment, Nuclear Safety and Civil Protection of the Commission of the European Communities, O¨ kopol GmbH and Kooperationsstelle Hamburg, Hamburg, Germany.
  • NCDEHNR, (1995). Case studies: A compilation of successful waste reduction projects implemented by North Carolina businesses and industries, North Carolina Department of Environment, Health and Natural Resources, Office of Waste Reduction, Raleigh, North Carolina.
  • NCOWR, (1993). Pollution prevention case studies, North Carolina Office of Waste Reduction, Raleigh, NC., USA.
  • Norr, C., Meinecke, S. ve Brackemann, H., (2000). Modification of the Zahn–Wellens test, Federal Environmental Agency, Berlin, Germany.
  • Noyes, R., (1992). Pollution prevention technology handbook, Noyes Publication, New Jersey, USA.
  • NYSDEC, (1999). Environmental compliance and pollution prevention guide for the electronics and computer industry, New York State Department of Environmental Conservation Pollution Prevention Unit, USA.
  • Oosterhuis, F., (2006). Substitution of hazardous chemicals: A case study in the framework of the project, Assessing innovation dynamics induced by environment policy, Institute for Environmental Studies, Amsterdam, The Netherlands.
  • Orhon, D., Kabdasli, I., Germirli Babuna, F., Sozen, S., Dulkadiroglu, H., Dogruel, S., Karahan, O. ve Insel, G., (2003). Wastewater reuse for the minimization of fresh water demand in coastal areas-selected cases from the textile finishing industry, Journal of Environmental Science and Health A 38, 1641-1657.
  • OTA, (1990). Coolent substitution at presmet corporation, pollution prevention case study, Office of Technical Assistance, Commonwealth of Massachusetts, Executive Office of Environmental Affairs, USA.
  • OTA, (1995). Carbon dioxide replaces sulfuric acid for pH adjustment. Toxic use reduction case study, Cranston Print Works, Office of Technical Assistance, Commonwealth of Massachusetts, Executive Office of Environmental Affairs, USA.
  • Ozturk, E., Yetis, U., Dilek, F.B. ve Demirer, G.N., (2009). A chemical substitution study for a wet processing textile mill in Turkey, Journal of Cleaner Production, 17, 2, 239-247.
  • Pagga, U., (1997). Testing biodegradability with standardized methods. BASF Aktiengesellschaft, Ecology Department, Ludwigshafen, Germany.
  • Park, J. ve Shore, J., (1984). Water for the dyehouse: Supply, consumption, recovery and disposal, Journal of Society of Dyers and Colourist, 100, 383-399.
  • PRG, (1998). Waste minimisation guide for the textile industry – a step towards cleaner production, Volumes 1 and 2, Pollution Research Group, University of Natal, Durban, South Africa.
  • Provost, J.R., (1992). Effluent improvement by source reduction of chemicals used in textile printing, Journal of the Society of Dyers and Colourists, 108, 260-264.
  • RAC/CP, (2002). Mediterranean action plan: pollution prevention in the textile industry within the Mediterranean region, Annual Technical Publication, Regional Activity Center for Cleaner Production, September, 80-219.
  • Smith, B., (1994). Future pollution prevention opportunities and needs in the textile industry in Pojasek, B., eds, Pollution Prevention Needs and Opportunities, Center for Hazardous Materials Research, Pittsburgh, USA.
  • Smith, B., (1989). Pollutant source reduction: Part II - Chemical handling, American Dyestuff Reporter, 78, 4, 26-32.
  • Smith, J.E. ve Whisnant, R.B., (1988). Evaluation of a Teflon-based ultraviolet light system on the disinfection of water in a textile air washer, North Carolina Office of Waste Reduction, Raleigh, NC.
  • Snowden-Swan, L., (1995). Pollution prevention in the textile industry in Freeman, H.M., eds, Industrial Pollution Prevention Handbook, 829-845, NewYork: McGraw-Hill Inc.
  • Steffen, Robertson and Kirsten Inc., (1993). Water and waste-water management in the textile industry, Steffen Robertson and Kirsten Ltd., Water Research Commission, Pretoria, South Africa.
  • USEPA, (1997). EPA office of compliance sector notebook project: profile of the textile industry, Washington: Office of Compliance, Office of Enforcement and Compliance Assurance, U.S. Environmental Protection Agency.
  • USEPA, (1995). Manual - best management practices for pollution prevention in the textile indus-try, Washington: Office of Compliance, Office of Enforcement and Compliance Assurance, U.S. Environmental Protection Agency.
  • Wynne, G., Maharaj, D. ve Buckley, C., (2001). Cleaner production in the textile industry – lessons from the Danish experience. South African Dyers and Finishers Association, Natal Branch Pollution Research Group, School of Chemical Engineering, University of Natal, Durban, South Africa.
  • Thorpe, B., (2005). The substitution principle: How to really promote safer chemical use, Clean Production Action, retrieved from http://www.cleanproduction.org/library/CPA_Substitution_CPPR2005.doc.
Toplam 43 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Su Kaynakları ve Su Yapıları
Bölüm Araştırma makaleleri
Yazarlar

Ertan Öztürk Bu kişi benim

Göksel N. Demirer Bu kişi benim

Ülkü Yetiş Bu kişi benim

Filiz B. Dilek Bu kişi benim

Proje Numarası 105Y088
Yayımlanma Tarihi 31 Aralık 2010
Yayımlandığı Sayı Yıl 2010 Cilt: 20 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Öztürk, E., Demirer, G. N., Yetiş, Ü., Dilek, F. B. (2010). Türkiye’de bir tekstil fabrikasında kimyasal madde değişimine yönelik ön değerlendirme. Su Kirlenmesi Kontrolü Dergisi, 20(2), 12-24.
AMA Öztürk E, Demirer GN, Yetiş Ü, Dilek FB. Türkiye’de bir tekstil fabrikasında kimyasal madde değişimine yönelik ön değerlendirme. Su Kirlenmesi Kontrolü Dergisi. Aralık 2010;20(2):12-24.
Chicago Öztürk, Ertan, Göksel N. Demirer, Ülkü Yetiş, ve Filiz B. Dilek. “Türkiye’de Bir Tekstil fabrikasında Kimyasal Madde değişimine yönelik ön değerlendirme”. Su Kirlenmesi Kontrolü Dergisi 20, sy. 2 (Aralık 2010): 12-24.
EndNote Öztürk E, Demirer GN, Yetiş Ü, Dilek FB (01 Aralık 2010) Türkiye’de bir tekstil fabrikasında kimyasal madde değişimine yönelik ön değerlendirme. Su Kirlenmesi Kontrolü Dergisi 20 2 12–24.
IEEE E. Öztürk, G. N. Demirer, Ü. Yetiş, ve F. B. Dilek, “Türkiye’de bir tekstil fabrikasında kimyasal madde değişimine yönelik ön değerlendirme”, Su Kirlenmesi Kontrolü Dergisi, c. 20, sy. 2, ss. 12–24, 2010.
ISNAD Öztürk, Ertan vd. “Türkiye’de Bir Tekstil fabrikasında Kimyasal Madde değişimine yönelik ön değerlendirme”. Su Kirlenmesi Kontrolü Dergisi 20/2 (Aralık 2010), 12-24.
JAMA Öztürk E, Demirer GN, Yetiş Ü, Dilek FB. Türkiye’de bir tekstil fabrikasında kimyasal madde değişimine yönelik ön değerlendirme. Su Kirlenmesi Kontrolü Dergisi. 2010;20:12–24.
MLA Öztürk, Ertan vd. “Türkiye’de Bir Tekstil fabrikasında Kimyasal Madde değişimine yönelik ön değerlendirme”. Su Kirlenmesi Kontrolü Dergisi, c. 20, sy. 2, 2010, ss. 12-24.
Vancouver Öztürk E, Demirer GN, Yetiş Ü, Dilek FB. Türkiye’de bir tekstil fabrikasında kimyasal madde değişimine yönelik ön değerlendirme. Su Kirlenmesi Kontrolü Dergisi. 2010;20(2):12-24.